Cũng như các địa phương khác trong tỉnh, khi bắt tay vào XDNTM, hầu hết các xã trên địa bàn huyện có xuất phát điểm thấp. Bình quân các xã đều đạt từ 4 - 5 tiêu chí/xã, thậm chí có không ít xã chỉ đạt 1- 2 tiêu chí. Không chỉ vậy, hạ tầng kinh tế - xã hội còn nhiều khó khăn, thiếu đồng bộ, nhất là hệ thống đường giao thông nông thôn, trường học, cơ sở vật chất văn hóa, môi trường… cần nhiều nguồn lực đầu tư lớn.
Đặc biệt, tỷ lệ hộ nghèo còn khá cao, đời sống vật chất, tinh thần người dân rất thấp. Do đó, Trấn Yên đã xác định mục tiêu cốt lõi trong XDNTM là nâng cao chất lượng đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân. XDNTM là nhiệm vụ trọng tâm của cả hệ thống chính trị và nhân dân trong toàn huyện; gắn kết quả XDNTM với trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền các địa phương, các ngành, đoàn thể...
Sau 10 năm, với quyết tâm cao, sự vào cuộc tích cực của cả hệ thống chính trị, bộ mặt nông thôn Trấn Yên đã có những đổi thay đáng kể. Từ xã vùng cao Kiên Thành, Hồng Ca đến Việt Thành, Nga Quán, Cổ Phúc, nhân dân các dân tộc trong huyện đồng lòng, chung sức thi đua tăng gia sản xuất, nâng cao đời sống và cùng hiến đất mở đường giao thông, xây dựng các công trình phúc lợi xã hội. Có thể khẳng định Chương trình XDNTM đã thực sự thổi một luồng sinh khí mới đến với các địa phương, mang lại niềm vui, sự tin tưởng khi đời sống vật chất, tinh thần của người dân nâng lên.
Đây là một cuộc "cách mạng” đổi mới về nhận thức, tư duy trong cách nghĩ, cách làm, từ sản xuất manh mún đi lên sản xuất lớn, sản xuất hàng hóa và thị trường. Không làm theo phong trào mà trong quá trình triển khai thực hiện được tiến hành bài bản, có trước, có sau, có nghĩa, có tình, được nhân dân đồng thuận cao.
"XDNTM từ nhà ra ngõ, từ thôn, bản lên xã, từ xã đến huyện, lấy người dân làm chủ thể, bởi mục tiêu cuối cùng của XDNTM là nâng cao đời sống vật chất, tinh thần người dân” - Chủ tịch UBND xã Hồng Ca Phạm Xuân Toàn nói.
Trong XDNTM, hầu hết các xã đều lấy phát triển sản xuất làm trọng tâm, gắn với tái cơ cấu ngành nông nghiệp.
Từ những sự cố gắng của cả hệ thống chính trị, sự nỗ lực của nhân dân các dân tộc trong huyện, đến nay Trấn Yên đã và đang là điểm sáng trong bức tranh NTM ở Yên Bái cả về số lượng và chất lượng. Dẫu còn gặp không ít khó khăn nhưng trong những năm qua, nhân dân đã tham gia đóng góp 217 ngàn ngày công lao động làm đường giao thông nông thôn, hiến 517.870 m2 đất xây dựng các công trình phúc lợi xã hội, tham gia làm 250 km đường điện chiếu sáng...
Trong 10 năm, tổng nguồn vốn huy động XDNTM trên địa bàn đạt 7.361,6 tỷ đồng, trong đó nhân dân các dân tộc trong huyện đóng góp đạt trên 740 tỷ đồng, chiếm 10,1%... đó là những con số đáng trân trọng và ghi nhận. Sản xuất nông nghiệp đã có bước đột phá rõ nét trong chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi tạo ra các vùng sản xuất hàng hóa và sản phẩm chủ lực có giá trị như: vùng tre măng Bát độ gần 3.400 ha, vùng quế trên 15.000 ha, chè chất lượng cao 200 ha, vùng trồng dâu trên 500 ha, vùng trồng cây ăn quả có múi trên 700 ha, 592 cơ sở chăn nuôi hàng hóa. Huyện cũng đã tạo ra một số sản phẩm nông sản với khối lượng lớn và có giá trị hàng hóa cao như: sản phẩm măng Bát độ, kén tằm, quế, chè Bát Tiên... mang lại hiệu quả kinh tế cao.
Nhờ vậy, đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân vùng nông thôn ngày càng nâng cao; tỷ lệ hộ nghèo giảm nhanh, hết năm 2019 giảm chỉ còn 4,3%; thu nhập bình quân đầu người đạt trên 34 triệu đồng/người/năm. Tính đến 30/9/2019, toàn huyện đã có 16 xã trong tổng số 21 xã được UBND tỉnh công nhận đạt chuẩn NTM.
Đối với 5 xã còn lại đều đạt từ 14 - 19 tiêu chí XDNTM, các tiêu chí còn lại đang trong giai đoạn hoàn thành và sẽ hoàn thành trong năm 2019 này. Các xã đã được công nhận xã đạt chuẩn NTM tiếp tục nâng cao chất lượng các tiêu chí và xây dựng kế hoạch xã NTM nâng cao, xã NTM kiểu mẫu, thôn NTM kiểu mẫu.
Đối với thực hiện tiêu chí huyện NTM, đến nay, huyện đã cơ bản đạt 6/9 tiêu chí (giao thông, thủy lợi, điện, sản xuất, an ninh trật tự, chỉ đạo XDNTM), các tiêu chí còn lại huyện đang nỗ lực hoàn thành và phấn đấu trở thành huyện NTM đầu tiên của tỉnh vào đầu năm 2020.
Dẫu vẫn còn nhiều việc phải làm để trở thành huyện NTM vào năm 2020 nhưng với sự no ấm ở các xã NTM, nhất là những tư duy mới, cách làm mới trong sản xuất của mỗi người dân là nền tảng quan trọng để Trấn Yên phát triển toàn diện.
Ngọc Trúc
