Ngày Quốc tế Lao động 1/5 không chỉ là một ngày lễ quan trọng của công nhân lao động trên toàn thế giới mà còn mang ý nghĩa sâu sắc, gắn liền với lịch sử đấu tranh vì quyền lợi và công bằng trong lao động. Đây là dịp để tôn vinh những người lao động (NLĐ) trên toàn thế giới, đồng thời khẳng định vai trò của tổ chức công đoàn trong bảo vệ quyền lợi và nâng cao đời sống của công nhân, viên chức, lao động (CNVCLĐ).
Ngược dòng lịch sử, từ nửa cuối thế kỷ XIX, chủ nghĩa tư bản bước sang giai đoạn độc quyền, sản xuất công nghiệp tăng nhanh, nhất là ở một số nước như: Anh, Pháp, Đức, Mỹ... Cùng với những bước tiến của nền kinh tế tư bản, giai cấp tư sản tăng cường bóc lột và bần cùng hóa công nhân lao động. Mâu thuẫn giai cấp ngày càng sâu sắc, dẫn đến nhiều cuộc đấu tranh giữa giai cấp vô sản với giai cấp tư sản diễn ra với quy mô ngày càng lớn.
Ngày 1/5/1886, tại thành phố Chi-ca-gô, hưởng ứng lời kêu gọi của "Liên đoàn Lao động Mỹ”, hàng chục ngàn công nhân toàn thành phố tiến hành bãi công, tổ chức mít tinh và biểu tình trên đường phố (40 ngày không đến nhà máy làm việc). Khẩu hiệu "Ngày làm việc 8 giờ” trở thành tiếng nói chung của giai cấp công nhân.
Cuộc đấu tranh vì mục tiêu dân sinh, dân chủ, vì sự tiến bộ xã hội bị đàn áp đẫm máu, song đã tạo được sự hưởng ứng, ủng hộ mạnh mẽ của công nhân khắp nước Mỹ lên tiếng ủng hộ yêu sách của công nhân Chi-ca-gô. Công nhân các nước: Pháp, Ý, Tây Ban Nha, Hà Lan… tổ chức nhiều cuộc mít tinh bày tỏ sự đồng tình với công nhân Mỹ.
Để ghi nhận những thành quả của phong trào công nhân các nước, ngay trong Đại hội thành lập Quốc tế thứ II được triệu tập ngày 14/7/1889, các đại biểu của giai cấp công nhân đã thông qua Nghị quyết lấy ngày 1/5 làm ngày đoàn kết đấu tranh của công nhân lao động trên toàn thế giới. Từ đó, ngày 1/5 trở thành Ngày Quốc tế Lao động.
Công nhân Công ty TNHH Unico Global YB, Khu Công nghiệp Âu Lâu, thành phố Yên Bái sản xuất sản phẩm may mặc xuất khẩu.
Ở Việt Nam, Ngày Quốc tế Lao động đầu tiên được tổ chức vào năm 1930. Ngày 1/5/1930 - lần đầu tiên trong lịch sử phong trào công nhân ở Đông Dương, giai cấp công nhân nước ta dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam đã biểu tình để biểu dương tình đoàn kết cách mạng với công nhân quốc tế, đồng thời đấu tranh trực diện với thực dân Pháp, đòi Pháp phải cải thiện điều kiện làm việc, phải tăng lương và thực hiện ngày làm việc 8 giờ.
Ngày 1/5/1946, lần đầu tiên trong lịch sử nước ta, Ngày Quốc tế Lao động được tổ chức kỷ niệm trọng thể tại Thủ đô Hà Nội với sự tham dự của 20 vạn nhân dân lao động.
Cùng với sự lớn mạnh và những đóng góp to lớn của giai cấp công nhân cả nước, giai cấp công nhân Yên Bái không ngừng phát triển và lớn mạnh cả về số lượng và chất lượng.
Đến đầu năm 2025, toàn tỉnh có trên 43 nghìn CNVCLĐ, trong đó, khối hành chính sự nghiệp Nhà nước trên 27 nghìn người, khối doanh nghiệp gần 15.000 người; sinh hoạt tại 1.033 công đoàn cơ sở. Đời sống, việc làm, tiền lương của cán bộ, CNVCLĐ trong các cơ quan, đơn vị hành chính, sự nghiệp cơ bản ổn định, được điều chỉnh theo quy định của Nhà nước; thu nhập của NLĐ trong các doanh nghiệp bình quân đạt 6,2 triệu đồng/tháng.
