Trong giai đoạn phát triển mới của đất nước, Đại hội XIII của Đảng đã nhấn mạnh: "Tiếp tục phát huy vai trò tiên phong của đối ngoại trong việc tạo lập và giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, huy động các nguồn lực bên ngoài để phát triển đất nước, nâng cao vị thế và uy tín của đất nước.Xây dựng nền ngoại giao toàn diện, hiện đại với ba trụ cột là đối ngoại Đảng, ngoại giao nhà nước và đối ngoại nhân dân”.
Đây là những nội dung vừa mang tính kế thừa đường lối đối ngoại của Đảng tại các đại hội trước, vừa là bước phát triển mới hết sức quan trọng, khẳng định rõ vai trò, vị trí và nhiệm vụ của đối ngoại nói chung, đối ngoại nhân dân nói riêng trong tình hình mới, sự gắn kết chặt chẽ giữa các trụ cột của đối ngoại và yêu cầu phát huy vai trò, nâng cao hiệu quả đối ngoại nhân dân.
Đối ngoại nhân dân thực chất là công tác dân vận nhằm tuyên truyền, vận động nhân dân Việt Nam ở trong và ngoài nước thực hiện chủ trương, chính sách hòa bình, hữu nghị và hợp tác của nước ta đối với nước ngoài; đồng thời vận động nhân dân các nước ủng hộ đường lối đối ngoại đa phương hóa, đa dạng hóa của Đảng, Nhà nước ta.
Đối ngoại nhân dân có ưu thế là tiến hành với nhiều nước, nhiều tổ chức chính trị, xã hội, thậm chí với cả các tổ chức phi chính phủ,… mà đối ngoại Đảng và ngoại giao nhà nước không thể thực hiện.
Tỉnh Yên Bái đã quán triệt sâu sắc đường lối đối ngoại tại Đại hội XIII của Đảng, Đại hội lần thứ XIX Đảng bộ tỉnh Yên Bái và Chỉ thị số 12-CT/TW ngày 05/01/2022 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, nâng cao hiệu quả đối ngoại nhân dân trong tình hình mới. Từ đó, góp phần nâng cao nhận thức của các cấp uỷ, chính quyền, các sở, ban, ngành, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị - xã hội và các tổ chức nhân dân cùng cán bộ, đảng viên và nhân dân trong tỉnh về vai trò, vị trí, tầm quan trọng của công tác đối ngoại nhân dân trong tình hình mới.
Tỉnh đã coi công tác đối ngoại nhân dân là một trong ba trụ cột đối ngoại, tạo nên sức mạnh tổng hợp của nền ngoại giao Việt Nam toàn diện, hiện đại; xác định rõ triển khai công tác đối ngoại nhân dân là nhiệm vụ của toàn bộ hệ thống chính trị và của toàn dân mà nòng cốt là Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh, Liên hiệp Các tổ chức hữu nghị tỉnh, các đoàn thể chính trị - xã hội và các Hội hữu nghị Việt - Pháp, Hội hữu nghị Việt - Lào,…
Đoàn công tác tỉnh Val de Marne (Cổng hòa Pháp) do bà Marie-Christine Ségui - Phó Chủ tịch phụ trách hợp tác quốc tế, Hội đồng tỉnh Val-de-Marne làm Trưởng đoàn chào xã giao đồng chí Đỗ Đức Duy - Uỷ viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh (Ảnh: CTTĐT tỉnh Yên Bái)
Liên hiệp Các tổ chức hữu nghị tỉnh Yên Bái là tổ chức chính trị - xã hội, là cơ quan chuyên trách về công tác đối ngoại nhân dân của tỉnh Yên Bái. Hiện nay, Liên hiệp có 02 hội hữu nghị thành viên là Hội hữu nghị Việt - Lào tỉnh Yên Bái và Hội hữu nghị Việt - Pháp tỉnh Yên Bái. Thời gian tới, Liên hiệp sẽ có thêm Hội hữu nghị Việt - Trung tỉnh Yên Bái.
