Xuân về lễ hội đình Làng Dọc

  • Cập nhật: Thứ tư, 8/2/2012 | 10:13:50 AM

YBĐT - Đình làng dọc nằm ở làng Dọc, xã Việt Hồng, huyện Trấn Yên. Làng Dọc có tên cổ là bản Giuộc hay bản Lọc, nghĩa tiếng Tày là bản rừng rậm. Nơi đây xưa kia mọc nhiều cây dọc, quả được dân bản ép làm dầu thắp sáng. Đình được xây dựng từ thế kỷ 19, đến đời vua Khải Định, đình được ban sắc phong.

Thi đẩy gạy trong lễ hội đình làng Dọc xuân Nhâm Thìn 2012.
Thi đẩy gạy trong lễ hội đình làng Dọc xuân Nhâm Thìn 2012.

Đình gồm 5 gian 2 trái, kiến trúc chữ “đinh”. Gian trước được làm theo kiến trúc cúng thờ. Hiên trái phía đông được chọn làm cửa chính vào đình. Nét đặc dị này do dải đồi nơi xây dựng đình tạo nên và chính điều đó đã góp phần làm nên cảnh trí độc đáo của đình làng Dọc. Đình nhìn ra suối nước trong xanh có mỏ nước ngầm chảy bốn mùa, tương truyền đó là long mạch của đình và trên mỏ nước là phiến đá lớn nơi còn lưu giữ vết chân ngựa của người xưa đến vùng đất này khai khẩn. Sân trước đình hẹp, kề sát vực suối và mỏ nước ngầm. Trái đình kề dải đồi dốc thấp được chọn làm nơi lên xuống, đón khách chiêm bái. Ngoài ra, kiến trúc của đình cũng có sự giao thoa giữa lan can của người Tày và kiểu dáng nhà đất của người Kinh.

 Lễ hội đình làng Dọc được tổ chức 2 kỳ trong năm, vào mồng 3 mồng 4 tháng Giêng Âm lịch (gọi là lễ Hạ điền) và 13, 14 tháng 7 âm lịch (lễ hội cầu Thần Nông). Lễ cúng trong các ngày hội gồm 4 mâm cỗ chay và 27 mâm cỗ mặn. Riêng lễ tháng 7 còn có thêm thịt trâu hay thịt dê. Lễ hội đình làng Dọc mang đậm sắc thái của người Kinh và người Tày cổ, trong đó có sự pha trộn giữa nghi thức tế lễ của người Kinh với các điệu múa xòe then của dân tộc Tày. Những ngày đầu xuân, Đảng ủy, chính quyền xã đã tích cực phối hợp để tổ chức tốt phần lễ và phần hội trong ngày mùng 3, mùng 4 tháng Giêng.

Với tâm nguyện cầu cho mạ xanh lúa tốt, cầu an lành, thịnh vượng, nhà nhà ấm no hạnh phúc..., phần lễ được tổ chức trang nghiêm, tiết kiệm, không lợi dụng mê tín dị đoan. Bên cạnh đó, phần hội cũng được tổ chức rất đa dạng, phong phú với các trò chơi ném còn, kéo co, đẩy gậy. Ngoài thờ thần linh, thờ Thành Hoàng làng, đình làng Dọc còn thờ ông tổ họ Phạm (hai người này được vua Khải Định ban sắc phong) và 6 dòng họ khác có công khai khẩn vùng đất này từ thế kỷ 18.

 Đình làng Dọc là một trong hai ngôi đình còn sót lại sau chiến tranh của tỉnh Yên Bái. Vì thế, lễ hội đình làng Dọc không chỉ mang đậm mầu sắc tâm linh mà qua đây lưu truyền và bảo tồn được nét đẹp cùng những giá trị đặc sắc của văn hoá truyền thống, khơi dậy tinh thần đoàn kết, thắt chặt tình làng nghĩa xóm, đây cũng là dịp để những người đang sống tưởng nhớ đến tổ tiên ông cha đã có công khai khẩn ra mảnh đất này.

Gắn với lịch sử thăng trầm của vùng đất phía tây nam của tỉnh, được thừa hưởng sự linh thiêng của đời xưa, đình làng Dọc có ảnh hưởng rất lớn đối với đời sống tinh thần của nhân dân trong vùng. Hội đình đã thu hút được nhân dân các dân tộc Tày, Kinh, Thái của xã Việt Hồng và xã Đại Lịch huyện Văn Chấn về dự lễ hàng năm. Đặc biệt, năm 2005, đình làng Dọc được công nhận xếp hạng Di tích lịch sử cấp tỉnh.

Tuy nhiên trải qua thời gian và chiến tranh, ngôi đình đã xuống cấp trầm trọng. Để góp phần vào việc bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, đảm bảo nơi sinh hoạt văn hóa tâm linh của nhân dân địa phương, năm 2010, đình làng Dọc đã được xây dựng lại với số tiền gần 600 triệu đồng từ nguồn vốn ngân sách của tỉnh, của huyện, của tập thể và cá nhân cung tiến. Đây là điều kiện tốt để bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa của các dân tộc trong vùng.

            Thu Phượng

Các tin khác
Nghi lễ tại Lễ hội đền Đại Kại

YBĐT - Đã thành thông lệ, cứ vào ngày 15, 16 tháng Giêng hàng năm, huyện Lục Yên (Yên Bái) lại tổ chức lễ khai Hội Đền Đại Kại thuộc xã Tân Lĩnh, huyện Lục Yên thu hút đông đảo nhân dân các dân tộc trong huyện, du khách bốn phương, cùng các thiện nam, tín nữ về dự lễ hội.

YBĐT - Đình Cả nằm trong khu Di tích lịch sử cách mạng Gò Cọ làng Chiềng, nay là thôn Trung Mỹ xã Cường Thịnh, huyện Trấn Yên (Yên Bái). Vùng đất này thời Hùng Vương thuộc bộ Tân Hưng nước Văn Lang. Năm Minh Mạng thứ 17 đặt lưu quan là trang Cường Nỗ thuộc tổng Bách Lẫm, phủ Quy Hóa.

Người dân xã Suối Giàng thu hái chè Shan tuyết.

YBĐT - Tôi đã bị Suối Giàng quyến rũ ngay từ lần đầu đặt chân đến. Nơi mà từ cánh đồng Mường Lò nhìn lên ẩn khuất trong bạt ngàn mây trắng là màu xanh bàng bạc của chè Shan tuyết.

Các thiếu nữ Mông Mù Cang Chải hơi ném pao trong hội xuân.
(Ảnh: Hoàng Đô)

YBDDT - Không biết từ bao giờ, mỗi khi xuân về tết đến, nam thanh, nữ tú dân tộc Mông Mù Cang Chải (Yên Bái) lại tụ họp nhau để chơi ném pao - một trò chơi dân gian, một nét đẹp văn hóa truyền thống của người dân nơi đây.

Xem các tin đã đưa ngày:
Tin trong: Chuyên mục này Mọi chuyên mục