Đây là một trong những sự kiện văn hóa có ý nghĩa đặc biệt đối với Cộng đồng người Việt Nam đang sinh sống, học tập và làm việc ở nước ngoài thành kính hướng về quê cha đất Tổ. Đây là lần đầu tiên ''Ngày Quốc Tổ Việt Nam toàn cầu'' được phát động đồng loạt tại một số nước châu Âu theo một mẫu kịch bản chung (tuy có phần riêng tùy thuộc vào điều kiện của Cộng đồng kiều bào từng nước). Hoạt động này mang tính xã hội hóa, kinh phí do các Hội đoàn Cộng đồng kiều bào Việt tại các nước tham gia đóng góp và phối hợp tổ chức.

Dự án Ngày Quốc Tổ Việt Nam toàn cầu

Hàng năm, vào ngày Giỗ Tổ Hùng Vương (ngày mồng 10 tháng 3 Âm lịch) cùng với bà con trong nước, Cộng đồng kiều bào Việt ở nhiều nước trên thế giới cũng thường tổ chức dâng hương hướng về đất Tổ. Tuy nhiên, hoạt động này còn mang tính nhỏ lẻ, chưa thống nhất, chưa theo một kịch bản chung, chưa thu hút được bà con kiều bào và bạn bè quốc tế... nên việc quảng bá văn hóa Việt Nam, đặc biệt là văn hóa tâm linh ''Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương'' ở nước ngoài chưa có hiệu quả cao.

Năm 2012, "Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương” đã được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Đây cũng là di sản văn hóa thế giới duy nhất ở loại hình tín ngưỡng. Việc ghi danh Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương vào Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại ''đã góp phần vào việc công nhận tầm quan trọng của nghi lễ thờ cúng tổ tiên dân tộc Việt ở các nước và vùng lãnh thổ trên thế giới (có Cộng đồng người Việt sinh sống), qua đó khuyến khích cộng đồng vừa thừa nhận sự tương đồng văn hóa, đồng thời tạo điều kiện cho việc thúc đẩy sự tôn trọng đa dạng văn hóa.''

Vì vậy, từ năm 2015, ý tưởng và Dự án ''Ngày Quốc Tổ Việt Nam toàn cầu'' (phối hợp tổ chức thống nhất Ngày Giỗ Tổ Hùng Vương và Ngày Việt Nam trên toàn cầu) ra đời với ba mục đích chính yếu, đó là: Bảo tồn và quảng bá rộng rãi Di sản văn hóa phi vật thể Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở nước ngoài, gắn kết sức mạnh đại đoàn kết dân tộc; Đối thoại, hội thảo/tọa đàm khoa học, kết nối, giao lưu liên văn hóa giữa Việt Nam và các nền văn hóa trên thế giới; Thực hiện chiến lược truyền bá và quảng bá giá trị văn hóa (tâm linh) Việt trên môi trường thực tế (trong đời sống của công chúng kiều bào, bạn bè nước sở tại và quốc tế) và môi trường thực tế ảo/môi trường báo chí- truyền thông quốc tế, một cách hệ thống, đồng bộ, toàn diện và thường niên.

Đây là một dự án văn hóa-xã hội, phi lợi nhuận, nhằm mang lại các giá trị công cho các đối tượng công chúng kiều bào Việt trên toàn thế giới. Dự án này mang tính cộng đồng và quốc tế. Ngoài sự tham gia của bà con kiều bào, còn có sự tham gia của các tổ chức xã hội trong và ngoài nước và bạn bè quốc tế.

Dự án này là sáng kiến của một số kiều bào đang sinh sống, làm việc và nghiên cứu ở nước ngoài, trong đó, nhà báo tiến sỹ Nguyễn Thị Bích Yến (Áo) là người sáng lập.

Dự án này nhằm vinh danh giá trị tinh thần của dân tộc Việt trên các phương diện như văn hóa, xã hội, truyền thống, phong tục, ẩm thực, đặc biệt là văn hóa tâm linh, tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên... góp phần gắn kết tinh thần Đại đoàn kết dân tộc, nhằm vượt qua những rào cản về chính kiến, tuổi tác, trình độ học vấn và các thang bậc xã hội, góp phần làm cầu nối cho bà con Việt kiều và đồng bào trong nước. Bên cạnh đó, dự án sẽ góp phần kết nối các ngành du lịch, thương mại, ngoại giao, nghiên cứu khoa học trong nước và ngoài nước.

