Những năm qua, được sự quan tâm đầu tư của Nhà nước và sự nỗ lực vươn lên của ngành y tế, lĩnh vực y tế dự phòng của tỉnh đã đạt được những bước tiến quan trọng, góp phần đắc lực vào nhiệm vụ bảo vệ, chăm sóc sức khỏe nhân dân. Trung tâm Y tế dự phòng, nay là Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Yên Bái đã trở thành đơn vị mạnh trên lĩnh vực xét nghiệm của khu vực và cả nước.
Thạc sỹ, bác sĩ Nguyễn Văn Hà - Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh cho biết: "Với phương châm lấy khoa học kỹ thuật và ứng dụng của nó làm trọng tâm phấn đấu, trưởng thành; đến nay, hàng loạt các kỹ thuật mới, kỹ thuật cao đã được thực hiện thành công tại Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh”.
Có thể thống kê những bước phát triển của lĩnh vực y tế dự phòng tỉnh như: năm 2003, được Bộ Y tế công nhận là phòng xét nghiệm được phép khẳng định kết quả HIV dương tính; năm 2005, xây dựng thành công phòng xét nghiệm sinh học phân tử; tháng 10/2010, phòng xét nghiệm đã được công nhận đạt tiêu chuẩn An toàn sinh học cấp II.
Năm 2011, Trung tâm Y tế dự phòng Yên Bái là 1 trong 3 tỉnh đầu tiên được Bộ Y tế công nhận đạt chuẩn quốc gia về y tế dự phòng với 14 chỉ tiêu xét nghiệm được Viện Vệ sinh dịch tễ, Viện Sức khỏe nghề nghiệp và Vệ sinh môi trường, Viện Dinh dưỡng cấp chứng nhận; năm 2012, được Văn phòng công nhận chất lượng BoA thuộc Bộ Khoa học và Công nghệ Việt Nam cấp Chứng chỉ đạt chất lượng ISO/IEC 17025: 2005 với 16 chỉ tiêu xét nghiệm nước và thực phẩm.
Cùng với các thiết bị hiện đại như: máy Real-time PCR; tủ an toàn sinh học cấp II, nồi hấp tiệt trùng, máy sắc ký khối phổ, máy sắc ký lỏng hiệu năng, máy UV- VIS, máy CD4, dàn ELISA… đội ngũ cán bộ khoa học của Trung tâm cũng không ngừng lớn mạnh.
Đến nay Trung tâm đã có 2 cán bộ trình độ trên đại học, 9 cán bộ có trình độ đại học, còn lại là cao đẳng, kỹ thuật viên. Đội ngũ nhân lực và trang thiết bị hiện đại đã đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới.
Trong đó, Khoa Xét nghiệm của Trung tâm có thể thực hiện trên 150 chỉ tiêu xét nghiệm trong các lĩnh vực: nước, thực phẩm, không khí, máu, dịch não tủy, dịch tỵ hầu... cung cấp những bằng chứng khoa học, góp phần đắc lực hoàn thành tốt chuyên môn như phòng chống dịch bệnh, vệ sinh môi trường, vệ sinh lao động, bệnh nghề nghiệp...
Nhiều dấu ấn đáng nhớ mà người làm y tế dự phòng Yên Bái có thể tự hào như: thực hiện thành công kỹ thuật xét nghiệm miễn dịch gắn men - ELISA để chẩn đoán các bệnh nhiễm trùng, năm 2002; Phòng Xét nghiệm được phép khẳng định kết quả HIV dương tính, năm 2003; triển khai thành công kỹ thuật phân tích dư lượng hóa chất bảo vệ thực vật trên máy sắc ký khí, năm 2005…
Năm 2006, kỹ thuật PCR đã xác định chính xác nguyên nhân gây dịch cúm tại xã Nậm Búng - Văn Chấn (Cúm B); dịch tay - chân - miệng năm 2011, 2012 nhờ chẩn đoán tác nhân sớm gây bệnh EV71 đã chủ động áp dụng các biện pháp phòng chống dịch, ngăn chặn dịch bệnh hiệu quả.
Năm 2010-2013 nhờ sự hỗ trợ của dự án hợp tác quốc tế tỉnh Val De Marne, Cộng hòa Pháp đã hỗ trợ máy AAS để triển khai thành công hàng loạt kỹ thuật mới gồm: xác định BOD, COD trong nước thải, xác định hàm lượng kim loại lượng trong nước ăn uống sinh hoạt…
Trước diễn biến hết sức phức tạp của dịch bệnh và trước yêu cầu, nhiệm vụ phát triển kỹ thuật để đáp ứng công tác phòng chống dịch bệnh trong tình hình mới, nhất là dịch bệnh Covid-19, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh đã tham mưu để Sở Y tế và UBND tỉnh nâng cấp phòng tách ciết áp lực âm để đảm bảo an toàn cho cán bộ và môi trường cộng đồng, ban hành các hướng dẫn về thực hiện xét nghiệm SARS-CoV-2.
Với số tiền đầu tư không lớn, tận dụng trang thiết bị hiện có, Trung tâm đã được Bộ Y tế ra Quyết định phòng xét nghiệm đủ năng lực chẩn đoán SARS-CoV-2 vào ngày 24/3/2020.
Những ngày qua, cùng với cả hệ thống chính trị và cán bộ y tế các đơn vị bạn, cán bộ, nhân viên Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Yên Bái luôn trên tuyến đầu chống dịch, chỉ tính riêng trên lĩnh vực xét nghiệm, từ đầu năm đến nay, Trung tâm đã thực hiện 943 mẫu, trong đó tổng số mẫu giám sát dịch tễ của tỉnh là 647 (âm tính 647); tổng số mẫu giám sát tỉnh Lai Châu 296 mẫu (âm tính 296).
Cùng với đó, Trung tâm còn xét nghiệm tìm căn nguyên gây cúm A/H1N1 (3/48 mẫu dương tính), cúm A/H3N2 (15/48 mẫu dương tính), cúm B (4/48 mẫu dương tính), xét nghiệm tìm căn nguyên gây hoa gà (năm 2019): 14/34 mẫu dương tính…
Cuộc chiến chống Covid-19 ở nước ta nói chung và tỉnh Yên Bái nói riêng, đã và đang thu được những kết quả rất đáng mừng, được tổ chức Y tế Thế giới WHO và cộng đồng quốc tế ghi nhận. Mặc dù vậy, chúng ta không được phép lơ là, chủ quan, "mục tiêu kép” vẫn cần được tiếp tục duy trì thực hiện nghiêm, cùng với các cấp, các ngành và toàn thể người dân, đội ngũ cán bộ y tế nói chung và Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh nói riêng còn phải căng sức trên tuyến đầu chống dịch.
Lê Phiên
