Năm 2023, tỉnh Yên Bái được Trung ương giao thu ngân sách 3.207 tỷ đồng và HĐND tỉnh Nghị quyết phấn đấu thu đạt 5.200 tỷ đồng. Trong đó, thu hoạt động xuất nhập khẩu 460 tỷ đồng, thu cân đối 2.500 tỷ đồng, thu tiền thuê đất trả tiền một lần 150 tỷ đồng, thu tiền sử dụng đất 2.050 tỷ đồng (khối tỉnh 800 tỷ đồng, khối huyện 1.250 tỷ đồng), thu hoạt động xổ số 40 tỷ đồng.
Đến nay, tổng thu ngân sách toàn tỉnh ước đạt 2.985,3 tỷ đồng, bằng 93,1% dự toán Trung ương; 57,4% dự toán HĐND tỉnh, bằng 55,7% chỉ tiêu Chương trình hành động 135; bằng 50,6% kịch bản thu ngân sách năm 2023 và bằng 83,2% so với cùng kỳ.
Trong đó, khối tỉnh ước đạt 1.041,9 tỷ đồng, bằng 48,6% dự toán HĐND tỉnh giao và bằng 82,5% so với cùng kỳ; khối huyện ước đạt 1.943,4 tỷ đồng và các tỉ lệ lần lượt là 63,6% và 83,6%.
Đánh giá về tổng thể tiến độ thu ngân sách 11 tháng, ông Nông Xuân Hùng - Cục trưởng Cục Thuế tỉnh phân tích: Nếu guồn thu cân đối không bị ảnh hưởng bởi các chính sách giãn, giảm thuế khoảng 270 tỷ đồng (trong đó: gia hạn khoảng 125 tỷ đồng, giảm do chính sách khoảng 145 tỷ đồng/173 tỷ đồng ước cả năm (gồm thuế giá trị gia tăng, thuế bảo vệ môi trường, lệ phí trước bạ, tiền thuê đất) thì về cơ bản đảm bảo kịch bản đã được UBND tỉnh phê duyệt và tăng so với cùng kỳ.
Một số khoản thu cân đối có kết quả thu tích cực so với dự toán như: thu phí, lệ phí đạt 113,4 tỷ đồng, bằng 98,7% dự toán và bằng 102,7% so với cùng kỳ; thu hoạt động xổ số đạt 35,7 tỷ đồng, bằng 89,4% dự toán; thu khác ngân sách đạt 123,8 tỷ đồng, bằng 140,7% dự toán và bằng 113,9% so với cùng kỳ; thu cổ tức, lợi nhuận đạt 5,4 tỷ đồng, hoàn thành dự toán giao; thuế sử dụng đất phi nông nghiệp đạt 9 tỷ đồng, hoàn thành dự toán tỉnh giao...
Tuy nhiên, một số khoản thu cân đối chưa đạt tiến độ dự toán như: thu tiền cấp quyền khai thác khoáng sản ước đạt 80,6 tỷ đồng, bằng 53,8% dự toán; lệ phí trước bạ 61,5%; thuê đất hàng năm 68,2%; thu quốc doanh ước đạt 334,3 tỷ đồng, bằng 76% dự toán; thu ngoài quốc doanh bằng 80,9%...
Hiện có 2 địa phương hoàn thành dự toán và đảm bảo tiến độ chi tiêu thu cân đối là huyện Lục Yên và huyện Mù Cang Chải; 7 địa phương đạt thấp là huyện Yên Bình, Văn Chấn, Văn Yên, Trạm Tấu, Trấn Yên, thị xã Nghĩa Lộ và thành phố Yên Bái, dẫn đến tổng thu ngân sách trên địa bàn chưa đạt tiến độ dự toán và kịch bản thu ngân sách 11 tháng, ảnh hướng rất lớn đến nhiệm vụ thu tháng 12.
Bên cạnh đó, các chính sách miễn, giảm thuế ban hành trong năm 2022 ảnh hưởng đến nguồn thu năm 2023 như: giảm 2% thuế suất thuế giá trị gia tăng (GTGT) thuế bảo vệ môi trường đối với mặt hàng xăng, dầu. Các chính sách tài khóa tiền tệ hỗ trợ phục hồi và triển kinh tế - xã hội năm 2023; giảm 30% tiền thuê đất, thuê mặt nước; giảm 50% mức thu lệ phí trước bạ lần đầu đối với ô tô, rơ moóc, sơ mi rơ moóc; giảm 2% thuế suất thuế GTGT đối với các nhóm hàng hóa, dịch vụ thuộc đối tượng áp dụng thuế suất thuế GTGT 10% (còn 8%)… và chính sách gia hạn nộp thuế. Tuy số thuế được gia hạn không làm giảm thu ngân sách trong năm nhưng sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ thu ngân sách hàng tháng, hàng quý.
