Vì vậy, Quốc hội khoá 13 đã ban hành Luật QLT số 21/2012/QH13 sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật QLT số 78/2006/QH11, quy định một số nội dung cơ bản liên quan đến vấn đề QLT nội địa, nhằm tăng cường tính hiệu lực, khả thi và thống nhất với các văn bản có liên quan.

Đồng thời, thực hiện đơn giản hóa thủ tục hành chính và tạo cơ sở pháp lý để hiện đại hóa công tác QLT như: khai thuế điện tử, hải quan điện tử, giao dịch với cơ quan QLT thông qua phương tiện điện tử.... phù hợp hơn với các chuẩn mực, thông lệ và cam kết quốc tế, đảm bảo lợi ích quốc gia về quyền thu thuế và chống thất thu ngân sách, giảm nợ đọng thuế.

Theo đó, từ ngày 1/7/2013, sẽ thay đổi thứ tự thanh toán tiền thuế, tiền phạt, nhằm tăng cường hiệu quả thu nợ thuế, thuận lợi trong triển khai thực hiện kế toán thuế nội địa. Do đó, thứ tự thanh toán được quy định như sau: Tiền thuế nợ; tiền thuế truy thu; tiền chậm nộp; tiền thuế phát sinh; tiền phạt.

Bổ sung việc gia hạn nộp thuế đối với trường hợp doanh nghiệp phải di dời cơ cở kinh doanh theo yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền và doanh nghiệp có nợ thuế do chưa được thanh toán vốn đầu tư xây dựng cơ bản đã được ghi trong dự toán ngân sách nhà nước.

Bổ sung quy định nộp dần tiền thuế đối với trường hợp người nộp thuế (NNT) không có khả năng nộp đủ tiền thuế một lần: cho phép NNT nộp dần tiền nợ thuế trong một khoản thời gian nhất định (có tính tiền chậm nộp 0,05%/ngày tương đương 1,5%/tháng, 18%/năm). Việc nộp dần tiền thuế được thực hiện trên cơ sở có cam kết của NNT và bảo lãnh của tổ chức tín dụng để giảm các trường hợp phải cưỡng chế thuế và hỗ trợ cho NNT, đặc biệt là trong các trường hợp NNT có số tiền nợ thuế lớn (do bị phạt từ 1 lần đến 3 lần thuế) và có khó khăn về tài chính trong ngắn hạn.

Xóa nợ tiền thuế, tiền phạt đối với các khoản nợ khó có khả năng thu hồi sau khi áp dụng tất cả các biện pháp cưỡng chế và các khoản nợ đã kéo dài trong thời hạn 10 năm.

Bổ sung các biện pháp cưỡng chế thi hành quyết định hành chính thuế: trích tiền từ tài khoản của đối tượng tại kho bạc nhà nước, ngân hàng thương mại, tổ chức tín dụng khác và phong tỏa tài khoản; khấu trừ một phần tiền lương hoặc thu nhập; dừng làm thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu; thông báo hóa đơn không còn giá trị lợi dụng; kê biên bán đấu giá tài sản kê biên; thu tiền tài sản khác  của đối tượng bị cưỡng chế do tổ chức hoặc cá nhân đang nắm giữ; thu hồi giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, giấy phép thành lập hoặc giấy hành nghề.

Bổ sung các chế tài xử phạt vi phạm pháp luật về thuế: nâng mức xử phạt đối với hành vi chậm nộp tiền thuế theo mức lũy tiến 0,05%/ngày tính trên số tiền thuế chậm nộp đối với số ngày chậm nộp không quá 90 ngày, 0,07%/ngày tính trên số tiền thuế chậm nộp đối với số ngày chậm nộp vượt quá thời hạn 90 ngày và nâng mức xử phạt đối với hành vi khai sai dẫn đến thiếu số tiền thuế phải nộp hoặc tăng số tiền thuế được hoàn từ 10% lên 20%.

Thời hiệu xử lý vi phạm pháp luật về thuế được quy định áp dụng thời hạn truy thu thuế là 10 năm (trước đây quy định là 5 năm) kể từ ngày kiểm tra phát hiện để phù hợp quy định lưu trữ chứng từ trong Luật Kế toán.

Việc kiểm tra thuế tại trụ sở của NNT theo tiêu thức đánh giá rủi ro; theo chuyên đề, kế hoạch hàng năm do Thủ trưởng cơ quan thuế cấp trên phê duyệt và kiểm tra tại trụ sở NNT không quá một lần trong năm. Quy định này vừa giúp ngành thuế kiểm soát được mục đích kiểm tra, vừa tránh lạm dụng, gây phiền hà cho NNT.

Đồng thời, sửa đổi các nội dung về QLT để đồng bộ với các luật khác như: sửa đổi các nội dung về thời hạn khai, nộp thuế và công tác thanh tra thuế để đồng bộ pháp luật về đất đai, Luật Thuế sử dụng đất phi nông nghiệp và Luật Thanh tra.

Cá nhân áp dụng kỳ tính thuế theo năm không phải đăng ký từ đầu năm Luật Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) số 04/2007/QH12 có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2009. Tuy nhiên, do sự biến động nhanh của nền kinh tế nên một số quy định trong Luật Thuế TNCN đã không còn phù hợp với thực tiễn. Do đó, Quốc hội khoá 13 đã thông qua Luật Thuế TNCN số 26/2012/QH13 sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế TNCN số 04/2007/QH12, nhằm sửa đổi, bổ sung, điều chỉnh những tồn tại, nhằm đáp ứng yêu cầu đòi hỏi của thực tiễn.

Theo đó, từ ngày 01/7/2013, đối với thu nhập từ chuyển nhượng chứng khoán thì kỳ tính thuế theo quy định của Luật hiện hành là tính theo lần chuyển nhượng hoặc theo năm, trường hợp áp dụng kỳ tính thuế theo năm thì phải đăng ký từ đầu năm. Quy định này dẫn đến trường hợp nhà đầu tư chứng khoán bị lỗ nhưng do không đăng ký phương pháp tính thuế từ đầu năm nên vẫn phải nộp thuế theo mức 0,1% trên giá trị mỗi lần chuyển nhượng.

Để tạo thuận lợi cho nhà đầu tư được lựa chọn phương pháp tính thuế, Luật sửa đổi theo hướng cá nhân áp dụng kỳ tính thuế theo năm thì không phải đăng ký từ đầu năm với cơ quan thuế.

Đối với việc quyết toán thuế thì để thuận lợi cho người nộp thuế và giảm khối lượng quyết toán thuế không cần thiết, Luật sửa đổi, bổ sung bỏ quy định cá nhân phải quyết toán đối với mọi khoản thu nhập, cá nhân có thu nhập chịu thuế có trách nhiệm kê khai, khấu trừ, nộp thuế vào ngân sách nhà nước và quyết toán thuế theo quy định của Chính phủ.

Luật cũng giao cho Chính phủ quy định chi tiết về việc quyết toán thuế đối với trường hợp số thuế đã tạm nộp, tạm khấu trừ còn thấp hơn số thuế phải nộp theo Luật, bỏ quy định việc quyết toán thuế đối với cá nhân kinh doanh nộp thuế khoán hoặc cá nhân có số thuế nộp thừa không có yêu cầu hoàn lại.                               

Diệu Linh