Y Can có tổng diện tích đất sản xuất khoảng trên 3.100 ha, trong đó hơn 200 ha ruộng nước và soi bãi, trồng hoa màu, còn lại gần 2.900 ha là đất lâm nghiệp, chiếm tới trên 80% diện tích tự nhiên toàn xã. Về đất lâm nghiệp, diện tích rừng phòng hộ đầu nguồn 147 ha, rừng tự nhiên sản xuất trên 640 ha, còn lại là rừng sản xuất với các loại cây quế, keo và bồ đề.

Ông Nguyễn Văn Hoạt - cán bộ Địa chính - Kinh tế xã cho biết: “Là xã thuần nông nên phần lớn đời sống nhân dân dựa vào sản xuất nông nghiệp là chính, nhưng do diện tích đất trồng lúa, trồng màu có giới hạn, mà các ngành nghề dịch vụ chưa mấy phát triển nên các thôn trung tâm xã điều kiện phát triển kinh tế còn hạn chế hơn so với các thôn vùng trong vì có thêm đồi rừng.

Từ đẩy mạnh phong trào trồng và bảo vệ rừng, những năm gần đây, nhân dân ở các thôn: Khe Chè, Minh An, An Phú..., đời sống đã vươn lên khấm khá, ổn định, có điều kiện nuôi con cái ăn học, nhiều hộ đã xây dựng được nhà cửa to đẹp, khang trang”. Xã Y Can có 12 thôn thì 7 thôn có rừng. Chúng tôi đến thôn Khe Chè - một trong những thôn kinh tế chủ lực của người dân là dựa vào đồi rừng.

Cùng đi thăm quan đồi rừng của nhân dân trong thôn, ông Nguyễn Văn Chỉ - Trưởng thôn Khe Chè phấn khởi giới thiệu: “Khe Chè có trên 90% số hộ kinh tế chủ lực là dựa vào đồi rừng, cả thôn hầu như hộ nào cũng có rừng. Ngoài trồng quế, keo thì cũng phát triển khá mạnh cây bồ đề vì cây bồ đề dễ trồng và chăm sóc, lại lớn nhanh. Nhưng hai ba năm trở lại đây, người dân tập trung trồng quế là chính, vì cây quế hiện nay có thể bán được tất cả từ thân, vỏ, cành, lá. Đặc biệt, năm qua, sau khi thực hiện phương án giao rừng, cho thuê rừng gắn với giao đất, cho thuê đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của huyện, hộ nào cũng có đất để trồng rừng, giúp nhân dân yên tâm đầu tư trồng và phát triển mạnh các loại cây lâu năm có giá trị kinh tế cao”.

Được biết, thôn Khe Chè có 69 hộ dân thì hết năm 2015, thôn chỉ còn 9 hộ nghèo; hộ giàu, khá giả nhờ phát triển kinh tế đồi rừng ngày càng tăng, điển hình như các hộ ông: Lê Xuân Toàn, Nguyễn Văn Thảo, Ngô Văn Hùng...

Ông Lê Xuân Tâm, một trong số những hộ khá lên nhờ trồng rừng chia sẻ: “Gia đình có trên 5 ha đất đồi, năm 2001 tôi đầu tư trồng 4 ha quế và hơn 1 ha tre măng Bát độ. Hiện nay, đồi tre măng Bát độ đã cho thu trên 30 triệu đồng/vụ. Ngoài ra, với việc tỉa thưa, tỉa cành lá quế để bán, bình quân tổng thu nhập của gia đình đạt trên 100 triệu đồng/năm”. Trong năm 2016, xã Y Can thực hiện trồng mới trên 180 ha rừng, trong đó rừng trồng phân tán 48 ha và trồng tập trung trên 140 ha (gồm 60 ha quế và 80 ha các loại cây nguyên liệu).

Nhờ đẩy mạnh phong trào phát triển và bảo vệ rừng từ nhiều năm nay mà hiện nay bình quân hàng năm xã Y Can khai thác được trên 6.000 m3 gỗ; sản lượng khai thác quế vỏ đạt trên 300 tấn. Hàng năm, thu nhập từ rừng toàn xã đạt trên 12 tỷ đồng, góp phần không nhỏ vào phong trào xóa đói giảm nghèo của địa phương.

A Mua