Từ giữa tháng 10/2009, dòng chảy mặt trên toàn hệ thống sông suối trong tỉnh xu thế xuống thấp, lượng dòng chảy trên các sông thiếu hụt so với trung bình nhiều năm từ 15-20%. Do đó, vụ đông xuân 2009-2010, khả năng hạn không tránh khỏi. Diện tích cấy lúa vụ đông xuân có khả năng thiếu nước khoảng 1.103 ha. Địa phương có diện tích khô hạn lớn nhất gồm: Lục Yên 361 ha, Văn Yên 175 ha, Trấn Yên 250 ha, Văn Chấn 175 ha.

Để chủ động phòng chống hạn hán, bảo đảm đủ nước tưới phục vụ sản xuất, Chi cục Thủy lợi đã xây dựng kế hoạch chống hạn vụ đông xuân gửi các địa phương, yêu cầu các công ty thủy lợi, trạm thủy nông thường xuyên theo dõi diễn biến thời tiết để vận hành tích nước cho các hồ chứa, quản lý chặt chẽ nguồn nước trong các hệ thống công trình thủy lợi… bảo đảm cấp nước suốt vụ.

Hồ chứa nước xã Động Quan (Lục Yên) vừa được tiến hành nạo vét và xây kè bảo vệ nguồn nước tưới cho vụ xuân tới.

Bên cạnh đó, tổ chức nạo vét các cửa khẩu dẫn nước, hệ thống kênh mương và thủy lợi nội đồng, sửa chữa cống lấy nước… bảo đảm đủ điều kiện đưa nước thông suốt từ đầu mối đến mặt ruộng và chuẩn bị các phương tiện hỗ trợ cấp nước phòng, chống hạn khi cần thiết. Cùng với việc xây dựng kế hoạch sản xuất vụ đông xuân phù hợp với năng lực nguồn nước hiện tại, những diện tích không bảo đảm nước tưới suốt vụ, các địa phương phải kiên quyết chuyển sang trồng cây cạn và ban hành cơ chế hỗ trợ cho nhân dân khi thực hiện chuyển đổi. Đồng thời bố trí kinh phí để triển khai kịp thời các biện pháp chống hạn.

Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn Trung ương, trong vụ đông xuân 2009-2010, lượng mưa thấp hơn hoặc xấp xỉ trung bình nhiều năm nên dòng chảy các sông suối thấp hơn trung bình nhiều năm từ 20 - 30%, khả năng sẽ xảy ra tình trạng thiếu nước và khô hạn trên diện rộng ở vùng Đông Bắc, miền núi phía Bắc và trung du Bắc Bộ, ảnh hưởng xấu tới sản xuất và đời sống nhân dân.

Theo kế hoạch, sản xuất vụ đông xuân 2009 - 2010, toàn tỉnh dự kiến gieo cấy trên 17.200 ha lúa. Trong cơ cấu giống lúa, phấn đấu diện tích lúa lai gieo cấy đạt khoảng 40%, tiếp tục mở rộng các giống lúa thuần chất lượng tốt. Các địa phương căn cứ vào điều kiện cụ thể để chỉ đạo lịch gieo cấy trong khung thời vụ tốt nhất nhằm tránh những rủi ro phát sinh dịch bệnh, diễn biến bất thường của thời tiết.

Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, cùng với khô hạn vụ đông xuân thì dịch bệnh trên cây trồng cũng rất đáng lo ngại. Bệnh vàng lùn, lùn xoắn lá, lùn sọc đen trên lúa, ngô xuất hiện ở một số huyện thời gian qua là mối nguy hại lớn. Do vậy, các địa phương cần theo dõi và phát hiện rầy lưng trắng, rầy nâu nhỏ trên ngô vụ đông; xây dựng hệ thống bẫy đèn để theo dõi các đợt rầy vào đèn và chủ động các biện pháp trừ rầy môi giới; bảo vệ lúa non, chống xâm nhập và truyền bệnh của rầy lưng trắng kéo dài đến giai đoạn phân hoá đòng.

Hoàng Anh