Đặc biệt, dự án này nhằm tạo sự hiểu biết, chia sẻ, giao lưu văn hóa giữa cộng đồng người Việt Nam vào quá trình hội nhập với nhân dân nước sở tại đồng thời tạo động lực cho việc học tập tiếng Việt của các thế hệ người Việt ở nước ngoài, tạo điều kiện cho các Trung tâm Việt Nam học ở nước ngoài, các nhà nghiên cứu, sinh viên nước ngoài... tìm hiểu, nghiên cứu về Việt Nam, làm cơ sở cho các hoạt động Hội thảo/tọa đàm khoa học Quốc tế về Việt Nam ở nước ngoài...

Đại sứ Nguyễn Phú Bình (Ủy Viên Đoàn Chủ tịch, Phó chủ nhiệm Hội đồng Tư vấn về Đối ngoại và Kiều bào, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Chủ tịch Hội liên lạc với Người Việt Nam ở nước ngoài, Trưởng ban Ban vận động Dự án Ngày Quốc tổ Việt Nam toàn cầu), cho biết: "Nhiều năm qua, chúng tôi nhận thấy các hoạt động văn hóa, xã hội của các cộng đồng kiều bào ở khắp nơi trên thế giới đã đạt được những thành tích đáng trân trọng, tạo dựng được hình ảnh đẹp về dân tộc Việt Nam trong mắt bạn bè quốc tế. Mong ước luôn được gắn bó với truyền thống dân tộc, được thắt chặt mối dây liên lạc với dòng máu cha ông ngày càng trở lên mạnh mẽ.

Vì thế, Hội liên lạc với Người Việt Nam ở nước ngoài cùng Ban vận động Dự án Ngày Quốc tổ Việt Nam toàn cầu, đang thực hiện các bước đi nhằm mục tiêu phối hợp thống nhất tổ chức Ngày Giỗ tổ Hùng Vương cho người Việt Nam trên toàn thế giới.

Đây là một Dự án mang tính xã hội cao, góp phần thực hiện sứ mệnh đại đoàn kết dân tộc, cũng như góp phần quảng bá văn hóa Việt Nam ra nước ngoài. Dự án này thể hiện tình cảm và nguyện vọng của con dân đất Việt nên nhận được sự quan tâm, hưởng ứng và ủng hộ rộng rãi của các tổ chức, đoàn thể xã hội, các tầng lớp nhân dân trong nước cũng như cộng đồng người Việt Nam ở khắp nơi trên thế giới.

Vì vậy, chúng tôi rất mong bà con kiều bào, các cơ quan, doanh nghiệp, các Hội đoàn kiều bào, các Đại sứ quán Việt Nam ở nước ngoài cùng chung tay tổ chức Ngày kỷ niệm ý nghĩa này, góp phần vào việc củng cố mối quan hệ giao lưu văn hóa giữa Việt Nam và nước sở tại nhằm nâng cao vị thế của dân tộc và cộng đồng người Việt trên trường quốc tế."

Chương trình ''Ngày Quốc Tổ Việt Nam toàn cầu'' tại các nước

Nhân ngày Giỗ Tổ Hùng Vương, 10/3/2018 Âm lịch, Hội liên lạc với người Việt Nam ở nước ngoài và Ban vận động Dự án Ngày Quốc tổ Việt Nam toàn cầu phối hợp với các Hội đoàn Cộng đồng kiều bào tại Cộng hòa Séc, Liên bang Nga, Hungary, Cộng hòa Liên bang Đức tổ chức Giỗ Tổ kết hợp với việc vận động triển khai Dự án ''Ngày Quốc Tổ Việt Nam toàn cầu.''

Đây là một trong những sự kiện văn hóa có ý nghĩa đặc biệt đối với Cộng đồng người Việt Nam đang sinh sống, học tập và làm việc ở nước ngoài thành kính hướng về quê cha đất Tổ. Đây là lần đầu tiên ''Ngày Quốc Tổ Việt Nam toàn cầu'' được phát động đồng loạt tại một số nước châu Âu theo một mẫu kịch bản chung (tuy có phần riêng tùy thuộc vào điều kiện của Cộng đồng kiều bào từng nước). Hoạt động này mang tính xã hội hóa, kinh phí do các Hội đoàn Cộng đồng kiều bào Việt tại các nước tham gia đóng góp và phối hợp tổ chức.

Ngoài ra, Hội liên lạc với người Việt Nam ở nước ngoài và Ban vận động Dự án Ngày Quốc tổ Việt Nam toàn cầu đã vận động được Tập đoàn Mai Linh Group và một số đơn vị doanh nghiệp bà con trong nước tham gia cung tiến 4 bức tượng Vua Hùng, 12 bộ lễ phục cúng Tế, và mâm Lễ vật cùng đóng góp với Ban tổ chức các nước.

