Hiếm nghề nào lại phải “trông trời, trông đất” nhiều như nghề trồng hoa. Khi chỉ còn hơn một tháng nữa sẽ đến tết Nguyên đán, các nhà vườn miệt mài chăm chút cho từng luống hoa bởi cả năm trồng hoa chỉ trông ngóng vào dịp tết.

Nắng đã lại xuất hiện sau mấy ngày trời mưa dầm, gió bấc, tuy nhiên trời vẫn rét buốt. Những công nhân của Trung tâm Công nghệ cao Tổng công ty Hòa Bình Minh đang cần mẫn bắt sâu nhổ cỏ, cắt tỉa từng luống hoa hồng, hoa đồng tiền, hoa ly. Từng luống ly thẳng tắp căng tràn sức sống, bắt đầu đơm nụ, đón ánh nắng mặt trời. Đồng tiền bắt đầu lên xanh, hoa hồng thêm chồi mới. Nếu như hoa ly đỏng đảnh và kiêu sa thì hoa đồng tiền lại mộc mạc và giản dị nhưng cũng không kém phần rực rỡ.

Dành tâm huyết và thuộc tính cách từng loài hoa, kỹ sư Đinh Thị Lan cho biết: “Các loại hoa khác được trồng quanh năm, riêng ly chỉ trồng vào dịp tết. Hoa ly ưa nhiệt độ 18-250C, 90 ngày được thu một lứa, độ ẩm không khí thay đổi đột ngột cũng không có lợi cho hoa, cây sẽ không thích nghi ngay với môi trường. Chăm sóc cẩn thận vậy nhưng phải đến lúc thu mới chắc chắn. Năm ngoái, hoa ly thất thu mất 2/3 do bị cháy bông. Còn đồng tiền cần trồng ở đất lạ và có mái che để tránh mưa làm giập nát”.

Năm nay, vườn ly của Tổng công ty Hòa Bình Minh có 1,2 vạn gốc, trong đó có 1 vạn ly hồng và 2.000 ly đỏ. Loại hoa cao cấp có nguồn gốc từ đất nước Hà Lan xa xôi dường như cũng đã thích nghi với khí hậu đất núi. Trước kia, loại hoa này chủ yếu đưa đi tiêu thụ ở các tỉnh ngoài thì nay chỉ cung cấp tại chỗ, cho thấy người Yên Bái ngày càng sành chơi hoa. Những cành ly này khi ra thị trường sẽ có giá 40.000 đồng. Chuẩn bị cho vụ tết, Công ty cũng trồng thêm 1,2 vạn hoa đồng tiền, cùng với 1 vạn gốc hồng đang được chăm bón cho ra hoa đúng dịp tết. Đồng tiền 2.000 đồng/bông, hồng 3.000 - 4.000đồng/bông.

Nếu coi hoa là một tác phẩm nghệ thuật thì những người nông dân là những “nghệ sỹ” cầm cuốc. Các loại hoa khác có thể bán quanh năm nhưng riêng hoa đào chỉ có vào dịp tết Nguyên đán. Những ngày này, ông Nguyễn Đức Huệ (xã Giới Phiên, thành phố Yên Bái) đang tỷ mẩn chăm chút cho vườn đào gần 1.000 gốc, nào sửa dáng, tỉa cành, nào tưới nước.

Vườn Ly chuẩn bị cho tết của Tổng công ty Hòa Bình Minh.

Mỗi cây mỗi thế, từ ngũ phúc, tam đa đến long phụng, có những cây gốc lâu năm trở nên sần sùi, mốc thếch càng có giá trị. Thỉnh thoảng, đã xuất hiện những nụ hồng chúm chím. Người chơi hoa bây giờ chuộng một cây vừa có hoa, có nụ, có lộc, có quả, gọi là tứ quý. Cả một năm chăm bón, những người trồng đào như ông Huệ chỉ trông đợi thu vào gần chục ngày áp tết. Năm ngoái, đào không được giá như mọi năm nhưng ông cũng thu 70 triệu đồng. Kinh nghiệm mười mấy năm trồng đào nhưng chưa khi nào ông thấy thời tiết bất thường như mấy năm trở lại đây. Cụm từ “biến đổi khí hậu” vẫn được nói đến nghe có vẻ trừu tượng nhưng những người nông dân như ông Huệ cảm nhận rõ rệt nhất: “Giữa mùa đông mà lại có mưa rào, sau đó trời lại có sương muối và nắng to nhưng vẫn rét buốt.

Thật bất lợi cho người trồng đào. Nếu cứ nắng mạnh như thế này hoa nở sẽ bị cháy bông. Đào chỉ ưa không khí có độ ẩm cao, trời lành lạnh và có mưa lất phất, hoa sẽ tươi và đẹp”. Tùy thuộc vào thị trường gần tết mới có thể xác định được giá cả nhưng những cây có thế đẹp khoảng 2-4 triệu đồng, cành sẽ khoảng 200.000-300.000 đồng bán tại vườn. Dịch vụ cho thuê cũng đang đắt khách vì chỉ bằng 50% giá mua, người chơi đã có một cây đào đẹp, năm sau lại có thể chọn lựa cây khác.

Có lẽ hồng và cúc vẫn là những loại hoa được người dân ưa chuộng nhất. Không chỉ bởi tính phổ thông của nó mà còn ở giá cả phải chăng, hợp với túi tiền, phù hợp với mọi đối tượng khách hàng. Các nhà vườn trồng cúc cũng bắt đầu vào vụ từ tháng 10 âm lịch. Ban đêm, ánh điện trên các vườn hoa sáng trưng để cho hoa “thức”, sinh trưởng kịp vào vụ tết. Thôi thì đủ màu, đỏ, vàng, trắng, tím của cúc pha lê, cúc cát tường, cúc tuyết... đã bén rễ lên xanh đợi ngày khoe sắc. Mỗi bông cúc vào ngày cao điểm cũng mang đến cho chủ vườn 2.500 – 3.000 đồng.

Nhớ năm ngoái, trước tết trời giá rét, đến sát tết trời nắng bừng, hoa đua nở vậy là hoa rẻ bất ngờ. Người mua thì hỉ hả vì chỉ vài trăm nghìn đồng là có thể mua đủ các loại hoa trang hoàng nhà cửa nhưng người trồng không khỏi xót xa. Lại có năm, trời gần tết mà nóng như mùa hè, đào nở sớm, mới 26, 27 tháng Chạp mà nhiều cây đã bắt đầu tàn, người dân không có cách nào hãm được, vậy là cũng lại thất thu. Mong sao, năm nay, trời mưa thuận gió hòa để người trồng hoa có một vụ hoa được mùa, có thêm cái tết sung túc.

 Hồng Khanh