Thống kê cho thấy, toàn tỉnh có trên 14.000 học sinh lớp 9, tăng hơn 900 học sinh so với năm học trước, trong đó có trên 9.000 thí sinh đăng ký dự thi tuyển sinh vào lớp 10 song chỉ có trên 7.100 chỉ tiêu cho 27 trường THPT công lập.
Đã có những câu hỏi đặt ra là những em không đăng ký dự thi và không đủ điểm vào lớp 10 của các trường THPT công lập thì các em sẽ đi đâu, làm gì? Tuy nhiên, "cánh cửa” này có thể đóng lại, "cánh cửa” khác sẽ lại được mở ra nhiều hướng đi khác cho các em học sinh lớp 9 lựa chọn.
Ngay sau khi điểm trúng tuyển được công bố, nhiều gia đình của những thí sinh trượt khỏi "đường đua” vào lớp 10 công lập đã tìm đến với Trường Cao đẳng Yên Bái để được tư vấn chi tiết hơn về hướng đi theo mô hình 9+ tuyển sinh bằng phương thức xét học bạ THCS, không phải thi tuyển với nhiều mã ngành đào tạo hệ trung cấp như: Tin học ứng dụng; Tiếng Anh du lịch, Hướng dẫn du lịch, nghiệp vụ nhà hàng, lễ tân; Biểu diễn múa dân gian dân tộc, Thanh nhạc, Biểu diễn nhạc cụ phương Tây, Hội họa… Chỉ tiêu tuyển sinh của Trường Cao đẳng Yên Bái năm học 2022 - 2023 là trên 310 em.
Được giáo viên tư vấn học chương trình 9+ tại Văn phòng tuyển sinh Trường Cao đẳng Yên Bái, một phụ huynh ở phường Minh Tân, thành phố Yên Bái cho biết: "Gia đình biết nhà trường đang tuyển sinh chương trình 9+ nên tôi đến trường tìm hiểu thật kỹ trước khi điền thông tin vào hồ sơ. Tôi quyết định cho cháu học chương trình 9+ để vừa học văn hóa vừa học nghề hướng dẫn du lịch”.
Chương trình 9+ được hiểu là vừa học nghề vừa học văn hóa để có thể tham gia thi tốt nghiệp THPT. Đây là lối rẽ tiết kiệm kinh phí, thời gian và là lựa chọn hiệu quả bởi vẫn đảm bảo bằng cấp, kiến thức và kỹ năng cho các em lập nghiệp sau khi ra trường, góp phần cân bằng nguồn nhân lực cần thiết cho xã hội, giải quyết tình trạng thừa thầy, thiếu thợ trong xã hội hiện nay.
Bà Vũ Thị Mai Oanh - Phó Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Yên Bái cho biết: "Khi học tại Trường Cao đẳng Yên Bái theo chương trình vừa học văn hóa vừa học trung cấp nghề, học sinh sẽ được hưởng chế độ chính sách như: học sinh được miễn hoàn toàn học phí học nghề theo Nghị định 86 của Chính phủ. Đối với học phí văn hóa, học sinh đóng học phí theo Quyết định của UBND tỉnh (có chế độ miễn, giảm) cùng nhiều khoản hỗ trợ khác”.
Trong trên 14.000 học sinh lớp 9 toàn tỉnh, đã có hơn 5.000 em đã chủ động chọn con đường khác. Điều này khẳng định công tác phân luồng, hướng nghiệp hiệu quả tại các trường THCS đã thúc đẩy nhiều học sinh mạnh dạn lựa chọn "ngã rẽ” mới: học nghề. Với các em, học nghề sớm đem lại nhiều thuận lợi trong nâng cao tay nghề, có việc làm, thu nhập...
Bởi thực tế, thông tin về tuyển sinh, thị trường lao động, việc làm được mở rộng và công khai cùng với công tác giáo dục hướng nghiệp, định hướng phân luồng học sinh THCS thời gian qua được đẩy mạnh hơn trong các nhà trường đã giúp các bạn trẻ có những sự lựa chọn và lối đi riêng phù hợp với năng lực, sở trường và điều kiện hoàn cảnh gia đình của các em.
Hiện nay, hệ thống giáo dục trung học trên địa bàn tỉnh rất đa dạng, đáp ứng mọi nhu cầu học tập của học sinh theo hướng phát triển năng lực và định hướng nghề nghiệp. Đặc biệt, hệ thống trường nghề, trường cao đẳng có hệ đào tạo 9+; trung tâm giáo dục thường xuyên - giáo dục nghề nghiệp với chi phí vừa phải, phù hợp với nhiều gia đình cũng đảm bảo giảng dạy, trang bị cho học sinh về cả văn hóa, định hướng nghề nghiệp, hướng các em đến phát triển, giúp học sinh có nhiều lựa chọn về nghề nghiệp sau này. Việc học "2 trong 1” như thế rõ ràng mở ra nhiều điểm nhấn thuận lợi cho thí sinh lựa chọn nghề nghiệp của mình.
Sau 3 năm, khi tốt nghiệp, học sinh sẽ có bằng tốt nghiệp THPT và bằng trung cấp nghề để có thể tham gia thị trường lao động. Khi vào thời điểm thích hợp, các em vẫn có thể tiếp tục học lên bậc cao hơn cũng không khó khăn gì về chứng chỉ, bằng cấp. Bởi thị trường lao động và các doanh nghiệp hiện nay khá quan tâm tới tay nghề, trình độ thực tiễn của người lao động. Do đó, vừa học song song văn hóa và học nghề là một trong những con đường ngắn theo hướng mở, linh hoạt trong nghề nghiệp và phù hợp với năng lực nhiều em để có một nghề với thu nhập ổn định.
Xét cho cùng, dù học cấp, bậc nào, ở môi trường học tập nào, tương lai của mỗi người là kiếm được một nghề nghiệp ổn định để đem lại thu nhập nhằm nuôi sống bản thân và gia đình mình. Do đó, điều quan trọng là các em phải làm sao phát huy tốt nhất trong lĩnh vực mà mình đã lựa chọn để có một giá trị hành nghề, giá trị năng lực - cơ sở để tìm kiếm thành công trong xu thế hội nhập hiện nay.
Thanh Chi