Kịch bản chung ''Ngày Quốc Tổ Việt Nam toàn cầu'' (gồm 3 phần): Phần 1: Lễ dâng hương Vua Hùng; Phần 2: Phần Hội tổ chức các hoạt động văn hóa nghệ thuật hướng về quê đất nước và các tiết mục văn nghệ giao lưu với nước bản xứ; Phần 3: Phần Hội thảo/tọa đàm khoa học. Trong đó, Ban tổ chức Cộng đồng kiều bào tại Cộng hòa Séc và Liên bang Nga sẽ tổ chức hai phần là Lễ và Hội.

Tại Hungary (là một trong những nước có lực lượng nhà khoa học người Việt đông đảo nhất tại nước ngoài) ban tổ chức sẽ tổ chức phần Hội thảo/tọa đàm khoa học: ''Kiều bào với Ngày Quốc tổ Việt Nam toàn cầu'' và Đêm thơ nhạc: ''Về cùng nước Việt.''

Tại Cộng hòa Liên bang Đức, ban tổ chức sẽ tổ chức tiếp nối một Đêm thơ nhạc: ''Về cùng nước Việt'' hòa chung với chuỗi hoạt động của Ban vận động dự án Ngày Quốc tổ Việt Nam toàn cầu. Đây là chuỗi sự kiện văn hóa có ý nghĩa đặc biệt đối với Cộng đồng người Việt Nam đang sinh sống, học tập và làm việc ở nước ngoài.

Ông Nguyễn Duy Nhiên, Chủ tịch Hội người Việt tại Cộng hòa Sec, cho biết ban tổ chức dự đoán bà con kiều bào và bạn bè quan khách quốc tế tới dự Ngày Giỗ Tổ Hùng Vương năm nay sẽ đông hơn mọi năm. Dự kiến khoảng 600-700 người và có thể nhiều hơn nữa. Năm nay, công việc chuẩn bị tổ chức Ngày Giỗ Tổ Hùng Vương cũng được chuẩn bị dài hơn. Ban Tổ chức tổ chức tại sân khấu ngoài trời, xung quanh là các gian hàng của bà con các vùng quê Việt Nam đang sinh sống, làm việc tại Cộng hòa Séc và châu Âu. Dự kiến khoảng hơn 20 gian hàng, trưng bày các sản vật, văn hóa quê hương.

Điểm khác biệt của Ngày Giỗ Tổ Hùng Vương tại Cộng hòa Séc năm nay là có đoàn khách mời đặc biệt của Ban vận động Dự án Ngày Quốc tổ Việt Nam toàn cầu sang tham dự. Dự án này rất có ý nghĩa.

"Chúng tôi rất tiếc là năm nay, chưa tổ chức được Hội thảo khoa học, nhưng sẽ cố gắng tổ chức một phần như "Tiểu tọa đàm" nhằm đón nhận những thông tin về Dự án Ngày Quốc tổ Việt Nam toàn cầu do Ban vận động Dự án đang triển khai." – ông Nhiên cho biết.

Ông Lê Xuân Kiên, Trưởng Ban Liên lạc Hội Đồng hương Phú Thọ tại Liên bang Nga, chia sẻ Giỗ Tổ Vua Hùng không phải là một đặc ân riêng cho Hội Đồng hương Phú Thọ, nơi phát tích vua Hùng, mà là nghĩa vụ, tình cảm của bất cứ một ai là con dân nước Việt. Năm nay, ban tổ chức sẽ tiếp tục tổ chức Ngày Giỗ Tổ, mặc dù quy mô vẫn là Ban Liên lạc Hội Đồng hương Phú Thọ (chủ trì), nhưng phối hợp cùng Hội liên lạc với người Việt Nam ở nước ngoài, và Ban vận động Dự án Ngày Quốc tổ Việt Nam toàn cầu, với một kịch bản chung bài bản hơn nhiều.

Mặc dù, năm nay ở Nga tình hình làm ăn của bà con khó khăn, nhưng đại đa số bào con đều nhất trí hưởng ứng tổ chức Ngày Giỗ Tổ. Ai cũng muốn đây là cơ hội để hướng lòng thành về quê cha, đất Tổ. Ai cũng sẵn sàng đóng góp kinh phí và sẵn sàng tham gia vào công việc chung.

"Chúng tôi sẽ dựa vào hướng dẫn của Ban vận động Dự án Ngày Quốc tổ Việt Nam toàn cầu, tổ chức trang trí bàn thờ, phần Lễ có chủ Lễ, trợ tế, bao gồm dâng hương hoa, đọc bài Tế và tuân thủ mọi thủ tục cúng tế. Sau đó sẽ là chương trình Hội, ca nhạc, múa, đọc thơ những bài về quê hương đất nước. Rất may năm nay sẽ có Tượng Vua Hùng và Lễ phục do Dự án Ngày Quốc tổ Việt Nam toàn cầu gửi sang, chắc chắn buổi lễ sẽ nghiêm trang và thành kính." – ông Kiên cho biết.

