Nhắc đến công tác dân số ở Mù Cang Chải, lâu nay người ta vẫn thường nhớ tới đây là điểm nóng về vấn đề sinh con thứ 3 trở lên, tỷ lệ sinh cao, bởi đặc thù của một huyện vùng cao với trên 90% là người dân tộc Mông, tư tưởng trọng nam khinh nữ còn khá nặng nề, nhận thức của người dân về công tác dân số còn hạn chế. Tuy vậy, trong vài năm trở lại đây, số trường hợp sinh con thứ 3 trở lên năm sau luôn thấp hơn năm trước, theo đó tỷ lệ tăng dân số tự nhiên cũng giảm. Đó thực sự là những tín hiệu vui!

Bà Sùng Thị Mây - Giám đốc Trung tâm Dân số - Kế hoạch hóa gia đình (DS-KHHGĐ) huyện Mù Cang Chải cho biết: "Công tác dân số của huyện luôn được sự quan tâm chỉ đạo sát sao của các cấp ủy Đảng, chính quyền từ huyện tới cơ sở; sự phối kết hợp tích cực, trách nhiệm trong tuyên truyền vận động của các cơ quan, ban ngành, đoàn thể; sự tham gia tích cực của các cơ quan chuyên môn thực hiện cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản (CSSKSS)/KHHGĐ; sự cố gắng, nỗ lực của đội ngũ cán bộ làm công tác dân số".

Hàng năm, Trung tâm DS-KHHGĐ huyện tham mưu với các cấp ủy Đảng, chính quyền về công tác DS-KHHGĐ, xây dựng kế hoạch triển khai cụ thể hưởng ứng Ngày Dân số Việt Nam, Ngày Dân số thế giới, chiến dịch tăng cường tuyên truyền vận động lồng ghép cung cấp dịch vụ CSSKSS/KHHGĐ. Trung tâm cũng chỉ đạo cơ sở rà soát, lập danh sách các đối tượng vận động thực hiện KHHGĐ.

Năm 2013, huyện đã tổ chức chiến dịch tại 13 xã cùng các hoạt động truyền thông tăng cường, truyền thông vùng dân tộc thiểu số, ngoài ra, các hoạt động truyền thông thông thường cũng thực hiện thường xuyên tại 100% thôn bản.

Xác định công tác truyền thông tại cơ sở thôn, bản là hoạt động hiệu quả, các cộng tác viên dân số thường xuyên bám sát địa bàn, tuyên truyền vận động với phương châm "mưa dầm thấm lâu", lồng ghép các hoạt động truyền thông chính sách về DS - KHHGĐ vào các cuộc họp thôn, bản, các lễ hội cộng đồng.

Với 217 buổi truyền thông lồng ghép tại các hội nghị, các cuộc họp thôn bản, tổ nhân dân đã có trên 5 nghìn lượt người được nghe tuyên truyền; tư vấn cho trên 3.750 lượt người về CSSKSS/KHHGĐ. Chính vì vậy, tổng số cặp vợ chồng sử dụng các biện pháp tránh thai hiện đại năm 2013 đã đạt 3.782 cặp, vượt kế hoạch đề ra. 3 tháng đầu năm 2014 đã có 437 cặp vợ chồng vận động mới áp dụng các biện pháp tránh thai hiện đại.

Bên cạnh đó, sự phối hợp giữa các ban, ngành, đoàn thể địa phương trong công tác dân số cũng đã có nhiều chuyển biến. Các tổ chức đoàn thể vận động đoàn viên, hội viên của mình không sinh con thứ ba trở lên. Đoàn thanh niên xã Nậm Khắt đã xây dựng thành công mô hình chi đoàn 4 không (không có đoàn viên thanh niên sinh con thứ 3, không kết hôn cận huyết thống, không tảo hôn và không thách cưới cao) tại Chi đoàn bản Lả Khắt.

Với nhiều nỗ lực trong công tác DS-KHHGĐ, năm 2012, tỷ lệ tăng dân số tự nhiên ở Mù Cang Chải là 1,86%, giảm 0,2% so với năm 2011, sang năm 2013, tỷ lệ này là 1,74%. Những con số sinh con thứ 3 trở lên, tỷ lệ tăng dân số tự nhiên giảm là tín hiệu vui, mở ra hy vọng mới cho công cuộc giảm sinh ở Mù Cang Chải.

Bà Sùng Thị Mây cho biết: "Một giải pháp cơ bản là huyện đã có văn bản đôn đốc các xã tăng cường chỉ đạo thực hiện công tác DS - KHHGĐ và tăng cường các biện pháp xử lý vi phạm chính sách DS- KHHGĐ ngay từ thôn, bản. Dù chưa đủ mạnh nhưng phần nào cũng giáo dục, thuyết phục nhân dân".

Tuy nhiên, trước thực trạng số cặp vợ chồng sinh con thứ 3 ở Mù Cang Chải vẫn còn ở mức cao, vấn đề cốt lõi ở đây là nhận thức của người dân vẫn còn hạn chế, nhất là những cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ. Do vậy, cấp ủy, chính quyền từ huyện đến cơ sở vẫn xác định cần phải tăng cường nhiều hơn nữa công tác tuyên truyền, hỗ trợ kiến thức về KHHGĐ, nâng cao chất lượng sống. Đi đôi với đó phải có những biện pháp mạnh với những trường hợp vi phạm và những xã có nhiều người sinh con thứ 3.

   T.B