Tư tưởng đó có giá trị lý luận và thực tiễn sâu sắc, có tính định hướng lâu dài đối với cách mạng Việt Nam, nhất là trong bối cảnh đất nước ta đang chuẩn bị bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Nhận thức sâu sắc về vai trò của cán bộ và công tác cán bộ, Hồ Chí Minh khẳng định: "Cán bộ là cái gốc của mọi công việc”, "muôn việc thành công hoặc thất bại, đều do cán bộ tốt hoặc kém” và "huấn luyện cán bộ là công việc gốc của Đảng”. Để chuẩn bị về mặt chính trị, tư tưởng và tổ chức cho sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam, trong những năm 1924 - 1927, tại Quảng Châu, Trung Quốc, Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh đã mở lớp huấn luyện chính trị, trực tiếp lựa chọn, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ cốt cán cho phong trào cách mạng. Đối với Hồ Chí Minh, điều mà Người quan tâm trước hết ở người cán bộ cách mạng là đạo đức, "Tư cách người cách mệnh”. Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời, Người dành sự quan tâm nhiều hơn đến công tác cán bộ. Đội ngũ cán bộ do Hồ Chí Minh xây dựng và rèn luyện thực sự trở thành những người tiên phong trong phong trào vận động quần chúng, đã lãnh đạo quần chúng đấu tranh giành chính quyền, góp phần làm nên thành công của cuộc cách mạng giải phóng dân tộc mùa thu năm 1945.

Khi Đảng ta trở thành Đảng cầm quyền, Hồ Chí Minh càng quan tâm hơn đến công tác cán bộ, xây dựng đội ngũ cán bộ vừa hồng vừa chuyên, đáp ứng yêu cầu của thực tiễn. Trong công tác cán bộ, Hồ Chí Minh nhấn mạnh yêu cầu bồi dưỡng, rèn luyện đạo đức cách mạng, vì "cũng như sông có nguồn thì mới có nước, không có nguồn thì sông cạn. Cây phải có gốc, không có gốc thì cây héo. Người cách mạng phải có đạo đức, không có đạo đức, thì dù tài giỏi đến mấy cũng không lãnh đạo được nhân dân”. Do đó, Hồ Chí Minh yêu cầu mỗi cán bộ phải thấm nhuần đạo đức cách mạng, thật sự cần kiệm liêm chính, chí công vô tư, phải gắn bó mật thiết với nhân dân... để được dân tin, dân phục, dân yêu. Người chỉ rõ chủ nghĩa cá nhân với những căn bệnh thường mắc như cậy quyền và cậy thế, kiêu ngạo và xa hoa, quan liêu và coi thường quần chúng, tự kiêu và không muốn học tập, không thực hiện tốt tự phê bình và phê bình... luôn là nguy cơ hiện hữu, dẫn đến sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của những cán bộ, đảng viên "thoái bộ”.

Con đường đi đến độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, nhất là trong bối cảnh đất nước bước vào kỷ nguyên phát triển mới đang rất cần một đội ngũ cán bộ có chất lượng cao. Hơn lúc nào hết, năng lực lãnh đạo, phẩm chất, nhân cách đã trở thành thước đo đánh giá hiệu quả công việc của đội ngũ cán bộ nói chung, cán bộ lãnh đạo, quản lý, người đứng đầu nói riêng. Do đó, muốn đủ đức và tài, vừa hồng vừa chuyên, làm mực thước cho dân, gương mẫu đi đầu, hoàn thành nhiệm vụ Tổ quốc và nhân dân giao phó, mỗi cán bộ phải thường xuyên nỗ lực học tập và rèn luyện về mọi mặt, vì "cách mạng là một nghề, làm nghề gì cũng phải học”. Song, với mỗi cán bộ, học lý luận và học trong sách vở thì chưa đủ mà cần phải học kinh nghiệm của nhân dân, phải học những bài học kinh nghiệm của Đảng được tổng kết qua mỗi kỳ Đại hội để vừa học vừa hành, đem lý luận áp dụng vào thực tiễn, bổ sung những kết luận mới được rút ra từ thực tiễn sinh động của cách mạng để luôn xứng đáng vừa là người lãnh đạo vừa là người đày tớ thật trung thành của nhân dân.

Trong tiến trình lãnh đạo cách mạng gần 90 năm qua, nhất là trong thời kỳ đổi mới và hội nhập quốc tế, công tác cán bộ được Đảng luôn chú trọng triển khai trong thực tế. Vì vậy, đội ngũ cán bộ từ Trung ương đến địa phương đã không ngừng lớn mạnh cả về số lượng và chất lượng, trưởng thành, phát triển về nhiều mặt, từng bước đáp ứng yêu cầu của thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, đổi mới và hội nhập quốc tế sâu rộng.

Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu đạt được, công tác cán bộ nói chung, đội ngũ cán bộ các cấp nói riêng vẫn còn một số hạn chế như đội ngũ cán bộ đông nhưng chưa mạnh; đội ngũ cán bộ cấp Trung ương, cấp chiến lược chưa được xây dựng một cách cơ bản; một bộ phận cán bộ trẻ thiếu bản lĩnh chính trị, ngại rèn luyện. Công tác quy hoạch còn nhiều bất cập, không đồng bộ và thiếu chủ động trong công tác bố trí, phân công cán bộ. Một số trường hợp đánh giá, bố trí cán bộ chưa thật công tâm, khách quan, không vì yêu cầu công việc... Công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ chậm đổi mới, chưa kết hợp chặt chẽ giữa lý luận với thực tiễn, chưa gắn quy hoạch theo chức danh... Trong khi đó, việc sắp xếp, bố trí, phân công, bổ nhiệm, giới thiệu cán bộ ứng cử vẫn còn tình trạng đúng quy trình nhưng chưa đúng người, đúng việc. Tình trạng bổ nhiệm cán bộ không đủ tiêu chuẩn, điều kiện, trong đó có cả người nhà, người thân, họ hàng, "cánh hẩu” xảy ra ở một số nơi, gây bức xúc trong dư luận xã hội, gây mất niềm tin của nhân dân. Một số cán bộ lãnh đạo, quản lý, trong đó có cả cán bộ cấp chiến lược thiếu gương mẫu, uy tín thấp, năng lực, phẩm chất chưa ngang tầm nhiệm vụ, quan liêu, xa dân, cá nhân chủ nghĩa, vướng vào tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, lợi ích nhóm, "tự diễn biến”, "tự chuyển hóa”.

Đất nước ta đang bước vào kỷ nguyên phát triển mới, để thực hiện khát vọng vươn mình trong kỷ nguyên mới đòi hỏi chúng ta phải có quyết tâm và nỗ lực rất lớn, thật sự đổi mới tư duy, thực hiện những chuyển đổi mang tính cách mạng để không chỉ bắt kịp mà còn có khả năng vượt trước trong phát triển. Cả hệ thống chính trị đang thực hiện quyết liệt cuộc cách mạng về sắp xếp tổ chức bộ máy, bảo đảm tinh - gọn - mạnh - hiệu năng - hiệu lực - hiệu quả; xác định đột phá về thể chế là "đột phá của đột phá”, phải đi sớm, đi trước, mở đường cho phát triển, giải phóng mọi nguồn lực, nhất là nguồn lực trong nhân dân phục vụ phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới. Trong đó, xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh nói chung, xây dựng đội ngũ cán bộ, nhất là cán bộ cấp chiến lược vừa hồng vừa chuyên nói riêng ngang tầm nhiệm vụ là yêu cầu bức thiết, có ý nghĩa lịch sử, lâu dài và sâu sắc.

Trong kỷ nguyên mới, để có đội ngũ cán bộ tốt và công tác cán bộ tốt, các cấp ủy Đảng, ban, ngành chức năng từ Trung ương đến địa phương phải làm tốt công tác tuyên truyền, giáo dục, trước hết là nhận thức của cấp ủy về công tác cán bộ và công tác cán bộ là "then chốt của then chốt” của Đảng. Phải thấm nhuần sâu sắc quan điểm việc đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy và công tác cán bộ là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng của công tác xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị. Đây là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, trước hết là của cấp ủy, tổ chức Đảng và người đứng đầu các cấp. Trong đào tạo cán bộ, chú trọng đào tạo cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp và đội ngũ cán bộ cấp chiến lược đáp ứng yêu cầu của tình hình và nhiệm vụ cách mạng. Việc đổi mới toàn diện công tác cán bộ gắn với tinh giản biên chế, sắp xếp, cơ cấu lại đội ngũ cán bộ, công chức trong quá trình sắp xếp tổ chức bộ máy. Quy hoạch, đề bạt, luân chuyển cán bộ phải xem xét toàn diện cả về trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, kỹ năng quản trị, trong công tác và cách sinh hoạt, trong rèn luyện nhân cách người cán bộ cách mạng... phù hợp với mô hình tổ chức chính quyền hai cấp. Yếu tố quan trọng để để công tác cán bộ đạt hiệu quả là người làm công tác cán bộ phải nhiệt huyết, chính trực và liêm khiết, công tâm và khách quan trên tinh thần: Muốn đánh giá đúng về một con người, thì người đánh giá phải đủ tư cách. Bởi, người làm công tác cán bộ nếu "đã không tự biết mình thì khó mà biết người, vì vậy muốn biết đúng sự phải trái ở người ta, thì trước phải biết đúng sự phải trái của mình. Nếu không biết sự phải trái ở mình thì chắc không thể nhận rõ người cán bộ tốt hay xấu” và "mình càng ít khuyết điểm thì cách xem xét cán bộ càng đúng”.