Khi lúa hè thu, lúa mùa đang trong giai đoạn đứng cái làm đòng thì ngành nông nghiệp tỉnh Yên Bái đã họp bàn triển khai sản xuất vụ đông. Đây được coi là bước chuẩn bị sớm cho sản xuất cây vụ đông. Tránh làm theo phong trào, tỉnh yêu cầu các địa phương rà soát kế hoạch sản xuất cây vụ đông sát với tình hình thực tế. Theo kế hoạch, vụ đông năm nay, tỉnh phấn đấu đưa vào sản xuất 8.800ha cây vụ đông. Ngô đông vẫn giữ vai trò chủ đạo, trong đó ngô đông trồng trên đất hai vụ lúa là 5.000ha. Ngô là loại cây trồng được coi là phù hợp vì dễ bảo quản cộng với đầu ra ổn định.

Theo tính toán của nhà nông, nếu làm 2 vụ lúa cùng với ngô đông thì sẽ cho thu nhập khoảng 80 triệu đồng/ha. Sản xuất vụ đông năm nay, theo đánh giá của ngành nông nghiệp là đứng trước nhiều khó khăn về giá vật tư đầu vào cho sản xuất như giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật… tăng cao. Tuy nhiên, sản xuất vụ đông vẫn có nhiều lợi thế như: chính sách hỗ trợ nông dân đến sớm, nguồn cung giống dồi dào, giá các hàng nông sản như ngô, đậu tương tiếp tục tăng cao là tín hiệu tốt cho nông dân.

Trong sản xuất vụ đông, thời vụ là yếu tố kỹ thuật, quyết định năng suất và hiệu quả sản xuất của cây trồng, đặc biệt đối với diện tích cây ngô đông. Chính vì vậy, hàng năm, ngay từ khâu quy hoạch, tỉnh xác định rõ diện tích nào có thể làm được ba vụ là giao kế hoạch sớm ngay từ đầu năm trong chỉ đạo các địa phương mở rộng diện tích lúa mùa sớm để chủ động làm đất trồng ngô đông. Bên cạnh đó đưa các giống lúa ngắn ngày vào gieo cấy, giảm thời gian sinh trưởng và phát triển, đảm bảo tiến độ sản xuất.

Ngoài ra, khuyến khích nông dân sản xuất cây vụ đông, tỉnh tiếp tục ban hành các cơ chế, chính sách hỗ trợ sản xuất, cụ thể hỗ trợ 50% giá giống ngô trên diện tích ngô trồng vụ đông trên đất hai vụ lúa với tổng kinh phí trên 2,9 tỷ đồng. Hệ thống khuyến nông tăng cường mở các lớp tập huấn hướng dẫn kỹ thuật làm bầu ngô, kỹ thuật làm đất cho nông dân.

Với sự chỉ đạo quyết liệt cùng nỗ lực của nông dân, tính đến ngày 11/10, toàn tỉnh đã gieo trồng 7.246,5ha cây vụ đông, trong đó ngô đông trên đất hai vụ lúa là 5.707,5ha, 382ha khoai lang, gần 1.157ha rau màu các loại. Trong đó, huyện Văn Chấn dẫn đầu phong trào 1.600ha ngô đông, đạt 114% kế hoạch. Vụ đông năm nay, ngoài các cây trồng chủ lực như ngô, khoai tây, nông dân trong huyện gieo trồng các cây rau màu cung cấp cho thị trường, trong đó có diện tích trồng cà chua trên 50ha tập trung ở xã Phù Nham, Sơn A, Sơn Thịnh. Nếu năng suất bình quân đạt 45 tấn/ha, ước tính mỗi héc-ta trồng cà chua, nhà nông thu về trên 100 triệu đồng.

Những ngày này, đi đến các địa phương đều bắt gặp không khí lao động nhộn nhịp của nhà nông. Những ruộng ngô đã lên 7 - 9 lá, những ruộng rau bắt đầu cho thu hoạch, những giàn đỗ đã ra quả, chỉ chờ ngày thu hái. Bà Nguyễn Thị Nhung ở xã Vĩnh Kiên (Yên Bình) cho biết: “Trồng cây vụ đông tuy vất vả nhưng bù lại có thu nhập khá. Một sào ruộng cấy 2 vụ lúa cũng chỉ bảo đảm được lương thực cho gia đình, lợi nhuận không đáng kể nhưng trồng 1 sào ruộng rau màu, gia đình tôi có thu nhập hơn 10 triệu đồng. Ngoài 2 vụ lúa thì cây vụ đông trở thành cây làm giàu cho nhiều hộ nông dân”.

Hiệu quả từ vụ đông được ghi nhận bằng việc nông dân tích cực mở rộng diện tích, mạnh dạn đưa những cây có hiệu quả kinh tế cao vào sản xuất như cà chua, ngô nếp, rau màu các loại. Tuy nhiên, vấn đề tiêu thụ sản phẩm vẫn còn nhiều khó khăn. Trong tổng số 8.800ha cây trồng vụ đông, chỉ một số ít diện tích được các đơn vị, công ty ký hợp đồng bao tiêu sản phẩm cho nông dân, còn lại hầu hết sản phẩm làm ra phụ thuộc vào các thương lái.

Cụ thể như ở huyện Yên Bình, từ nhiều năm nay, nông dân tích cực mở rộng diện tích trồng cây vụ đông, đưa các giống mới vào sản xuất nhưng trên địa bàn vẫn chưa có doanh nghiệp đầu tư sản xuất bao tiêu sản phẩm cho nông dân, đầu mối tiêu thụ nông sản chủ yếu do tư thương thu mua.

Để mở rộng diện tích và nâng cao giá trị sản xuất vụ đông, các địa phương cần tích cực liên kết, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp đầu tư và bao tiêu sản phẩm cho người nông dân.

Văn Thông