Năm 2010, ông Đinh Xuân Ngọ ở thôn Núi Nì, xã Mông Sơn, huyện Yên Bình bắt đầu nuôi dê trên đảo hồ Thác Bà. Ông Ngọ cho biết: “Sức khỏe giảm sút do ảnh hưởng của một vụ tai nạn, tôi cũng chưa biết làm gì cho phù hợp. Chợt nhớ tới những người dân nuôi dê từng biết trước đây ở xã Xuân Lai và Cảm Ân, tôi liền nảy ý định nuôi dê”.

Nghĩ là làm, ông đã đầu tư 34 triệu đồng mua 15 con dê về nuôi trên đảo hồ Thác Bà. Diện tích đảo hồ trồng 6 ha bạch đàn này là gia đình ông mượn đất canh tác, chăn nuôi từ lâu. Dê ông mua thuộc giống dê ta, nạc thịt, nhiều đạm. Thực tế ông thấy nuôi dê rẻ hơn, dễ hơn nuôi trâu, bò do dê chỉ ăn cỏ, lá cây và lượng cỏ tiêu thụ cũng ít hơn.

Việc nuôi dê hoàn toàn tự nhiên bởi ngày ngày dê lên đồi ăn cỏ, ông không bổ sung thức ăn gì thêm. Mỗi ngày, bình quân một con dê ăn khoảng 2 - 3 kg cỏ tùy sức. Buổi sáng, mở cửa chuồng là dê lên đồi tìm cỏ ăn suốt cả ngày, tầm 4 - 5 giờ chiều lại tự động về chuồng.

Vợ ông Ngọ giải thích: “Đàn dê tự động theo nhau về chuồng mỗi chiều là mình cho chúng ăn muối hàng ngày”.

Cũng theo vợ ông Ngọ cho biết, ngày nắng, đàn dê về chuồng đúng giờ đó nhưng cứ hôm sau trời mưa to thì đàn dê cố ăn thêm đến tận tối mới về.

Đàn dê thường bị bệnh đau bụng và lở móng. Ông Ngọ bảo, nếu dê bị đau bụng thì cho uống thuốc Cờ - lo - xít; nếu dê bị lở móng thì dùng quả khế, quả chanh xát vào chỗ móng lở hoặc bôi dung dịch Xanh Mê - ti - len để tránh lây sang móng khác. Giống dê ta mỗi năm có thể chửa 2 lứa, thời gian chửa đến lúc đẻ kéo dài chừng 6 tháng. Lần đầu tiên, dê chỉ đẻ 1 con, những lứa tiếp theo có thể là 2 - 3 con. Dê toàn tự đẻ trên đồi gò, khoảng dăm ngày sau dê mẹ dẫn dê con về chuồng. Dê con mới sinh nặng 2 kg, một tháng tăng độ 4 kg, nuôi độ 4 - 5 tháng thì có thể xuất bán.

Trọng lượng lớn nhất của dê đạt mức 40 kg/con nhưng theo kinh nghiệm của những người mua, dê thịt ngon nhất là ở mức cân nặng từ 17 - 20 kg. Thịt dê không được nhiều, chỉ chiếm tỷ lệ 40% trọng lượng cơ thể.

Theo ông Ngọ, việc tiêu thụ dê hiện tại ổn định, thương lái thu mua ra thành phố Yên Bái, mang về Hà Nội, Hải Phòng rồi thỉnh thoảng cũng có người mua lẻ với mức giá dao động từ 100 - 140 ngàn đồng/kg. Năm ngoái, nhà ông thu về 200 triệu đồng tiền bán dê và nay đang còn hơn 100 con dê. Ông Ngọ cho biết cũng không có ý định mở rộng quy mô mà chỉ duy trì như thế này là vừa với diện tích cỏ sẵn có.   

 Nguyễn Thơm