Y tế là ngành lao động đặc thù, hầu hết các nhân viên y tế phải làm việc trong điều kiện có nhiều yếu tố nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe. Khảo sát thực trạng sức khỏe người lao động tại các cơ sở y tế từ tuyến trung ương đến cơ sở cho thấy tỷ lệ cán bộ y tế phải trực trên 1 lần/tuần chiếm 34%, gần 50% trực 1 tuần/lần; 24% làm việc với thời gian từ 8 - 12 giờ/ngày.
Phần lớn, nhân viên y tế làm việc tại các khoa, phòng trong các cơ sở khám chữa bệnh đều chịu các yếu tố gây stress trong lao động, đặc biệt là nhân viên y tế tại các khoa điều trị tích cực - chống độc, khoa cấp cứu, khoa ngoại, khoa truyền nhiễm, khoa sản… Những điều kiện lao động gây stress là công việc quá tải như số lượng bệnh nhân đến khám chữa bệnh hàng ngày quá đông, lượng mẫu xét nghiệm trong ngày quá lớn…, tiếp xúc với bệnh nhân và người nhà bệnh nhân, với nhiều loại bệnh nguy hiểm tiềm ẩn, lo lắng bị lây nhiễm...
Các nguy cơ không lây nhiễm có thể kể đến trong môi trường làm việc của cán bộ y tế là các yếu tố vật lý như: bức xạ ion hóa, nóng, tiếng ồn, các hóa chất. Các nhân viên y tế làm X-quang, xạ trị, các khoa xét nghiệm và điều trị có sử dụng chất phóng xạ, như định lượng một số hóc môn, điều trị bệnh ung thư…, tiếp xúc nhiều với bức xạ ion hóa.
Cùng với đó, các hóa chất, phổ biến là các hóa chất sát trùng và khử khuẩn như: chlorine, iodine, formaldehyde…, hóa chất sử dụng trong các phòng xét nghiệm sinh hóa, huyết học, tế bào…; dược liệu, thuốc các loại sử dụng trong khám chữa bệnh cũng đều có chất hóa học như: chất gây mê, gây tê, các hóa chất chữa ung thư, thuốc an thần, kháng sinh…
Chia sẻ về vấn đề này, Thạc sỹ Lê Đức Thuận - Chuyên gia can thiệp mạch não, Khoa Hồi sức tích cực, chống độc, Bệnh viện Đa khoa tỉnh cho biết: "Làm việc tại phòng chụp can thiệp mạch Cathleb, tôi biết được tác hại rất lớn của tia X-quang ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe như: vô sinh, biến đổi gen, ung thư... Song, việc can thiệp mạch não rất quan trọng và liên quan đến sự sống của người bệnh cần được can thiệp kịp thời trong thời gian vàng. Với lòng yêu nghề và sứ mệnh đặc biệt của mình là cứu người, cùng với đồ bảo hộ chuyên dụng, tôi đã cấp cứu thành công nhiều bệnh nhân. Mỗi lần như vậy, tôi cảm thấy hạnh phúc và tiếp tục cống hiến với ngành”.
Với nhu cầu chăm sóc sức khỏe nhân dân trên địa bàn tỉnh, đội ngũ cán bộ, y, bác sĩ ngành y tế Yên Bái hàng ngày, hàng giờ phải thường xuyên, trực tiếp tiếp xúc với máu, dịch cơ thể, chất thải y tế của bệnh nhân, môi trường làm việc độc hại, đặc biệt là trực tiếp tham gia xử lý các vụ dịch truyền nhiễm nên có nguy cơ cao lây nhiễm các bệnh nguy hiểm như: HIV, viêm gan vi rút, lao, dịch bệnh khác...
Hiện, Yên Bái chưa có nghiên cứu hoặc thống kê về tình hình tiếp xúc với các yếu tố nguy cơ nghề nghiệp của nhân viên ngành y tế, nhưng trên tinh thần thực hiện Chỉ thị số 31-CT/TW ngày 19/3/2024 của Ban Bí thư về tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác an toàn, vệ sinh lao động trong tình hình mới, cơ bản ngành y tế đã triển khai nghiêm túc và có hiệu quả.
Thạc sỹ, bác sĩ Lê Thị Hồng Vân - Giám đốc Sở Y tế tỉnh cho biết: "Những năm gần đây, Nhà nước đã quan tâm và ban hành nhiều chính sách riêng cho nhân viên ngành y tế về bảo hộ lao động, chăm sóc sức khỏe nhân viên như: cải thiện chế độ tiền lương, chế độ phụ cấp độc hại, nguy hiểm, chế độ phụ cấp đặc thù nghề nghiệp cho cán bộ, nhân viên y tế… Đặc biệt, trong danh mục 35 bệnh nghề nghiệp được bảo hiểm xã hội chi trả có 5 bệnh nghề nghiệp chủ yếu của ngành y tế. Tuy nhiên, các mức chi này chưa đáp ứng so với những điều kiện lao động đặc thù cũng như những ảnh hưởng tổn hại sức khỏe mà nhân viên y tế phải tiếp xúc trong quá trình làm việc. Nhằm giảm thiểu tình trạng này, ngành tiếp tục quan tâm hơn nữa đến cán bộ, nhân viên, tăng cường công tác chăm sóc sức khỏe và phòng, chống bệnh nghề nghiệp theo Chỉ thị số 31 để người thầy thuốc khỏe mạnh, tinh thần thoải mái, phát huy hết khả năng, nhiệt huyết trong công tác chăm sóc sức khỏe cho nhân dân”.
Trần Minh
