Trong một buổi nghỉ học ở nhà, hai anh em Hải Đông và Hải An cùng chơi với nhau. Sau khi chơi xong, anh Hải Đông đứng dậy, xuống bếp mở tủ lạnh tìm kiếm đồ ăn, còn em gái Hải An hì hụi thu dọn đồ chơi. Hải An không bằng lòng với việc cả hai anh em cùng chơi mà mỗi mình em phải thu dọn thì Hải Đông quay ra quát em: "Em là con gái, việc dọn dẹp là của con gái, là của em. Anh là con trai không phải làm".

Chị Diệp và anh Quang sững sờ với suy nghĩ và cách xử sự của cậu con trai. Anh Quang là người hiểu hơn ai hết tại sao con trai lại có suy nghĩ và hành động như vậy. Mỗi lần chị Diệp phàn nàn về việc phải chịu nhiều áp lực từ làm việc nhà thì anh thường nói: "Việc dọn dẹp là của phụ nữ". Hành động và lời nói của anh Quang đã tác động tới suy nghĩ và cách cư xử của cậu con trai Hải Đông. Vô hình chung, anh Quang đã truyền những suy nghĩ bất bình đẳng giới của mình tới nhận thức và hành động của con trai.

Con cái chịu ảnh hưởng rất nhiều từ chính cách cư xử của cha mẹ. Xét về góc độ giới, con trai sẽ ảnh hưởng từ bố, con gái sẽ chịu ảnh hưởng từ mẹ. Do đó, nếu trong gia đình có sự bất bình đẳng giới thì con trai sẽ có tư tưởng thống trị, bảo thủ và con gái sẽ có tính cách cam chịu, chấp nhận sự bất bình đẳng đó. Cả hai tính cách này của bé trai và bé gái đều ảnh hưởng xấu tới sự trưởng thành sau này, làm chậm lại sự phát triển chung của cộng đồng xã hội. Vì vậy, gia đình là môi trường tuyên truyền, giáo dục tốt nhất về bình đẳng giới.

Gia đình đóng vai trò cơ bản trong việc định hình mối quan hệ giới ngay từ những buổi đầu khi con người biết nhận thức và truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Sự nhận thức không đúng đắn về giới và bình đẳng giới sẽ tạo ra những tôn ti trật tự, trong đó làm giảm vị thế của nữ giới, dẫn đến bất bình đẳng giới ngay trong gia đình mà chúng ta vẫn thường gọi là gia đình mang tư tưởng phong kiến. Từ đó sẽ dẫn đến nhiều vấn đề khác như bạo lực gia đình, làm chậm mục tiêu bình đẳng giới. Ngược lại, khi các thế hệ đi trước nhận thức đúng đắn về bình đẳng giới, xóa bỏ định kiến giới thì họ sẽ truyền dạy cho các thế hệ kế tiếp những nhận thức đúng đắn đó.

Có thể khẳng định rằng, vai trò tuyên truyền, giáo dục về bình đẳng giới của gia đình thể hiện trong việc làm gương của ông bà, bố mẹ và các thành viên khác trong gia đình. Cách đối xử của ông với bà, của bố với mẹ phải thể hiện sự bình đẳng giữa nam giới và nữ giới. Bởi hành vi của cha mẹ, ông bà sẽ là nguyên mẫu cho con cháu. Khi trong gia đình, ông bà, cha mẹ tôn trọng nhau, chia sẻ công việc gia đình, cùng nhau bàn bạc và giải quyết các vấn đề… sẽ là tấm gương sáng cho con cháu học tập. Ngược lại, các hành vi thể hiện sự phân biệt đối xử hoặc bạo lực gia đình trên cơ sở giới sẽ tác động tiêu cực đến hành vi và nhận thức về bình đẳng giới đối với thế hệ trẻ.

Trong xã hội hiện đại, khi cả vợ và chồng đều có vai trò quan trọng trong việc làm ra của cải vật chất, xây dựng kinh tế gia đình, nuôi dạy con cái thì bất bình đẳng giới là nguyên nhân chủ yếu của những mâu thuẫn cơ bản trong quan hệ vợ chồng. Điều đó sẽ ảnh hưởng không nhỏ tới sự phát triển chung của xã hội. Do vậy, bình đẳng giới nói chung và bình đẳng giới trong gia đình nói riêng không phải chỉ vì phụ nữ cũng không phải chỉ là vấn đề của phụ nữ mà còn là vì nam giới, là vấn đề của cả nam giới, là vấn đề của toàn xã hội.

Minh Tư