Đồng chí Trần Huy Tuấn - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh dự Hội nghị tại điểm cầu Yên Bái và có bài phát phát biểu tham luận tình hình triển khai công tác tư pháp, nhất là những thuận lợi, khó khăn, hạn chế trong công tác trợ giúp pháp lý trên địa bàn tỉnh.
Theo báo cáo của Bộ Tư pháp, năm 2022, toàn ngành tư pháp đã bám sát các nghị quyết, kết luận, chỉ thị của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, các nghị quyết, chỉ đạo của Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, bám sát mục tiêu, chương trình phát triển kinh tế- xã hội năm 2022 tại các nghị quyết của Quốc hội, của Chính phủ và của từng địa phương để triển khai thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ được giao.
Nhờ đó, trong năm 2022, một số lĩnh vực công tác của ngành đã đạt kết quả nổi bật như: công tác xây dựng pháp luật, thẩm định, rà soát văn bản quy phạm pháp luật đã được các Bộ, ngành quan tâm, chú trọng triển khai quyết liệt.
Các báo cáo thẩm định của Bộ, ngành tư pháp được các cơ quan, người có thẩm quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật, coi là kênh ý kiến quan trọng để quyết định ban hành văn bản. Công tác phổ biến giáo dục pháp luật tiếp tục đổi mới, bám sát yêu cầu đời sống thực tiễn, lấy người dân làm trung tâm thụ hưởng.
Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử tiếp tục được xây dựng và vận hành hiệu quả, duy trì kết nối, chia sẻ thông suốt với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Toàn ngành đã giải quyết kịp thời hàng triệu yêu cầu của người dân trong công tác hộ tịch, quốc tịch, chứng thực.
Thể chế trong lĩnh vực bổ trợ tư pháp tiếp tục được nghiên cứu, hoàn thiện, đáp ứng yêu cầu phòng chống tham nhũng, tiêu cực và quản lý nhà nước. Công tác trợ giúp pháp lý có nhiều dấu ấn nổi bật khi lần đầu tiên nhiệm vụ về trợ giúp pháp lý được triển khai đồng bộ trong tất cả các chương trình mục tiêu quốc gia.
Công tác đào tạo, bồi dưỡng nâng cao chất lượng đội ngũ công chức, viên chức, viên chức, cán bộ làm công tác pháp luật, tư pháp tiếp tục được quan tâm, chú trọng.
Những kết quả trên đã tiếp tục đóng góp quan trọng vào phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, trật tự an toàn xã hội của đất nước và của từng địa phương…
Thảo luận tại Hội nghị, các đại biểu tập trung đánh giá những tồn tại, hạn chế trong thực hiện công tác tư pháp, đồng thời đề xuất các giải pháp tiếp tục nâng cao hiệu quả công tác xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật trong thời gian tới; giải pháp thu hút nguồn lực, tiếp tục đổi mới và nâng cao hiệu quả công tác phổ biến, giáo dục pháp luật; các giải pháp để hoàn thành các chỉ tiêu, nhiệm vụ, khắc phục khó khăn, hạn chế trong công tác thi hành án dân sự…
Tham luận tại Hội nghị, Chủ tịch UBND tỉnh Trần Huy Tuấn đã nêu rõ về tình hình triển khai công tác tư pháp, nhất là những thuận lợi, khó khăn, hạn chế trong công tác trợ giúp pháp lý trên địa bàn tỉnh.
Chủ tịch UBND tỉnh Trần Huy Tuấn phát biểu tham luận tại Hội nghị.
Theo đó, năm 2022, tỉnh Yên Bái đã bám sát 9 nhóm nhiệm vụ trọng tâm của Bộ Tư pháp gắn với chuyển đổi số của địa phương để triển khai các nhiệm vụ công tác tư pháp đạt chất lượng, hiệu quả cao nhất. Trong đó, tập trung rà soát, sửa đổi, bổ sung, ban hành mới các văn bản hoặc kiến nghị cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung, ban hành nhằm tháo gỡ khó khăn, điểm nghẽn trong thực thi nhiệm vụ; đẩy mạnh ứng dụng chuyển đổi số trong tuyên truyền, phố biến, giáo dục pháp luật.