Kể từ khi thành lập cho đến nay, các hội hữu nghị thành viên đã thực hiện tốt vai trò trong việc tổ chức các hoạt động hòa bình, đoàn kết, hữu nghị; làm sâu sắc thêm mối quan hệ giữa tỉnh Yên Bái với tỉnh Val de Marne (Cộng hòa Pháp), các tỉnh Viêng Chăn, tỉnh Xay Nha Bu Ly (Cộng hòa Dân chủ nhân dân Lào),…
Phát huy truyền thống gắn bó, đoàn kết keo sơn và thực hiện đường lối, chủ trương của hai Đảng và hai Nhà nước, các địa phương của Việt Nam và các địa phương của Lào đã thiết lập và phát triển mối quan hệ hợp tác trên nhiều lĩnh vực.
Tỉnh Yên Bái nhận thức đầy đủ chủ trương của Đảng và Nhà nước trong việc thúc đẩy mối quan hệ hữu nghị truyền thống, đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện với Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào, cũng như trách nhiệm của địa phương trong việc thiết lập mối quan hệ hữu nghị, hợp tác gắn bó với các địa phương của Lào, góp phần vun đắp, tô thắm tình hữu nghị Việt Nam - Lào, tỉnh Yên Bái đã thiết lập mối quan hệ hợp tác hữu nghị với tỉnh Viêng Chăn năm 2008 và tỉnh Xaynhabuly năm 2012, đồng thời thành lập Hội hữu nghị Việt - Lào tỉnh Yên Bái năm 2009.
Hội hữu nghị Việt - Lào được thành lập với mục đích tăng cường sự hiểu biết giữa nhân dân hai nước, củng cố và phát triển mối quan hệ hữu nghị, đoàn kết, hợp tác toàn diện, góp phần vào việc phát triển kinh tế - xã hội giữa hai nước Việt - Lào nói chung, giữa nhân dân 2 tỉnh Viêng Chăn, tỉnh Xay Nha Bu Ly và tỉnh Yên Bái nói riêng.
Trong thời gian qua, phát huy tầm quan trọng đặc biệt của mối quan hệ Việt - Lào trong đường lối, chính sách đối ngoại của Đảng và Nhà nước ta, tranh thủ được sự chỉ đạo thường xuyên, sát sao của các cấp lãnh đạo, được sự hỗ trợ rất tích cực của Liên hiệp Các tổ chức hữu nghị tỉnh Yên Bái và sự đóng góp tích cực của các hội viên, hoạt động của Hội hữu nghị Việt - Lào ngày càng phong phú, đa dạng và có sự phát triển cả về chất và lượng. Công tác tuyên truyền, giáo dục về mối quan hệ hữu nghị, tình đoàn kết đặc biệt và sự hợp tác toàn diện Việt - Lào trong các tầng lớp nhân dân được xác định là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của Hội.
Các hoạt động củng cố và tăng cường mối quan hệ hữu nghị Việt - Lào được chú trọng và tổ chức thường xuyên với nhiều hình thức và nội dung phong phú, thiết thực để kỷ niệm những sự kiện, những ngày lễ lớn, quan trọng của hai nước.
Đồng chí Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Trần Huy Tuấn tiếp đoàn công tác của Đại sứ quán Canada tại Việt Nam (Ảnh: Báo Yên Bái)
Hằng năm, Hội hữu nghị Việt - Lào phối hợp với Liên hiệp các tổ chức hữu nghị tỉnh và các cơ quan, đơn vị trong tỉnh triển khai nhiều hoạt động đoàn kết, hữu nghị và hợp tác như: tổ chức thăm hỏi, chúc Tết các lưu học sinh Lào đang học tập tại tỉnh Yên Bái nhân dịp Tết cổ truyền Việt Nam và Tết Bunpimay (CHDCND Lào); tổ chức các hoạt động chúc mừng nhân ngày Quốc khánh của hai nước; tổ chức đưa các lưu học sinh đi tham quan, học tập kinh nghiệm thực tế tại các tỉnh/thành phố của Việt Nam như: Hà Nội, Tuyên Quan, Phú Thọ… Các hoạt động đã đóng góp tích cực vào việc xây dựng và phát triển mối quan hệ hợp tác hữu nghị giữa tỉnh Yên Bái với tỉnh Viêng Chăn và tỉnh Xay Nha Bu Ly, mang lại nhiều lợi ích thiết thực.
Ba địa phương cũng đã thực hiện một số hoạt động hợp tác kinh tế thương mại, khoa học, kỹ thuật, giáo dục, y tế, văn hóa để củng cố và phát triển mối quan hệ đoàn kết Việt - Lào trong tình hình mới; kịp thời tổ chức các hoạt động đền ơn đáp nghĩa, từ thiện nhân đạo hỗ trợ nhân dân Lào khắc phục hậu quả thiên tai, nhằm phát huy tinh thần đoàn kết, hữu nghị giữa nhân dân hai nước Việt - Lào.
