Để nâng cao chất lượng xét xử các loại án, TAND huyện luôn bám sát chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và yêu cầu nhiệm vụ chính trị của địa phương. Trong xét xử các vụ án hình sự, Tòa án đã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan liên quan nhằm nâng cao chất lượng truy tố, xét xử nghiêm minh, bảo đảm tính răn đe và phòng chống tội phạm. Đánh giá tình hình phạm pháp hình sự trên địa bàn huyện những năm gần đây cho thấy, án hình sự có diễn biến phức tạp, chủ yếu là các tội danh như: trộm cắp tài sản; tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép các chất ma túy; cố ý gây thương tích…
Năm 2017, Tòa án đưa ra xét xử 40 vụ phạm pháp hình sự với 66 bị can, bị cáo (giảm 14 vụ, 32 bị can, bị cáo so với năm 2016), Tòa đã xét xử 100% vụ, bảo đảm đúng khung tội phạm và thời gian luật định. Đồng chí Dương Quý Hiệp – Chánh án TAND huyện cho biết: "Chúng tôi luôn nêu cao tinh thần trách nhiệm, thận trọng khi áp dụng pháp luật trong từng vụ án cụ thể, đánh giá đúng tính chất mức độ hành vi phạm tội của từng bị can, bị cáo để quyết định hình phạt nghiêm minh, đúng pháp luật.
Do vậy, công tác xét xử luôn bảo đảm đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, không để xảy ra oan sai, bỏ lọt tội phạm và án quá hạn luật định. Việc tổ chức phiên tòa xét xử các vụ án hình sự tiếp tục được đổi mới, bảo đảm tính uy nghiêm của phiên tòa, tính công bằng, dân chủ, công khai và minh bạch của pháp luật. Bên cạnh đó, cũng tạo điều kiện để bảo đảm cho những người tham gia tố tụng thực hiện đầy đủ quyền, nghĩa vụ hợp pháp của họ. Các phán quyết của Tòa đều dựa trên kết quả tranh tụng công khai tại phiên tòa, cũng như những người có quyền lợi liên quan. Do vậy, chất lượng xét xử các vụ án hình sự đã được nâng cao”.
Cùng án hình sự, các vụ án dân sự trên địa bàn huyện cũng có diễn biến khá phức tạp. Đặc biệt, nhiều vụ tranh chấp có liên quan đến quyền sử dụng đất và tài sản trên đất. Các đương sự này khi đến Tòa án yêu cầu xem xét giải quyết nhưng thường không cung cấp đầy đủ giấy tờ liên quan, không thực hiện các thủ tục tố tụng do pháp luật quy định về nghĩa vụ tự chứng minh. Bởi vậy, nhiều khi Tòa phải cử cán bộ xuống tận hộ dân và phối hợp với chính quyền địa phương xem xét giải quyết.
Năm 2017, Tòa án thụ lý 40 vụ, đã giải quyết 38 vụ việc, đạt 95% và đang tiếp tục giải quyết 2 vụ. Đối với các vụ án dân sự, Tòa đã tăng cường hòa giải và đối thoại nhằm hạn chế mâu thuẫn trong nội bộ nhân dân, giữ gìn và tăng cường được sự đoàn kết trong cộng đồng dân cư và mỗi gia đình. Một vấn đề nữa đó là tình trạng gia tăng các cặp vợ, chồng đệ đơn đến Tòa án xin ly hôn.
Chỉ tính riêng năm 2017, tổng số thụ lý 255 vụ, trong đó chuyển từ năm 2016 sang năm 2017 là 16 vụ, thụ lý mới 239 vụ (tăng 59 vụ so với năm 2016). Tòa đã giải quyết 255 vụ, đạt 100% kế hoạch.
Tìm hiểu nguyên nhân các vụ án hôn nhân gia đình ở Trấn Yên được biết, chiếm đến 80% vụ việc là do vợ, chồng chưa tìm hiểu kỹ về nhau đã kết hôn, dẫn tới mâu thuẫn và xin ly hôn; 10% là chồng hoặc vợ mắc tệ nạn xã hội và 10% còn lại là do cả 2 bên thường xuyên đi làm xa, không quan tâm chăm sóc gia đình… Để giải quyết loại án này, Tòa đã kiên trì hòa giải phân tích pháp luật, thuyết phục có lý, có tình, đúng đạo lý để các bên có thể hòa thuận rút đơn về sống đoàn tụ.
Thời gian tới, TAND huyện Trấn Yên đề ra nhiệm vụ như: xét xử 100% vụ án hình sự bảo đảm đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, không để oan sai hoặc bỏ lọt tội phạm; án tranh chấp dân sự, hôn nhân gia đình, kinh doanh thương mại, lao động, hành chính và các việc dân sự khác, giải quyết án đạt trên 95%. Tiếp tục tăng cường nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ thẩm phán, thư ký, hội thẩm nhân dân, để nâng cao chất lượng xét xử, đáp ứng tốt yêu cầu về công tác cải cách tư pháp trong tình hình mới.
Thạch Phong