Ông Phan Kim Sang, Chủ tịch Hội trí thức Việt tại Hungary, chia sẻ: "Chúng tôi thấy việc đăng cai tổ chức Toạ đàm khoa học và Đêm thơ nhạc Về cùng nước Việt, do Đại sứ Nguyễn Phú Bình đề xuất là phù hợp với tiêu chí và hình thức hoạt động của Hội trí thức Việt tại Hungary, nên chúng tôi đã kết hợp hai nội dung trên cùng với mừng sinh nhật Hội thành một chương trình."

Buổi Tọa đàm khoa học với sự chủ trì của nhà sử học Dương Trung Quốc và đại diện Hội trí thức Việt tại Hungary. Còn Đêm thơ, Hội trí thức Việt tại Hungary phối hợp với Hội nhà văn Việt Nam, có sự tham gia của các nhà văn, nhà thơ: Lê Huy Mậu, Đoàn Thị Lam Luyến, Nguyễn Huy Hoàng, Đoàn Thị Ký, Nguyễn Thị Trang. Tham dự chương trình có Đoàn đại biểu từ Việt Nam: Ban liên lạc với người Việt Nam ở nước ngoài, Ủy ban Trung ương mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Hội Nhà văn Việt Nam, Ban vận động Dự án Ngày Quốc tổ Việt Nam toàn cầu. Ngoài ra, còn có khách từ Nga, Séc và Áo cũng đăng ký tham dự. Ban tổ chức sẽ mời đại diện Đại sứ quán, Ban chấp hành Hiệp hội người Việt nam tại Hungary và đại diện các chi hội thành viên tham dự. Tất nhiên, Ban tổ chức còn trân trọng mời tất cả các anh/chị hội viên, phu quân cùng phu nhân và bạn bè thân hữu tham dự.

"Sau khi chúng tôi tham dự hội đàm ''Dự án Ngày Quốc Tổ Việt Nam toàn cầu,'' Hội trí thức Việt cũng sẽ có ý kiến. Việc tiến hành hội thảo/tọa đàm khoa học Giỗ Tổ Hùng Vương có hoạt động được thường niên hay không phụ thuộc vào việc có các diễn giả thích hợp cho đề tài này hàng năm hay không." – ông Sang cho biết.

Vì một Cộng đồng người Việt vững mạnh trên trường quốc tế

Đây là lần đầu tiên Hội liên lạc với người Việt Nam ở nước ngoài, và Ban vận động Dự án Ngày Quốc tổ Việt Nam toàn cầu phối hợp với Hội đoàn cộng đồng kiều bào các nước để đưa tượng Vua Hùng và các bộ lễ phục cúng tế (theo mẫu chung) sang một số nước châu Âu.

Lần đầu tiên sự kiện vận động triển khai Ngày Quốc tổ Việt Nam toàn cầu được đồng loạt phối hợp tổ chức tại một số nước châu Âu theo một mẫu kịch bản chung (tuy có phần riêng tùy thuộc vào điều kiện của cồng đồng kiều bào từng nước).

Lần đầu tiên sự kiện Tọa đàm/hội thảo khoa học: ''Kiều bào với Ngày Quốc tổ Việt Nam toàn cầu'' và 2 Đêm thơ nhạc '' Về cùng nước Việt'' được diễn ra tại châu Âu.

Lần đầu tiên các hội đoàn Cộng đồng người Việt phối hợp với Hội đồng hương Phú Thọ ở các nước tổ chức Ngày Giỗ tổ Hùng Vương một cách qui mô và bài bản hơn mọi năm.

Hội liên lạc với người Việt Nam ở nước ngoài, Ban vận động Dự án Ngày Quốc tổ Việt Nam toàn cầu, và Ban Tổ chức Cộng đồng kiều bào tại Cộng hòa Séc, Liên bang Nga, Hungary, Cộng hòa Liên bang Đức xin trân trọng cảm ơn các công chúng kiều bào, các tổ chức công ty, doanh nghiệp, các cơ quan, ban ngành ngoại giao, đặc biệt là các cơ quan báo chí-truyền thông của Việt Nam, các tờ báo, trang web của Cộng đồng kiều bào và các cơ quan báo chí-truyền thông, công chúng bạn bè quốc tế của 4 nước sở tại đã phối hợp, ủng hộ, hỗ trợ sự kiện trọng đại này. Ban Tổ chức các nước xin lắng nghe mọi ý kiến đóng góp của công chúng bà con trong và ngoài nước cùng bạn bè quốc tế để những lần tổ chức tiếp theo được qui mô và chuẩn mực hơn.