Kế hoạch sản xuất 8.900ha cây vụ đông các loại ngành nông nghiệp tỉnh đã triển khai từ rất sớm. Khuyến khích nông dân sản xuất vụ đông, tỉnh tiếp tục ban hành các cơ chế, chính sách hỗ trợ sản xuất, cụ thể hỗ trợ 50% giá giống ngô trên diện tích ngô trồng vụ đông trên đất 2 vụ lúa với tổng kinh phí trên 2,9 tỷ đồng.

Các địa phương đã tích cực chuyển dịch cơ cấu cây trồng, chọn cơ cấu cây trồng phù hợp với đất đai canh tác của từng địa phương và áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất. Nếu như những năm trước đây, cây ngô vẫn là chủ lực thì năm nay, nông dân còn đưa bí, rau, súp lơ, cà chua, hành, ớt vào trồng với diện tích lớn, đáp ứng nhu cầu thị trường.

Các giống ngô là các giống mới có năng suất vượt trội lại kháng được sâu bệnh như ngô lai C919, ngô nếp MX4. Với chỉ đạo quyết liệt của các địa phương cùng nỗ lực của nông dân, vụ đông năm nay, toàn tỉnh đưa vào sản xuất 10.484ha cây vụ đông, đạt 119% kế hoạch, trong đó có 6.598,3ha ngô đông, đạt 132% kế hoạch, 1.034ha khoai lang, 2.852ha rau màu các loại. Hiện nay, diện tích ngô sinh trưởng và phát triển tốt, nhiều diện tích ngô sớm đã cho thu hoạch với năng suất trên 33 tạ/ha, giá trị sản xuất vụ đông đạt trên 30 triệu đồng/ha.

Các huyện Văn Chấn, Văn Yên và thị xã Nghĩa Lộ luôn đi đầu trong sản xuất vụ đông. Trong khi cây vụ đông ở các địa phương khác mới bén rễ thì ở Văn Chấn, thị xã Nghĩa Lộ, thương lái đã tấp nập thu mua cà chua. Sản xuất vụ đông trên đất 2 lúa đã trở thành tập quán của nông dân Văn Chấn do đem lại nguồn thu cao hơn so với cây lúa. Vụ đông năm nay, toàn huyện trồng trên 2.350ha cây vụ đông các loại. Ngoài 1.700ha cây ngô đông, nông dân Văn Chấn còn đưa vào gieo trồng 40ha cà chua, khoai tây.

Hiện nay, cà chua bán với giá 12.000 đồng/kg, một sào thu hoạch 1,5 tấn quả, doanh thu hơn 12 triệu đồng, trừ chi phí vật tư, giống, lấy công làm lãi thì mỗi sào được trên chục triệu đồng. Thị xã Nghĩa Lộ có trên 700ha lúa, bà con đưa vào gieo trồng trên 550ha cây vụ đông, trong đó ngô đông vẫn là cây trồng chủ lực với hơn 400ha.

Ngoài ra, nông dân đã trồng được 200ha rau màu, chủ yếu là rau chất lượng cao như: súp lơ, cà chua, cải bắp, su hào. Đến nay, hơn 130ha ngô nếp đã thu hoạch xong; nhiều diện tích rau cải canh, cải bắp cũng đã mang lại thu nhập cho nông dân. Đánh giá ban đầu cho thấy, giá trị sản xuất vụ đông đạt 34 triệu đồng/ha.

Ông Đồng Văn Ín ở xã Nghĩa An cho biết: “Những năm gần đây, vụ đông đã trở thành vụ chính của nông dân chúng tôi. Trồng 2 vụ lúa cũng chỉ đủ ăn nhưng trồng 1 sào ruộng rau màu, trừ chi phí cho thu nhập hơn 11 triệu đồng”.

Hiệu quả sản xuất vụ đông năm 2013 được đánh giá bằng việc nông dân mở rộng diện tích, đưa nhiều loại rau màu có giá trị cao vào sản xuất, góp phần tăng giá trị trên một đơn vị diện tích canh tác. Tuy vậy, nhìn tổng thể, vụ đông vẫn chưa có sự đột phá về cơ cấu giống. Nhiều loại cây trồng có hiệu quả kinh tế cao, dễ tiêu thụ như rau sớm, bí xanh, súp lơ diện tích còn ít. Các địa phương chưa có các doanh nghiệp tham gia tiêu thụ sản phẩm cho nông dân nên các sản phẩm làm ra khó tiêu thụ, giá thấp.

Để vụ đông những năm tiếp theo thắng lợi thì yếu tố quyết định là thời vụ. Do đó, các địa phương cần tích cực chuyển đổi cơ cấu giống, cơ cấu mùa vụ, tạo quỹ đất và thời gian để mở rộng cây trồng vụ đông. Muốn làm vậy cần nghiên cứu đưa các giống lúa ngắn ngày vào sản xuất, giảm áp lực về thời vụ cho nhà nông; có chính sách hỗ trợ sản xuất vụ đông sớm, đặc biệt khuyến khích đưa vào các cây trồng có giá trị kinh tế cao, có thị trường tiêu thụ ổn định; quy hoạch, hình thành các vùng sản xuất tập trung, liên kết tạo sản phẩm hàng hóa lớn. Bên cạnh đó, cần tiếp tục khuyến khích các doanh nghiệp bao tiêu sản phẩm cho nông dân.

 Văn Thông