Bám theo đoàn cán bộ huyện đi kiểm tra sản xuất vụ xuân ở cơ sở, sau khi kiểm tra tại vài địa điểm sản xuất lúa thuộc xã Châu Quế Hạ, chúng tôi tiếp tục thẳng tiến về cánh đồng thôn Đồng Tâm, xã vùng cao Châu Quế Thượng. Theo như cán bộ khuyến nông xã cho biết thì nơi đây có diện tích sản xuất lúa nhiều nhất xã, 23 ha trên tổng số 90 ha lúa xuân kế hoạch xã đề ra. Vừa tới cánh đồng, các cán bộ khuyến nông xã, Phòng Kinh tế huyện đã xắn quần lao xuống đám ruộng mạ.

Chủ tịch UBND huyện Trần Thế Hùng cũng đã cởi giầy tất từ lúc nào lội xuống các ruộng lật các tấm ni lon chống rét cho mạ để kiểm tra. Vừa làm, anh vừa chỉ đạo các cán bộ chuyên môn và nông dân gần đó mở hết ni lon hai đầu luống, đưa thêm nước vào ruộng giữ ấm cho mạ. Mạ ở đây chết tương đối nhiều, phải đến 60%. Nguyên nhân do mạ được gieo rất lâu có ni lon chống rét nhưng kín quá, ảnh hưởng đến sự quang hợp của lá nên cần phải mở bớt nilon ở hai đầu luống từ 1 đến 2 tiếng, sau đó mới đậy xuống thì mới tạo điều kiện sinh trưởng cho mạ. Ruộng mạ của ông Đinh Văn Viện ở thôn Đồng Tâm cùng với 3 hộ khác gieo được 8 kg giống Nhị ưu 838 bằng phương pháp mạ dược, nhưng chỉ khoảng 50% số mạ có thể cấy được, còn lại đều bị đen rễ, thối lõi hoặc nấm mốc.

Chủ tịch Trần Thế Hùng cho biết: “Qua kiểm tra tại một số nơi cho thấy số mạ gieo bằng phương pháp mạ khay có tỷ lệ sống cao hơn so với gieo bằng các phương pháp khác. Do đó, huyện chỉ đạo các xã khi gieo mạ bổ sung cần gieo mạ khay, mạ sân, chọn địa điểm thuận lợi gieo tập trung theo khu vực, xứ đồng hoặc theo nhóm hộ để tiện chăm sóc, bảo vệ mạ. Tất cả cán bộ xã, ngành phải vào cuộc quyết tâm hoàn thành vụ xuân, không để mất mùa, nhân dân thiếu đói sẽ nảy sinh nhiều phức tạp như phát nương phá rừng, tệ nạn xã hội…”.

Chủ động trước diễn biến phức tạp của thời tiết, UBND huyện Văn Yên đã có Công điện số 01 ngày 4/2/2008 và số 02 ngày 12/2/2008 gửi chủ tịch UBND các xã, thị trấn, các phòng ban chuyên môn, các cán bộ phụ trách xã về việc tập trung lãnh đạo, chỉ đạo phòng chống rét đậm rét hại, đảm bảo gieo cấy lúa đông xuân và bảo vệ đàn gia súc gia cầm; tăng cường chỉ đạo, đôn đốc kiểm tra việc phòng chống rét, dịch bệnh cho trâu bò và đàn gia súc, gia cầm; tuyệt đối không cấy lúa xuân trong những ngày rét có nhiệt độ dưới 15oC; kiểm tra sát sao diện tích mạ và lúa đã cấy, kịp thời gieo bổ sung trà mạ dự phòng để bù diện tích đã cấy bị ảnh hưởng rét, đảm bảo đủ mạ cấy hết diện tích.

 Sau ngày 20/2 trời đã ấm trở lại, tạm chấm dứt những ngày rét đậm, rét hại. Không khí càng tất bật hơn trên những cánh đồng. Đội ngũ cán bộ lãnh đạo huyện, phòng ban chuyên môn đã toả  đi các xã đến vùng cao như Phong Dụ Thượng, Phong Dụ Hạ, Nà Hẩu, Đại Sơn, Lang Thíp… Các cán bộ khuyến nông xã ngay từ mùng 6 tết đã tiếp tục bám sát cơ sở để kiểm tra, hướng dẫn nông dân kịp thời cứu mạ, tranh thủ cày bừa hết các thửa ruộng còn lại, đảm bảo cấy hết số diện tích theo kế hoạch, phấn đấu kết thúc vào 10/3 tới. Huyện đã chỉ đạo ngành chuyên môn chủ động có kế hoạch dự trữ trên 45 tấn giống dự phòng ngay từ trong tết Nguyên đán, trong đó nhân dân tự túc 25 tấn, Trạm Giống cây trồng cung ứng 20,6 tấn. Đến ngày 19/2, số giống cung ứng trên 18 tấn gồm Chiêm hương, Nhị ưu 838, VL20, trong đó các xã ứng trước 15 tấn, bán trực tiếp cho nông dân 3,8 tấn, tiếp tục bổ sung lượng giống dự phòng 12 tấn đề phòng thời tiết xấu có thể xảy ra.

Nhờ tích cực, chủ động phòng chống rét cho mạ, gia súc nên con số thiệt hại ở huyện không lớn. Theo ông Nguyễn Trung Hiền- Trưởng phòng Kinh tế huyện cho biết, tính đến ngày 19/2/2008, ngày thứ 36 của đợt rét đậm, rét hại kéo dài ở miền Bắc, huyện Văn Yên có tổng số 498 con gia súc chết do rét. Trong đó, trâu 213 con, bò 46 con, bê, nghé 239 con, ngựa 4 con. Chết nhiều nhất là Phong Dụ Thượng 202 con, Châu Quế Hạ 47 con. Lang Thíp 35 con, Phong Dụ Hạ 30 con…

Theo kế hoạch vụ đông xuân năm nay, toàn huyện phải gieo cấy 2.680 ha. Diện tích lúa đã cấy trên 800 ha, trong đó lúa chết phải cấy lại là 469 ha. Số lượng mạ chết tương ứng với diện tích cấy 1.300 ha, bằng 57,4 tấn giống, bao gồm 22,4 tấn lúa lai và 35 tấn giống thuần… Ước tính thiệt hại ban đầu về mạ và gia súc khoảng trên 3,2 tỷ đồng.

 Thời gian tới, huyện tiếp tục chỉ đạo tập trung chăm sóc bảo vệ diện tích lúa đã cấy; trong điều kiện thời tiết sẽ ấm dần lên, chỉ đạo nhân dân cấy hết mạ đã gieo, vì nếu để lâu mạ cũng sẽ chết; diện tích thiếu nước không khắc phục được thì chuyển sang trồng ngô xuân; tiếp tục thực hiện triệt để việc che chắn chuồng trại, nuôi nhốt trâu bò trong những ngày rét hại, đảm bảo đủ thức ăn xanh, cho uống nước ấm pha muối, thực hiện tiêu trùng khử độc, phát hiện phòng chống dịch bệnh trên đàn gia súc, gia cầm.

Với những biện pháp tích cực chủ động, bám sát cơ sở, tin rằng cán bộ và nhân dân huyện Văn Yên sẽ vượt qua khó khăn trở ngại về thời tiết bảo đảm ổn định sản xuất nông nghiệp, hoàn thành các chỉ tiêu phát triển kinh tế- xã hội năm 2008.     

Huy Văn