Theo số lượng thống kê sơ bộ, Động Quan có từ 140 - 160 em cần được phổ cập. Năm học 2005 - 2006, đã có 84 học sinh được phổ cập. Năm học 2006 - 2007, bằng sự nỗ lực của Ban chỉ đạo phổ cập xã và thầy cô trong công tác vận động, tuyên truyền tới từng gia đình, học sinh, nên ngay từ đầu năm, Động Quan đã có hai lớp trong diện phổ cập với 23 học sinh huy động ra lớp đầu năm của lớp 7 và 21 học sinh lớp 9.

Thế nhưng, theo chính quyền xã, thì trong quá trình học tập, số lượng duy trì thường xuyên của lớp 7 chỉ đạt khoảng 14 - 15 em; còn lớp 9 chỉ có 7 - 8 em. Có hôm, chỉ 3 - 4 em đến lớp, mặc dù các cán bộ xã cũng như thành viên Ban chỉ đạo phổ cập thường xuyên kiểm tra, đôn đốc học sinh và gia đình. Học sinh không bỏ hẳn mà cứ thay nhau ngày đi, ngày nghỉ, dù được hỗ trợ hoàn toàn sách bút.

Cũng vẫn là những nguyên nhân quen thuộc của một xã vùng cao với 80% học sinh người Dao, phần lớn gia đình đều khó khăn, các em phải lao động phụ giúp gia đình sớm; cộng với trình độ nhận thức hạn chế, quan niệm vốn có xưa nay của cha mẹ và của chính bản thân nhiều học sinh, cho rằng học cũng không để làm gì. Hơn nữa, nhiều em đã khá lớn tuổi nên sinh tâm lý ngại đến lớp. Lại thêm chuyện đường sá xa xôi, đi lại khó khăn. Với học sinh và gia đình, quả thực có quá nhiều lý do để thôi học. Có nhiều em thực sự khó thay đổi nhận thức, nếu bị sát sao nhắc nhở nhiều lần, các em liền trốn tránh, thậm chí phản ứng với chính gia đình, khiến gia đình không thúc ép nữa.

Trước thực trạng này, Trưởng ban chỉ đạo phổ cập Trương Trung Thành cho biết: "Ngay từ đầu năm, quan điểm chỉ đạo của chính quyền xã là sát sao, đôn đốc thực hiện đến cùng chương trình phổ cập. Trong quá trình học tập, các thành viên Ban chỉ đạo liên tục theo dõi, đôn đốc, vận động, tuyên truyền, nhắc nhở học sinh và gia đình. Chúng tôi vẫn sẽ tiếp tục quán triệt quan điểm này và sẽ thực hiện một cách quyết liệt hơn. Mỗi thành viên trong Ban chỉ đạo phổ cập trực tiếp chịu trách nhiệm một thôn bản, phối hợp mạnh mẽ cùng cán bộ thôn bản và gia đình tuyên truyền vận động đến cùng để các em đến lớp. Việc trực tiếp phụ trách và chịu trách nhiệm về việc học tập của học sinh ở từng thôn bản đòi hỏi cán bộ phụ trách phải nỗ lực hết mình. Chúng tôi tin rằng, với sự chỉ đạo mạnh mẽ và sự nỗ lực của cán bộ, sự phối hợp đồng bộ giữa chính quyền, nhà trường và gia đình sẽ bảo đảm số lượng học sinh ra lớp và thi tốt nghiệp. Tuy vậy, nếu tỉ lệ tốt nghiệp năm học này là 100% thì cũng mới chỉ có khoảng 80% học sinh được phổ cập. Như vậy, cũng phải đến năm 2008 xã mới hoàn thành được phổ cập trung học cơ sở".

Dẫu thế, đó đã là một sự cố gắng của Động Quan trước những khó khăn trong công tác phổ cập giáo dục trung học cơ sở.

Thu Hạnh