Xã Nghĩa Lộ là một trong những vùng trồng cây ăn quả trọng điểm của thị xã Nghĩa Lộ với tổng diện tích lên đến 245 ha, trong đó 236 ha đang trong giai đoạn cho thu hoạch ổn định. Theo thống kê, trung bình mỗi năm, xã Nghĩa Lộ cung ứng ra thị trường hơn 600 tấn hoa quả tươi, mang về nguồn thu trên 12 tỷ đồng. Nhờ trồng cây ăn quả, nhiều hộ gia đình nơi đây đã có thu nhập hàng trăm triệu đồng mỗi năm. Ông Phạm Minh Luyến ở thôn 9, xã Nghĩa Lộ cho biết: "Trước đây thu nhập của gia đình tôi chủ yếu dựa vào cây chè. Qua tìm hiểu và đi khảo sát thực tế, tôi thấy cây cam đem lại hiệu quả kinh tế cao nên gia đình đã chuyển đổi 3 ha trồng chè sang trồng cam. Đến nay, mô hình trồng cam xen chè của gia đình tôi mỗi năm cho thu hoạch khoảng 30 tấn quả, mang lại nguồn thu trên 400 triệu đồng”.
Người dân Nghĩa Lộ chuyển đổi diện tích đất nông nghiệp kém hiệu quả sang trồng dưa hấu, đem lại hiệu quả kinh tế cao.
Cũng như nông dân xã Nghĩa Lộ, nông dân xã Thanh Lương, thị xã Nghĩa Lộ cũng nỗ lực tìm hướng phát triển kinh tế nhằm nâng cao đời sống. Điển hình, gia đình bà Hoàng Thị Thủy ở thôn Bản Khinh. Những ngày này bà Thủy đang tập trung chăm sóc, thu hoạch dưa hấu. Đây là năm thứ 2 bà Thủy áp dụng mô hình canh tác dưa hấu trên diện tích 2.000 m2 đất ruộng kém hiệu quả. Bà Hoàng Thị Thuỷ cho biết: "Dưa hấu rất dễ trồng, không kén đất, tính ra lãi khá hơn hẳn so với trồng lúa nên thời gian qua nhiều hộ gia đình trong thôn đã chuyển đổi diện tích lúa kém hiệu quả sang trồng dưa. Trung bình mỗi vụ gia đình bà thu được gần 50 triệu đồng, có tiền cho con học, cải thiện cuộc sống”.
Tính đến nay, toàn thị xã Nghĩa Lộ đã có gần 45 ha đất được chuyển đổi cơ cấu cây trồng. Trong đó, trên 32 ha được chuyển sang trồng các loại cây hàng năm như ngô, rau màu, mướp đắng, dưa các loại, ớt… và hơn 8 ha trồng cây lâu năm, chủ yếu là cây ăn quả có múi. Nhiều mô hình bước đầu cho thu nhập từ 250 – 350 triệu đồng/ha/năm như mô hình trồng bí đỏ lấy hạt, ớt xanh Nhật Bản, dưa lê, dưa hấu… Sự thay đổi không chỉ đến từ chủ trương đúng đắn của cấp ủy, chính quyền mà còn là kết quả của sự đồng thuận, tích cực hưởng ứng từ người dân. Những vùng đất lúa kém hiệu quả trước đây giờ đây đã "thay áo mới” bằng những vườn cây ăn quả, ruộng rau màu cho giá trị kinh tế cao gấp nhiều lần.
Cùng chung ý chí và khát vọng làm giàu cho gia đình và cộng đồng như nhiều nông dân thị xã Nghĩa Lộ, những năm gần đây, trên địa bàn huyện vùng cao Mù Cang Chải đã có rất nhiều hộ dân mạnh dạn chuyển diện tích đất canh tác kém hiệu quả sang trồng một số loại cây có giá trị kinh tế cao như: đào, lê, hồng giòn và cây dâu tây. Qua những tư duy mới này cho thấy, người dân không còn bó hẹp trong những vụ ngô, lúa nương bấp bênh, mà đã mạnh dạn "thay áo" cho những triền đất cằn, ươm mầm cho những cây trồng giá trị, mở ra một chương mới đầy hy vọng cho gia đình và cộng đồng.
Anh Mùa A Mạnh ở bản Nả Háng Tủa Chử, xã Púng Luông cho biết: "Gia đình tôi hiện có 4 ha cây lê Đài Loan, trong đó có 2 ha đã cho thu hoạch và 2 ha vừa được trồng mới. Mỗi năm, cây lê có thể thu hoạch từ 4 – 8 tấn quả với giá từ 20 – 40 nghìn đồng/ kg, đem lại hiệu quả kinh tế rất cao. Từ khi trồng lê đến nay, cuộc sống gia đình tôi đã khấm khá hơn trước rất nhiều”.
Ông Lý A Tủa – Phó Bí thư Đảng uỷ xã Púng Luông cho biết: "Trước đây, bà con nhân dân chủ yếu trồng ngô, lúa. Qua tuyên truyền, vận động, người dân đã mạnh dạn thực hiện chuyển đổi cơ cấu cây trồng trồng với nhiều giống cây trồng mới, hợp với điều kiện khí hậu thổ nhưỡng, đem lại năng suất và hiệu quả cao. Đặc biệt phải nhắc tới cây lê với diện tích trên 70 ha, trong đó một nửa diện tích đã cho thu hoạch. So với các loại cây trồng khác, cây lê mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn, góp phần "thay da đổi thịt" cho nhiều hộ gia đình, giúp họ từng bước thoát khỏi khó khăn, có một cuộc sống ấm no, hạnh phúc hơn”.
Nhờ những thay đổi cả về tư duy và phương thức sản xuất của người dân, đến cuối năm 2024, tỉ lệ hộ nghèo trên địa bàn huyện Mù Cang Chải chỉ còn gần 29%, tương đương gần 4.000 hộ nghèo. Dự kiến, hộ nghèo toàn huyện năm 2025 còn hơn 23%, là một trong số ít huyện đặc biệt khó khăn có tốc độ giảm nghèo nhanh nhất của cả nước. Ông Giàng A Câu – Bí thư Huyện uỷ Mù Cang Chải cho biết: "Huyện đã cải thiện khả năng tiếp cận của người nghèo đối với các dịch vụ sản xuất, dịch vụ xã hội cơ bản, quan tâm đến công tác đào tạo nghề, nhất là các nghề phổ thông, đào tạo ngắn ngày... Từ đó nhận thức, năng lực, trách nhiệm về xóa đói, giảm nghèo của người nghèo được nâng lên rõ rệt. Bên cạnh đó, huyện cũng ban hành chính sách, cơ chế nhằm xây dựng mối liên kết chặt chẽ để tổ chức sản xuất theo chuỗi giá trị, đảm bảo thị trường tiêu thụ nông sản ổn định, tạo sinh kế bền vững cho người dân”.
Hành trình chuyển đổi cây trồng ở Yên Bái còn nhiều thách thức nhưng với sự thay đổi tích cực từ mỗi người nông dân chính là nền tảng quan trọng để Yên Bái tiếp tục phát triển nông nghiệp xanh, bền vững. Đó cũng là con đường để tỉnh vùng cao Yên Bái từng bước "thay da đổi thịt" trong thời kỳ hội nhập.
Thu Trang
