Xã Xuân Ái, huyện Văn Yên có 1.669 ha đất tự nhiên nhưng chỉ có chưa đầy 209 ha đất nông nghiệp, hơn chục héc - ta ao hồ. Với đặc thù như vậy, xã xác định lợi thế lớn nhất là có nhiều đất rừng; qua đó để tập trung phát triển lâm nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới (XDNTM).
Để phát huy tiềm năng này, xã không chỉ trồng rừng kinh tế đơn thuần mà lấy cây quế là cây chủ lực. Sau nhiều năm phát triển, xã đã có cả nghìn héc-ta quế, bình quân mỗi nhân khẩu ở Xuân Ái có gần 0,5 ha quế. Đất tốt, trồng đúng quy trình kỹ thuật, giống quế đều có nguồn gốc bảo đảm nên cây phát triển rất mạnh.
Hàng năm, cây quế mang lại nguồn thu rất lớn cho người dân. Hiện, toàn xã có 20 cơ sở thu mua chế biến quế, hơn chục cơ sở chế biến gỗ quế và nhà máy chưng cất tinh dầu quế… mang lại thu nhập hàng chục tỷ đồng cho người dân.
Cùng đó, xã tập trung chuyển dịch cơ cấu cây trồng, đầu tư thâm canh hơn 200 ha lúa nước với các giống chất lượng cao làm hàng hóa. Diện tích đất ven đồi, ven sông, bãi màu đưa vào trồng ngô, các loại rau màu vừa làm hàng hóa vừa phát triển chăn nuôi. Nhờ vậy, từ một xã hàng năm thiếu cả chục tấn lương thực, nhưng năm 2019 đã đạt 1.689 tấn, trong đó, sản lượng thóc đạt 619 tấn, ngô 386 tấn…
Đẩy mạnh phát triển chăn nuôi gia súc, gia cầm theo mô hình gia trại, nông trại làm hàng hóa, đến nay, xã có hàng chục mô hình chăn nuôi trâu, bò và gia cầm mang lại hiệu quả kinh tế cao.
Để nâng cao giá trị sản xuất, sản xuất theo chuỗi, trong năm 2019, xã xây dựng thêm 4 mô hình nuôi gia cầm 1.000 con trở lên/lứa, thành lập mới 2 mô hình nuôi trâu, bò 10 con trở lên tại thôn Đoàn Kết. Thành lập được 15 tổ hợp tác, trong đó, có 2 tổ hợp tác trồng dâu nuôi tằm, 6 tổ hợp tác chăn nuôi thủy sản, 3 tổ hợp tác chăn nuôi gà, 1 tổ hợp tác nuôi ong, 3 tổ hợp tác ươm và trồng quế.
Thực hiện chuyển đổi diện tích trồng lúa kém hiệu quả sang trồng dâu nuôi tằm, trong năm, xã chuyển đổi trồng 5.9 ha dâu và hơn 6 ha dâu trên đất soi bãi, đưa tổng diện tích dâu toàn xã lên 30 ha.
Nhờ phát triển kinh tế đúng hướng, đời sống vật chất, tinh thần người dân được nâng lên rõ rệt. Năm 2015, thu nhập bình quân mới đạt 22 triệu đồng/người/năm, đến năm 2019 đạt gần 40 triệu đồng/người/năm.
Trong 5 năm qua, Xuân Ái đã huy động trên 50 tỷ đồng cho XDNTM, trong đó, nhân dân đóng góp gần 20 tỷ đồng. Kiên cố hóa 100% tuyến đường trục chính, đường thôn và đường ngõ xóm đã cơ bản được bê tông hóa đảm bảo đi lại dễ dàng trong bốn mùa, đáp ứng cho nhu cầu sản xuất.
Chủ tịch UBND xã Nguyễn Văn Thức cho hay: "Dù đã cán đích NTM, nhưng Đảng bộ, chính quyền, nhân dân trong xã chưa thỏa mãn thành quả đã đạt được. Xác định, XDNTM có điểm khởi đầu nhưng không có điểm kết thúc; do vậy, trong năm 2020, xã tiếp tục đẩy mạnh phát triển sản xuất, phát triển các hình thức sản xuất mới nhằm nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân, xây dựng xã NTM kiểu mẫu”.
Bằng sự nỗ lực của toàn Đảng bộ, chính quyền và nhân dân đã góp phần đưa Xuân Ái từ một xã khó khăn, nay trở thành một trong những xã NTM đầu tiên của huyện Văn Yên. Đó là nền tảng vững chắc, để Xuân Ái tiếp tục giữ vững và nâng cao các tiêu chí xã NTM và sớm trở thành xã NTM kiểu mẫu.
Ngọc Trúc