Nắng tháng bảy quyện với mưa. Nắng gay gắt đến thế nhưng mưa cũng không kém phần. Mưa tháng bảy. Mưa giữa mùa. Tôi nhấp nhấp đầu bút tí tách ngồi nghe mưa. Mưa rơi rầm rầm trên mái nhà. Nghe tiếng mưa rơi, tôi lại nhớ đến mấy đứa con gái học cùng hồi lớp mười. Tuổi mới lớn mà lại là con gái nên chúng nó thích nghe mưa.

Nhìn từng dòng nước xuyên qua trước mặt rồi rơi lốp đốp trên sân trường là trong đầu chúng nó lại nảy ra bao suy tư, tưởng tượng. Thật là khó hiểu cho tụi con gái. Ấy thế mà giờ ngồi nghe mưa tôi lại liên tưởng đến giọng đùa chí chóe của mấy cô bạn. Chẳng phải giọng nói ngượng ngùng như mưa xuân, cũng không phải tiếng ào ạt như những đợt mưa rào. Chúng nó hồn nhiên, vô tư đến nỗi tiếng nói át cả tiếng mưa. Mà mưa giữa hạ thì đâu phải là bé. Thỉnh thoảng, giọng nói lại hòa vào nhịp rơi của mưa, nghe đầy thú vị.

Mưa chưa ngớt. Ban đầu, sấm rục rịch, các bạn trong lớp học thêm ngẩng đầu lên nghe sấm, mắt sáng long lanh. Ai bảo là sấm không bao giờ dễ chịu? Nhưng sự dễ chịu đó không được bao lâu. Chợt có tiếng sấm nổ rền. Từng đợt sấm sét đánh đoành đoành, xen vào đó là những tia chớp đỏ sệt vắt vẻo làm cho bầu trời như một ma trận. Tiếng hét vang lên, tụi con gái ôm nhau mà hét. Thế mới biết con gái rất sợ sấm.

Mưa ngày một nặng hạt hơn, mưa bạc trắng giăng mắc khắp sân trường. Mưa phập phồng trên tàu là chuối. Tiếng lõm bõm của những giọt mưa ngân lên từng đợt. Mưa rào rào trên mái nhà đối diện. Xa xa đồng ruộng đang chuẩn bị xuống lúa vụ mùa mênh mông nước. Sông Hồng nước cũng dâng cao hơn.

Tôi vẫn thường được bà kể cho nghe những câu ca dao, tục ngữ của người xưa kiểu như "mưa tháng bảy, gãy cành trám". Mưa tháng bảy kèm theo đó là nỗi sợ hãi cho con người. Không sợ hãi sao được khi mỗi đợt mưa là lênh láng nước. Bước sang tháng bảy là mùa nước ngập lại về. Nếu mưa nhỏ thì đỡ, chứ mưa nặng hạt mấy ngày liền là cả làng lại lo mất mùa. Nước sông mấp mé là bà lại đi ra đi vào, trong người bồn chồn, bứt dứt. Nước tràn vào ruộng ngâm độ dăm ngày là lúa vừa mới cấy sẽ bị úng và hỏng hết. Như vậy, bao nhiêu công sức, tiền của của người nông dân quê tôi lại tan theo dòng nước lũ. Nỗi lo thường trực khi bước vào mùa mưa không chỉ là mất mùa. Ngôi nhà gỗ ba gian lợp cọ của bà có tuổi thọ đã ngót nửa thế kỷ. Mỗi khi mưa lớn, mấy đứa cháu chúng tôi lại thi nhau lấy chậu hứng nước mưa đầu trái nhà. Gió rít từng cơn khiến mái cọ phập phồng. Có cảm giác như những tàu lá cọ đã khô và mục một phần có thể bay đi bất cứ lúc nào…

Gió tháng bảy đã mạnh lên thành bão. Mưa - bão về. Mưa ngớt dần. Mưa lách tách trên chiếc nón lá của mấy bác đi chợ về muộn. Cơn bão đi qua, soạt một cái là lá bàng rơi lả tả. Nước đọng trên lá rơi lộp độp, lộp độp, tưởng như một cơn mưa mới lại về. Lớp học chúng tôi ngồi lặng im. Nghe tiếng mưa như tiếng đàn ấm áp, thân thuộc của quê hương.

Sau cơn mưa, bầu không khí trở nên mát mẻ, dễ chịu. Bầu trời cao và trong xanh. Mùa mưa vừa mới gõ cửa. Phượng ngày nào còn đỏ thắm như hạ mới sang. Vậy mà đã sắp hết hạ rồi...

Nguyễn Thành Công (Thôn 2, Tuy Lộc, thành phố Yên Bái)