Đồng chí Chủ tịch UBND tỉnh Trần Huy Tuấn trồng cây lưu niệm tại khuôn viên Trung tâm hội nghị tỉnh Xay Nhạ Bu Ly. (Ảnh: Báo Yên Bái)
Thông qua các hoạt động đoàn kết, hữu nghị của Hội hữu nghị Việt - Lào đã giúp cho mối quan hệ hợp tác giữa tỉnh Yên Bái với tỉnh Viêng Chăn và tỉnh Xay Nha Bu Ly không ngừng được mở rộng, đi vào chiều sâu và có hiệu quả trên nhiều lĩnh vực như giáo dục - đào tạo, y tế, trao đổi đoàn, chia sẻ kinh nghiệm, hỗ trợ xây dựng cơ sở vật chất hạ tầng, công nghệ thông tin, nông nghiệp và các lĩnh vực khác. Các hoạt động hợp tác hàng năm giữa tỉnh Yên Bái với 2 tỉnh đã minh chứng cho tình đoàn kết, tương trợ, giúp đỡ lẫn nhau để các bên cùng phát triển.
Từ những kết quả hết sức thiết thực, ý nghĩa thông qua các hoạt động hợp tác của tỉnh Yên Bái với tỉnh Viêng Chăn và tỉnh Xay Nha Bu Ly cùng các hoạt động sôi nổi của Hội hữu nghị Việt - Lào tỉnh đã góp phần tích cực tô thắm tình hữu nghị, đoàn kết đặc biệt giữa hai nước Việt Nam - Lào nói chung, giữa tỉnh Yên Bái với 2 địa phương của Lào nói riêng.
Cùng với quan hệ Việt- Lào, trong thời gian qua, Việt Nam - Cộng hòa Pháp đã xây dựng quan hệ đối tác chiến lược, mang nhiều dấu ấn, ngày càng phát triển bền vững. Quan hệ đối tác chiến lược giữa Việt Nam và Pháp đã có những tiến triển tích cực không đơn thuần chỉ trong lĩnh vực chính trị mà còn được củng cố và mở rộng cả trong lĩnh vực kinh tế, hợp tác giữa các địa phương và ngoại giao nhân dân.
Nhằm góp phần thúc đẩy quan hệ đối tác chiến lược giữa Việt Nam Pháp, tỉnh Yên Bái và tỉnh Val de Marne (Cộng hòa Pháp) đã xây dựng mối quan hệ hợp tác đoàn kết hữu nghị từ năm 1996, đến nay mối quan hệ này ngày càng được củng cố và phát triển tốt đẹp.
Thông qua các chương trình, dự án hợp tác và các cuộc gặp gỡ song phương đã giúp cho người dân hai địa phương hiểu biết thêm về nền văn hóa, đất nước, con người của hai quốc gia, góp phần làm sâu sắc thêm mối quan hệ đối tác chiến lược giữa hai nước Việt Nam - Pháp.
Để tiếp tục tăng cường công tác đối ngoại nhân dân giữa hai nước Việt Nam - Pháp nói chung, giữa nhân dân tỉnh Yên Bái với nhân dân các địa phương của Pháp nói riêng, năm 2009, Ủy ban nhân dân tỉnh đã thành lập Hội hữu nghị Việt - Pháp tỉnh Yên Bái. Hội hữu nghị Việt - Pháp được thành lập nhằm mục đích tăng cường sự hiểu biết lẫn nhau giữa nhân dân hai nước Việt Nam - Pháp nói chung, giữa nhân dân tỉnh Yên Bái với nhân dân tỉnh Val de Marne nói riêng; củng cố, phát triển mối quan hệ hữu nghị, hợp tác trên nhiều lĩnh vực giữa hai tỉnh.
Kể từ khi được thành lập từ năm 2009 đến nay, Hội hữu nghị Việt - Pháp tỉnh Yên Bái đã tích cực tham gia các hoạt động đối ngoại nhân dân; góp phần củng cố, phát triển mối quan hệ hữu nghị, hợp tác giữa nhân dân hai nước Việt Nam - Pháp nói chung và nhân dân hai tỉnh Yên Bái - Val de Marne nói riêng. Hội đã tích cực tham gia vào các hoạt động tuyên truyền về đường lối, chính sách đối ngoại của Đảng, Nhà nước; giới thiệu với nhân dân Pháp về đất nước, con người Việt Nam nói chung, về tỉnh Yên Bái nói riêng.
