Được thành lập từ tháng 8/2011, cùng với hai địa phương là phường Nam Cường, phường Đồng Tâm (thành phố Yên Bái), mô hình câu lạc bộ (CLB) “Tư vấn và Kiểm tra sức khỏe tiền hôn nhân” phường Nguyễn Phúc đi vào hoạt động đã thu hút được nhiều bạn trẻ tham gia và đã mang lại những lợi ích trong việc nâng cao kiến thức, kỹ năng thực hành CSSKSS cho thanh niên, lứa tuổi vị thành niên. Đồng thời, giúp họ tiếp cận với các dịch vụ chăm CSSKSS-KHHGĐ, góp phần từng bước nâng cao chất lượng dân số trên địa bàn.

Hoạt động của CLB không chỉ đem lại lợi ích thiết thực cho các thành viên có suy nghĩ đúng và hình thành mối quan hệ lành mạnh, trong sáng về tình bạn, tình yêu và hôn nhân gia đình mà còn giúp phụ huynh nắm bắt, hiểu hơn tâm sinh lý của con em mình khi sắp đến tuổi trưởng thành. Do đó, nhiều năm trên địa bàn phường không có trẻ em bị xâm hại tình dục, trẻ sinh ra không có trường hợp nào mắc các chứng bệnh di truyền, dị tật bẩm sinh.

Chị Cao Thị Chuyên, cán bộ chuyên trách công tác Dân số/KHHGĐ của phường cho biết: “CLB Tư vấn và Kiểm tra sức khỏe tiền hôn nhân" rất cần thiết đối với lứa tuổi thanh niên, vị thành niên. Các kiến thức được tiếp nhận ở CLB, sẽ giúp các bạn trẻ lựa chọn cách tốt nhất để bảo vệ bản thân, CSSKSS cũng như chuẩn bị tâm thế trước khi kết hôn. Không những thế, hoạt động này cũng đã thúc đẩy sự phối hợp, tạo hiệu quả kép giữa các hoạt động của tuổi trẻ và dân số, góp phần đưa hoạt động dân số trên địa bàn phường có nhiều chuyển biến tích cực. Trên thực tế, hiệu quả dễ thấy nhất mà CLB đã đem lại, là sự thay đổi nhận thức của các bạn trẻ bằng các hành động cụ thể như: tham gia khám sức khỏe trước khi kết hôn, biết sử dụng các biện pháp tránh thai, mang thai ngoài ý muốn; khi mang thai đã đến cơ sở y tế để khám sàng lọc trước, trong và sau sinh…”.

Các đối tượng là thanh niên, học sinh THCS, ban đầu còn ngại ngần xấu hổ khi nói về bản thân hoặc ngại tâm sự những tâm tư tình cảm của mình khi bước vào tuổi mới lớn. Nhưng khi được các bác, cô, chú, anh, chị trong CLB tư vấn, chuyện trò thì các em đã tin tưởng và cởi mở hơn rất nhiều, nên việc tư vấn đã thuận lợi hơn. Trách nhiệm không đủ mà phải thật sự vui vẻ, say mê, nhiệt tình trong công việc thì mới có thể làm được việc cần làm, nói cái gì cần nói, để người nghe cảm nhận, thấu hiểu tác hại của các bệnh lây truyền qua đường tình dục như: nhiễm khuẩn, lậu, giang mai, viêm gan B,C, HIV/AIDS và phải kịp thời đến trung tâm y tế để khám và được hướng dẫn cách điều trị trước khi tiến tới hôn nhân.

Bà Đặng Thị Nội, Chủ nhiệm CLB “Tư vấn và Kiểm  tra sức khỏe tiền hôn nhân” phường Nguyễn Phúc nói: “CLB đã nhận thấy nhu cầu về tư vấn kiểm tra sức khỏe đã tăng hơn trước. Các em mong muốn được tư vấn kiến thức để biết cách chăm sóc sức khỏe cho bản thân, trang bị kiến thức, hiểu biết về hôn nhân và gia đình… Tuy nhiên, vẫn còn một số khó khăn khi thực hiện như: kinh phí để hoạt động vẫn còn eo hẹp, không có nhiều tài liệu phát cho các đối tượng trong các buổi tư vấn. Tư tưởng một số phụ huynh và đối tượng tiền hôn nhân vẫn còn e ngại, xấu hổ, coi việc cung cấp kiến thức về CSSKSS/KHHGĐ cho đối tượng vị thành niên và thanh niên là “vẽ đường cho hươu chạy” nên phần nào gặp khó khăn cho công tác tuyên truyền, tư vấn”.

Phường Nguyễn Phúc hiện có 2.105 hộ, 6965 nhân khẩu được phân bổ thành 6 khu dân cư. Hàng tháng, CLB chọn địa điểm một khu dân cư để kết hợp tuyên truyền các chính sách pháp lệnh dân số, tư vấn CSSKSS vị thành niên và tuyên truyền phòng chống HIV/AIDS. Đã có lần, thành viên CLB tổ chức đến từng tổ dân phố có nhiều đối tượng vị thành niên sắp đến tuổi trưởng thành hoặc chuẩn bị kết hôn để trực tiếp tư vấn và mời bố hoặc mẹ đến cùng nghe.

Các phụ huynh, nhân dân trên địa bàn cũng thay đổi quan niệm, nên không còn coi việc nói với với trẻ kiến thức về CSSKSS là cấm kị, mà còn có thái độ hợp tác tích cực. Hoạt động CLB sinh động hơn, còn bởi được gắn với những tiết mục văn nghệ và đưa những nội dung tuyên truyền về pháp luật, phòng chống bạo lực gia đình, tệ nạn cờ bạc, rượu chè, ma túy vào sinh hoạt, để mọi người cùng hiểu rõ thêm tác hại và có phương pháp phòng tránh, kịp thời phát hiện ngăn chặn các hành vi bạo lực gia đình.

Vũ Đồng