Một số doanh nghiệp sản xuất thủy điện các tháng đầu năm cắt giảm công suất do tình trạng khô hạn, sản lượng điện sản xuất giảm. Ngoài ra, một số doanh nghiệp tiếp tục bị ảnh hưởng đợt bão lũ vừa qua như: thủy điện Hồ Bốn, thủy điện Mường Kim...; các doanh nghiệp chế biến gỗ, chè có những khó khăn trong sản xuất, ảnh hưởng của thị trường, hoạt động cầm chừng… Cùng với đó, thị trường trong nước sức mua không lớn, chi phí đầu vào vẫn ở mức cao, không dễ dàng trong tiếp cận tín dụng...
Cùng đó, hầu hết các doanh nghiệp xuất khẩu sử dụng gỗ rừng trồng, đặc biệt là các doanh nghiệp tham gia sản xuất và xuất khẩu ván bóc/ván ép, doanh nghiệp dăm và viên nén phải thu mua gỗ nguyên liệu đầu vào từ nhiều nhóm đối tượng khác nhau, bao gồm hộ tư thương, các hộ kinh doanh cá thể nhỏ lẻ và từ nhiều địa phương khác nhau. Các doanh nghiệp nộp tiền cấp quyền khai thác khoáng sản tiếp tục khó khăn tình hình tài chính, tiến độ thực hiện dự án, thị trường.
Ngoài ra, chính sách thắt chặt tiền tệ dẫn đến thị trường bất động sản trầm lắng kéo theo một số nguồn thu như: thu tiền sử dụng đất, lệ phí trước bạ từ nhà đất, thuế thu nhập cá nhân từ chuyển nhượng bất động sản giảm mạnh so với cùng kỳ.
Ông Nông Xuân Hùng cho biết thêm: Để phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ thu ngân sách tháng cuối cùng của năm 2023 so với dự toán tỉnh giao vớitổng thu 2.211,7 tỷ đồng, Cục Thuế tỉnh Yên Bái đã đề xuất một số giải pháp cụ thể. Đó là, tiếp tục chỉ đạo các đơn vị trong toàn ngành rà soát, khai thác nguồn thu từ các dự án, doanh nghiệp mới đi vào hoạt động; các doanh nghiệp hết thời gian ưu đãi miễn, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp; công tác thanh tra, kiểm tra, chống thất thu, thu nợ...; đôn đốc số thuế GTGT được gia hạn đến hạn nộp thuế nộp đủ vào ngân sách Nhà nước; chỉ đạo các địa phương có khả năng không hoàn thành dự toán tiếp tục theo dõi tình hình tình hình sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, khả năng phát sinh tiếp tục rà soát đánh giá khả năng nộp ngân sách cao nhất.
Đồng thời, Cục Thuế tham mưu các cấp, các ngành thực hiện các giải pháp tạo điều kiện khuyến khích các tổ chức, cá nhân thuộc các thành phần kinh tế phát huy hiệu quả sản xuất, kinh doanh, thực hiện tốt nghĩa vụ với Nhà nước; tiếp tục triển khai kịp thời, hiệu quả các chính sách hỗ trợ của Chính phủ trong Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội giúp doanh nghiệp và người dân nhanh chóng phục hồi hoạt động sản xuất, kinh doanh, tạo tiền đề tăng thu.
Ngành thuế theo dõi, đánh giá sát tình hình thu ngân sách theo từng tháng, chi tiết theo từng nguồn thu, từng địa bàn phù hợp với điều kiện tình hình kinh tế để dự báo khả năng thu tích cực, sát thực tế, đặc biệt là các nguồn thu bị tác động bởi các chính sách hỗ trợ, kích cầu tiêu dùng và các chính sách tài khóa tiền tệ khác, trên cơ sở đó, dự báo thu cả năm 2023 sát thực tế, tham mưu với UBND tỉnh chủ động trong cân đối, điều hành thu ngân sách hiệu quả.
Nội ngành tiếp tục các giải pháp chống thất thu, thu hồi nợ thuế, đẩy nhanh tiến độ thực hiện kế hoạch thanh tra, kiểm tra, chỉ tiêu thu nợ; phân loại các khoản nợ thuế đầy đủ và theo đúng hướng dẫn tại quy trình quản lý nợ thuế để có giải pháp quản lý, đôn đốc thu phù hợp; triển khai quyết liệt, đồng bộ các giải pháp theo chỉ đạo của Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế nhằm phấn đấu hoàn thành dự toán thu năm 2023.
Đức Toàn