Đến nay, tỉnh đã thành lập Tổ chuyển đổi số cộng đồng tại 173/173 xã, phường, thị trấn và 1.356/1.356 thôn, bản, tổ dân phố với gần 10.500 thành viên tham gia. Các thôn, tổ dân phố đều thành lập các nhóm Zalo để thông tin, tuyên truyền các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, các quy định của địa phương, trong đó đã thực sự phát huy tác dụng trong công tác phòng, chống dịch vừa qua. Tỉnh đã đầu tư trang thiết bị để kết nối phần mềm giữa cơ quan tư pháp, cơ quan công an và trung tâm lý lịch tư pháp quốc gia nhằm tra cứu hồ sơ, cấp lý lịch tư pháp cho người dân.
Đặc biệt, với việc xác định "Nâng cao hiệu quả công tác trợ giúp pháp lý” là một trong các nhiệm vụ trọng tâm của ngành tư pháp, với đặc thù trên 50% dân số là đồng bào dân tộc, tỉnh Yên Bái đã tập trung kiện toàn đội ngũ già làng, trưởng bản, những người có uy tín để hỗ trợ và làm tốt công tác trợ giúp pháp lý, quan tâm, đôn đốc, chỉ đạo, triển khai thực hiện và coi đây là một trong những nhiệm vụ quan trọng, luôn lấy đối tượng người nghèo, người có công, đồng bào dân tộc thiểu số và các đối tượng yếu thế khác là mục tiêu phục vụ, góp phần tăng cường khả năng tiếp cận pháp luật, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người nghèo và các nhóm đối tượng yếu thế trong xã hội.
Kết quả, năm 2022, công tác trợ giúp pháp lý của tỉnh đã đạt nhiều kết quả tích cực, số lượng vụ việc trợ giúp pháp lý tăng cao, nhất là các vụ việc tham gia tố tụng. Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh thực hiện trợ giúp pháp lý 518 vụ việc bằng hình thức tham gia tố tụng, tăng 172 vụ việc so với năm 2021.
Chất lượng vụ việc trợ giúp pháp lý cũng được nâng lên, nhiều vụ việc được đánh giá là thành công, có hiệu quả cao. Qua đó, quyền và lợi ích hợp pháp của người dân được bảo vệ; nhận thức pháp luật, ý thức tôn trọng và chấp hành pháp luật của người dân cũng được nâng lên; hoạt động trợ giúp pháp lý đã góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự và an toàn xã hội.
Để triển khai thực hiện có hiệu quả công tác tư pháp năm 2023 và các năm tiếp theo, đồng chí Chủ tịch UBND tỉnh Yên Bái đã có một số kiến nghị, đề xuất với Bộ Tư pháp như: sớm triển khai tái cấu trúc, kết nối các cơ sở dữ liệu chuyên ngành; hoàn thiện phần mềm để sớm triển khai các dịch vụ công thiết yếu tạo điều kiện cho người dân, doanh nghiệp khi có nhu cầu thực hiện thủ tục hành chính; sớm có văn bản triển khai nhiệm vụ trợ giúp pháp lý theo Nghị quyết số 27 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về "Tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới”.
Về lâu dài, đồng chí đề nghị cần có Đề án triển khai cụ thể nội dung này; trên cơ sở kết quả tổng kết 05 năm thực hiện Luật Trợ giúp pháp lý năm 2017, Bộ Tư pháp nghiên cứu, đề xuất sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật cho phù hợp với tình hình thực tiễn (như nghiên cứu mở rộng đối tượng được trợ giúp pháp lý...); xây dựng Đề án phát triển trợ giúp pháp lý giai đoạn 2026-2030, tầm nhìn đến năm 2045. Có định hướng phát triển đối với các trung tâm trợ giúp pháp lý Nhà nước ở địa phương tương xứng với vị trí của một đơn vị sự nghiệp cung cấp dịch vụ công thiết yếu.
Đức Toàn
