Đến hết năm 2022 TAND tỉnh có 25 HTND, trong đó có 20 cán bộ đương chức, 11 cán bộ nữ, 5 cán bộ là người dân tộc thiểu số, 25 người đều có trình độ đại học và cử nhân, 7 cán bộ có chuyên môn pháp lý.
Trong năm 2022, các vị HTND tỉnh Yên Bái đã tích cực tham gia công tác xét xử với tinh thần nhiệt tình và ý thức trách nhiệm cao. Mặc dù đa số các vị HTND đều đương chức, kiêm nhiệm nhiều công việc, là lãnh đạo chủ chốt trong các cơ quan, đoàn thể nhưng khi có yêu cầu của Tòa án các vị hội thẩm đều tham gia nhiệt tình.
Khi tham gia xét xử, các hội thẩm đã dành thời gian để nghiên cứu kỹ hồ sơ vụ án, trích lục tài liệu, xây dựng đề cương xét hỏi đầy đủ và tích cực tham gia xét hỏi tại phiên tòa để làm sáng tỏ các vấn đề liên quan đến vụ án, lắng nghe ý kiến, dư luận trong quần chúng nhân dân, đã đóng góp nhiều ý kiến chính xác, phù hợp với pháp luật cùng Tòa án giải quyết tốt vụ án.
Những bản án quyết định có HTND tham gia xét xử đều thấu tình, đạt lý, có căn cứ pháp luật, được nhân dân đồng tình ủng hộ. Thống kê cho thấy, năm 2022 TAND tỉnh đã thụ lý 214 vụ việc các loại, so với cùng kỳ năm 2021 tăng 11 vụ việc, đã giải quyết 211 vụ việc, tỷ lệ giải quyết đạt 98,60%. Trong số các vụ việc đã giải quyết, số lượng án đưa ra xét xử có HTND tham gia là 80 vụ, trong đó: hình sự sơ thẩm 61 vụ; dân sự, hành chính, hôn nhân gia đình, kinh doanh thương mại 19 vụ.
Song song với số lượng án mà Tòa án giải quyết, số lượt HTND tham gia xét xử là 191 lượt (tăng 10 lượt so với năm 2021), trung bình mỗi hội thẩm được phân công và tham gia xét xử 04 vụ án. Nguyên nhân tăng do số án hình sự trong năm tăng và một số vụ án tranh chấp dân sự do một bên đương sự lẩn tránh nên số vụ án phải đưa ra xét xử nhiều.
Những con số đó đã nói lên nỗ lực của TAND tỉnh góp phần vào việc ổn định tình hình trật tự xã hội và giải quyết các tranh chấp xảy ra trên địa bàn tỉnh.
Thành tích trên có sự đóng góp không nhỏ của Đoàn HTND tỉnh. Từng cá nhân, từng thành viên trong Đoàn đã có những đóng góp tích cực, luôn nêu cao tinh thần trách nhiệm cá nhân trong công việc và thể hiện bản lĩnh, sự am hiểu pháp luật và lòng nhiệt huyết khi tham gia xét xử các vụ án.
Một số HTND đã tham gia xét xử các vụ án hình sự sơ thẩm đặc biệt nghiêm trọng và nhiều hội thẩm tích cực tham gia xét xử như: bà Hà Thị Bàn tham gia xét xử 24 vụ, bà Trần Thị Đàm tham gia 20 vụ, ông Phạm Trung Hiếu tham gia xét xử 20 vụ…
Các hội thẩm có kinh nghiệm nhiều năm xét xử và là hội thẩm nhiều nhiệm kỳ liên tục như ông Hà Văn Lợi, ông Nguyễn Ngọc Thanh, ông Phạm Trung Hiếu, bà Trần Thị Đàm… Các vị luôn có những ý kiến trao đổi và đưa ra những câu hỏi sắc bén nhằm làm sáng tỏ nội dung vụ án.
Có những hội thẩm mới, tuy không được đào tạo về chuyên môn nghiệp vụ nhưng với kỹ năng nghiên cứu hồ sơ, kinh nghiệm trong cuộc sống và công tác đã đặt ra những câu hỏi, tình huống khiến các bị cáo, đương sự phải thán phục.
Ngoài ra, trong quá trình tham gia Hội đồng xét xử, các vị hội thẩm luôn tuân thủ đúng quy định của ngành về trang phục xét xử và văn hóa pháp đình khi xưng hô với người tham gia tố tụng. Vai trò của người hội thẩm thể hiện rõ nét là trong thời gian nghị án, họ thể hiện rõ quan điểm của mình theo tinh thần độc lập trong xét xử và chỉ tuân thủ theo pháp luật, nhờ vậy mà các bản án đưa ra đều đúng người, đúng tội, đúng quy định của pháp luật, góp phần tuyên truyền giáo dục pháp luật trong quần chúng nhân dân.
Các bản án và quyết định của Tòa án đều thể hiện sự nhất trí, có sự đồng thuận cao giữa thẩm phán - chủ tọa phiên tòa và các HTND. Để nâng cao trình độ chuyên môn, kỹ năng nghiên cứu hồ sơ và hỏi đáp trong quá trình xét xử, TAND tỉnh luôn cung cấp đầy đủ các tài liệu có liên quan và những quy định, văn bản pháp luật mới; đặc biệt là tổ chức các buổi tập huấn nhằm trang bị và bổ sung kiến thức cho các hội thẩm, nhất là những hội thẩm mới tham gia.
Ghi nhận những thành tích đã đạt được, trong năm 2022 vừa qua, 2 cán bộ HTND thuộc Đoàn Hội thẩm TAND tỉnh đã được Chánh án TAND Tối cao tặng bằng khen; 5 cán bộ được Chánh án TAND tỉnh tặng giấy khen, 4 cán bộ HTND được nhận Kỷ niệm chương "Vì sự nghiệp Tòa án”.
Có thể nói, HTND thuộc Đoàn Hội thẩm TAND tỉnh đều tuân thủ triệt để các quy định của pháp luật, không vi phạm pháp luật tố tụng. Khi tham gia xét xử, Toà án đều đảm bảo các quyền và nghĩa vụ của HTND theo pháp luật quy định. Các bản án và quyết định của Tòa án có hội thẩm tham gia đều thể hiện sự độc lập giữa thẩm phán - chủ tọa phiên tòa và các vị HTND. Thông qua các bản án, quyết định của Tòa án các HTND đã góp phần tích cực trong việc giữ vững an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội của địa phương.
Lê Phiên