Trong những năm vừa qua, Thường trực Hội phối hợp với các sở, ban, ngành tham gia đón tiếp các đoàn công tác của lãnh đạo tỉnh Valde Marne sang thăm và làm việc với tỉnh Yên Bái và các đoàn công tác kỹ thuật của tỉnh Val-de-Marne đến làm việc trên các lĩnh vực: y tế dự phòng, phát triển du lịch, cung cấp nước sạch và xử lý nước thải, nông nghiệp và phát triển nông thôn, phát triển kinh tế...
Đồng thời, một số đồng chí trong Ban Chấp hành Hội đã được tỉnh cử sang công tác tại tỉnh Val de Marne để học tập, trao đổi kinh nghiệm về công tác dự phòng, chăm sóc, cải thiện sức khỏe bà mẹ trẻ em, tham quan, trải nghiệm các mô hình làm du lịch tại tỉnh Val de Marne...
Thông qua hoạt động trao đổi đoàn đã giúp tăng cường mối quan hệ hợp tác, tình đoàn kết hữu nghị và sự hiểu biết lẫn nhau giữa hai địa phương; tăng cường năng lực cho cán bộ làm công tác chuyên môn. Ngoài ra, hoạt động này đã giúp hai bên trao đổi, thống nhất và áp dụng phương pháp làm việc chung để thực hiện và theo dõi các dự án hợp tác.
Hàng năm, Hội hữu nghị Việt - Pháp đã phối hợp Liên hiệp Các tổ chức hữu nghị tỉnh và các cơ quan, đơn vị tổ chức các hoạt động chúc mừng nhân Ngày Quốc khánh nước Cộng hòa Pháp (14/7); ngày thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Pháp (12/4); tham dự sự kiện quan trọng trong quan hệ hợp tác giữa hai tỉnh Yên Bái - Val de Marne như hoạt động
lễ kỷ niệm 20 năm thiết lập quan hệ hợp tác hữu nghị Yên Bái - Valde Marne; tham gia cùng đoàn công tác của Liên hiệp Các tổ chức hữu nghị tỉnh đi chúc mừng Đại sứ quán Pháp tại Hà Nội nhân dịp kỷ niệm 231 năm ngày Quốc khánh Cộng hòa Pháp…
Tỉnh Yên Bái và tỉnh Val de Marne đã triển khai nhiều hoạt động hợp tác trên các lĩnh vực: văn hóa và phát huy giá trị di sản, phát triển kinh tế, y tế, nông nghiệp và phát triển nông thôn, cơ sở hạ tầng. Các dự án khởi động tốt và đến nay vẫn đang được duy trì, đã góp phần cải thiện, nâng cao chất lượng đời sống người dân trong lĩnh vực y tế, giữ gìn bản sắc văn hóa du lịch truyền thống hai tỉnh Yên Bái - Val de Marne…
Thông qua các dự án hợp tác giữa hai tỉnh đã giúp tỉnh Yên Bái thu hút được nguồn lực phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, thúc đẩy tăng trưởng, tăng cường liên kết vùng, đẩy mạnh xóa đói giảm nghèo, mang lại lợi ích thiết thực cho người dân, nhất là tại các địa bàn đặc biệt khó khăn. Các chương trình hợp tác văn hóa, xã hội cũng đã giúp thúc đẩy giao lưu nhân dân hai tỉnh, tăng cường sự hiểu biết, vượt qua khoảng cách về địa lý, về thời gian cũng như sự khác biệt về văn hóa, cùng nhau xây dựng mối quan hệ gắn bó, thân thiết, thắm tình hữu nghị, bác ái, góp phần làm sâu sắc thêm mối quan hệ đối tác chiến lược Việt Nam - Pháp.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả tích cực đã đạt được, hoạt động của các hội hữu nghị còn gặp một số khó khăn, vướng mắc. Trong đó, khó khăn lớn nhất là việc các đồng chí tham gia Ban Thường vụ, Ban Chấp hành Hội hữu nghị Việt - Pháp, Hội hữu nghị Việt - Lào đều hoạt động kiêm nhiệm.