Hoạt động công đoàn ngày càng phát triển sâu rộng, mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho đoàn viên, NLĐ. Công đoàn đã tích cực, chủ động tham gia xây dựng chủ trương, chính sách pháp luật và khẳng định vai trò trong đại diện, chăm lo, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của NLĐ. Phong trào thi đua yêu nước, trọng tâm là các phong trào: "Lao động giỏi, lao động sáng tạo”, "Giỏi việc nước, đảm việc nhà” lan tỏa mạnh mẽ.
Công tác chăm lo cho NLĐ được các cấp công đoàn tập trung thực hiện với nhiều hoạt động phong phú. Hàng năm, công đoàn luôn quan tâm tổ chức nhiều hoạt động thiết thực dành cho công nhân lao động.
Bên cạnh đó, các cấp công đoàn còn kịp thời giải quyết tâm tư, nguyện vọng của NLĐ, góp phần tạo ra môi trường làm việc ngày càng tốt hơn, trên cơ sở đó huy động được nhiều nguồn lực góp phần phát triển kinh tế - xã hội. Ngày Quốc tế Lao động hàng năm càng ý nghĩa hơn khi gắn liền với nhiều ngày lễ trọng đại của dân tộc như: Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4); Ngày sinh nhật Bác 19/5...
Nhiều hoạt động được công đoàn tổ chức như: biểu dương công nhân lao động tiêu biểu, tổ chức đối thoại giữa công nhân lao động với lãnh đạo tỉnh, thăm hỏi tặng quà NLĐ có hoàn cảnh khó khăn, tổ chức các chương trình phúc lợi đoàn viên, tặng nhà "Mái ấm công đoàn”, giải nhiệt mùa hè...
Với sự đổi thay của đất nước, nhất là trong công cuộc sắp xếp tinh gọn bộ máy, tổ chức công đoàn đang đứng trước thời cơ và thách thức lớn đòi hỏi phải đổi mới sáng tạo hơn nữa từ mô hình đến phương thức hoạt động để thực hiện tốt hơn chức năng đại diện, chăm lo, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng cho NLĐ. Dù có nhiều biến động nhưng Công đoàn Yên Bái luôn đồng hành cùng NLĐ, hoàn thành sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân.
Với chủ đề "Công nhân Việt Nam tiên phong bước vào kỷ nguyên mới", Tháng công nhân năm 2025 được các cấp công đoàn trong tỉnh triển khai cụ thể bằng chuỗi hoạt động ý nghĩa. Đó là Chương trình "Công nhân sáng tạo, vững tin bước vào kỷ nguyên mới".
Qua đó, tuyên truyền, vận động đoàn viên, NLĐ học tập, nâng cao trình độ tay nghề, trau dồi bản lĩnh, đổi mới tác phong làm việc, nâng cao kỹ năng hội nhập; vận động công nhân tham gia "Ngày hội lao động sáng tạo", các cuộc thi đề xuất ý tưởng, sáng kiến, giải pháp kỹ thuật nhằm đổi mới quy trình sản xuất, tiết kiệm nguyên vật liệu và nâng cao hiệu quả lao động.
Trong "kỷ nguyên vươn mình” của dân tộc, lao động chất lượng cao, tay nghề giỏi được đặc biệt quan tâm, ưu đãi. Bởi, đây là các yếu tố để tăng năng suất lao động, chất lượng sản phẩm tại doanh nghiệp. Để đội ngũ công nhân, lao động tỉnh Yên Bái tự tin phát huy tinh thần sáng tạo, đổi mới, cống hiến cho đơn vị, doanh nghiệp, thời gian tới, các cấp công đoàn Yên Bái sẽ chú trọng động viên, khuyến khích xây dựng các điển hình tiên tiến, các mô hình sáng tạo có tính giáo dục cao tại các công đoàn cơ sở, từ đó, nhân rộng điển hình, tạo không khí thi đua ngay trong doanh nghiệp, cơ quan, đơn vị. Khi có sự quan tâm, động viên của công đoàn, doanh nghiệp, địa phương, NLĐ sẽ có điều kiện phát huy hết năng lực bản thân, nhân lên niềm tự hào tiếp tục cống hiến, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa tỉnh Yên Bái.
Có thể khẳng định, Ngày Quốc tế Lao động 1/5 không chỉ là dịp để tôn vinh CNVCLĐ mà còn là cơ hội để tổ chức công đoàn thể hiện vai trò của mình trong bảo vệ, chăm lo và thúc đẩy quyền lợi NLĐ. Với những hoạt động thiết thực, NLĐ Yên Bái đã và đang góp phần xây dựng môi trường làm việc tốt hơn, giúp CNVCLĐ có cuộc sống ổn định và hạnh phúc hơn. Qua đó, CNVCLĐ Yên Bái tiếp tục phát huy truyền thống đoàn kết của dân tộc, sát cánh cùng chính quyền, nhân dân đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
Quang Thiều
