Mặc dù đã có sự chuẩn bị khá chu đáo, cùng với diện tích trồng không lớn nhưng chưa năm nào việc trồng và cải tạo giống chè lại gặp nhiều khó khăn như năm 2010 này.

Bước vào vụ trồng chè 2010, khí hậu thời tiết khá thuận lợi, có mưa rải đều hầu hết diện tích đất được làm tập trung trong khung thời vụ tốt nhất. Ngành nông nghiệp đã chủ động cấp chứng chỉ cho 5 vườn ươm và xuất vườn được 2.985 ngàn cây giống. Tuy nhiên, khi bước vào trồng thì cũng là lúc giá chè nguyên liệu xuống thấp, bình quân 2.500 đồng/kg búp, trong khi đó giá vật tư phân bón tăng cao, cuộc sống người làm chè khó khăn.

Những yếu tố đó đã tác động không nhỏ đến tâm lý người dân giữa trồng mới, trồng cải tạo và không trồng. Mặc dù các địa phương đã tích cực tuyên truyền vận động và chỉ đạo sát sao, đưa cán bộ kỹ thuật về các địa phương hướng dẫn kỹ thuật và cấp không cây giống nhưng người dân vào cuộc rất thận trọng.

Chị Nguyễn Thị Hương, xã Hưng Thịnh (Trấn Yên) cho biết: “Vẫn biết trồng mới, trồng cải tạo giống chè là nâng cao chất lượng búp cho chế biến, lại có năng suất và thu nhập cho người dân nhưng trong bối cảnh giá chè nguyên liệu thấp như hiện nay cũng gây tác động không nhỏ tới chúng tôi.

Được Nhà nước hỗ trợ cây giống nhưng để trồng mới 1 ha chè lai LDP1 người dân cũng phải đầu tư thêm nhiều khoản nữa và phải mất từ ba đến bốn năm sau mới cho thu hoạch, không biết giá nguyên liệu đến lúc đó như thế nào? Sao người trồng chè không được công ty, nhà máy ký hợp đồng như người trồng sắn, trồng cao su? Nếu được ký hợp đồng  thu mua sản phẩm với một mức giá sàn cụ thể gia đình tôi sẵn sàng chặt bỏ 2 ha chè giống cũ, già cỗi trồng chè giống mới ngay”.

Rõ ràng người trồng chè Yên Bái đã từ nhiều năm nay cứ tự loay hoay trong việc tìm đầu ra cho sản phẩm của mình, họ không có quyền được định giá sản phẩm dẫu chất lượng có tốt đến mức nào. Bên cạnh giá chè nguyên liệu thấp, thì người trồng chè còn gặp khó khăn vì thiếu cây giống trầm trọng và giá giống cao hơn 150-200 đồng/cây so với cùng kỳ.

Thế là các huyện thị, công ty chè lại chạy đôn, chạy đáo để lo cây giống, thậm chí phải mua giống từ Phú Thọ, Tuyên Quang về cho dù giá có cao. Theo báo cáo từ các địa phương, tính đến hết tháng 10 bà con nông dân, các công ty chè trong tỉnh đã trồng được 208/210 ha chè bằng các giống chè lai LDP1, LDP2.

Trong đó huyện Yên Bình trồng được 37,8 ha, huyện Văn Chấn 96,96 ha, huyện Trấn Yên 74,13 ha. Mặc dù còn nhiều khó khăn nhưng với sự nỗ lực của các cấp, các ngành, bà con nông dân, công ty, doanh nghiệp chè vẫn trồng hoàn thành kế hoạch. Nét mới trong trồng chè năm 2010 này là bà con trồng rất đúng kỹ thuật, trồng liền ô liền thửa chứ không trồng rải rác như những năm trước.

Tại thị trấn Nông trường Liên Sơn hơn 33 ha chè lai LDP1, LDP2 vừa được trồng trong tháng 9 nay đã bén rễ lên xanh tốt. Anh Phạm Anh Tú - Phó giám đốc Công ty Chè Liên Sơn phấn khởi nói với chúng tôi: “Nhìn bà con trồng chè bài bản, liền ô, liền thửa lại đều một giống chè thế này, không chỉ tiện cho thu hái mà chất lượng búp cho chế biến cũng được nâng lên. Giống chè lai này cho năng suất cao, chất lượng búp phù hợp cho chế biến, giá thu mua cao hơn giống cũ, chắc chắn cuộc sống người làm chè sẽ khấm khá hơn”.

Thanh Phúc