Kinh phí duy trì hoạt động thường xuyên của các hội không có (do hội viên tự đóng góp), vì vậy rất khó khăn trong việc tổ chức thực hiện nhiệm vụ, dẫn đến hoạt động của các hội còn hạn chế, chưa có nhiều hoạt động phong phú, đa dạng trong công tác hòa bình, đoàn kết, hữu nghị, hợp tác và đối ngoại nhân dân. Các hội không có trụ sở riêng dẫn đến công tác tham mưu, định hướng thực hiện nhiệm vụ không thể thường xuyên, kịp thời; không có phương tiện đi lại nên khó khăn trong việc đi lại và làm việc với các tổ chức quốc tế, các tổ chức phi chính phủ và các đại sứ quán trong việc kết nối, xây dựng mối quan hệ đoàn kết, hợp tác hữu nghị với các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước.
Năm 2023 là năm bản lề triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, trong đó có tiếp tục thực hiện nhất quán đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ; phát huy vai trò tiên phong của đối ngoại, xây dựng nền ngoại giao toàn diện, hiện đại với 3 trụ cột là đối ngoại Đảng, ngoại giao Nhà nước và đối ngoại nhân dân.
Do đó, trong thời gian tới, tỉnh Yên Bái cần tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp, sự phối hợp chặt chẽ giữa các sở, ban, ngành, đoàn thể trong công tác đối ngoại nhân dân, từ đó tạo sự chuyển biến sâu rộng trong nhận thức, hành động về vai trò, vị trí của công tác đối ngoại nhân dân trong tình hình mới.
Đổi mới công tác đối ngoại nhân dân, chủ động hội nhập quốc tế, tích cực huy động sự tham gia rộng rãi của cả hệ thống chính trị, các tổ chức xã hội, doanh nghiệp và người dân. Phát huy có hiệu quả sự chủ động, linh hoạt của Mặt trận Tổ quốc tỉnh, Liên hiệp Các tổ chức hữu nghị tỉnh và các tổ chức đoàn thể chính trị - xã hội, các Hội hữu nghị Việt - Pháp, Hội hữu nghị Việt - Lào làm nòng cốt trong tổ chức các hoạt động đối ngoại nhân dân.
Thông qua hoạt động của các hội hữu nghị, tiếp tục củng cố, tăng cường quan hệ hợp tác với tỉnh Viêng Chăn, tỉnh Xay Nha Bu Ly (CHDCND Lào), tỉnh Val De Marne (CH Pháp), tỉnh Vân Nam (CHND Trung Hoa), thành phố Mimasaka (Nhật Bản). Trong đó, hỗ trợ tỉnh Viêng Chăn và tỉnh Xay Nha Bu Ly công tác đào tạo nguồn nhân lực, các chương trình, dự án mang lại hiệu quả thiết thực, đồng thời tổ chức các hoạt động giao lưu hợp tác, hữu nghị góp phần củng cố và làm sâu sắc hơn truyền thống đoàn kết đặc biệt Việt - Lào.
Đối với các tỉnh, thành phố khác, tập trung đổi mới hình thức, mở rộng các nội dung hợp tác về kinh tế, thương mại đầu tư, du lịch, giao lưu hữu nghị nhân dân để tăng cường tình đoàn kết, mang lại hiệu quả thiết thực cho cả hai bên. Cụ thể hóa các hoạt động hợp tác bằng các kế hoạch chung của hai bên, phát huy thế mạnh của từng tỉnh, thành phố mang lại hiệu quả cao trong hợp tác.
Đồng thời tranh thủ các nguồn lực viện trợ từ các đại sứ quán, các tổ chức phi chính phủ nước ngoài và các tổ chức quốc tế; nâng cao hiệu quả công tác phi chính phủ nước ngoài, phát triển các mô hình hiệu quả. Mở rộng hợp tác với các đối tác tiềm năng, nâng cao hiệu quả hợp tác trong các lĩnh vực như đào tạo nguồn nhân lực, chuyển đổi số, môi trường, an sinh xã hội,... tranh thủ sự giúp đỡ, thu hút thêm nguồn lực cho sự phát triển song phải đảm bảo an ninh chính trị, không để lợi dụng viện trợ nhân đạo vào các mục đích khác.
Lâm Gia Bình (Tổng Thư ký kiêm Chánh Văn phòng Liên hiệp các tổ chức hữu nghị tỉnh Yên Bái)