Các ông lang, bà mế các dân tộc trên địa bàn toàn tỉnh có nghề thuốc gia truyền phần lớn được tập hợp trong tổ chức Hội Đông y Yên Bái. Đến nay, Hội có tổ chức mạng lưới rộng khắp 9/9 huyện, thị, thành phố; có 74 chi hội trên tổng số 180 xã, phường với 915 hội viên, trong đó số ông lang bà mế người dân tộc thiểu số là 301 người, chiếm 32,82%.

Với 21 phòng chẩn trị lồng ghép của tập thể, trên 50 phòng chẩn trị của cá nhân, các phòng chẩn trị của các ông lang bà mế, hội viên trong năm 2007 đã khám chữa bệnh cho 21.000 lượt người, trong đó đã khám chữa bệnh miễn phí, cấp thuốc nhân đạo cho hàng trăm đối tượng chính sách, khó khăn...

Tại các trạm y tế xã, phường, tỷ lệ khám chữa bệnh bằng y học cổ truyền đã tăng, chiếm từ 17% - 20%, nhiều nơi đạt 35% - 39%. Trong Hội cũng xuất hiện nhiều mô hình trồng, thu hái, sử dụng thuốc nam phục vụ khám chữa bệnh cho nhân dân có hiệu quả như: bà Chỉnh ở xã Đào Thịnh, huyện Trấn Yên; bà lang Phòng ở xã Thượng Bằng La, huyện Văn Chấn; ông lang Bút ở xã Cẩm Ân, huyện Yên Bình...

Với đặc điểm là một tỉnh miền núi, lực lượng lương y chuyên nghiệp, thông thạo y nho ít, vì vậy đa phần hội viên là những ông lang bà mế các dân tộc nắm giữ kinh nghiệm dân gian phong phú.

Trong những năm qua, Hội Đông y Yên Bái đã tập trung động viên hội viên kế thừa và phát huy các kinh nghiệm y học dân gian trong công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân như: động viên ông lang bà mế tham gia khám chữa bệnh tại phòng chẩn trị ở trạm y tế xã; khuyến khích trồng thuốc nam tại gia đình; động viên học nghề, truyền nghề trong gia đình, dòng họ để lưu giữ kinh nghiệm, phục vụ lâu dài trong cộng đồng...

Việc điều trị bệnh bằng phương pháp y học cổ truyền được nhiều bệnh nhân lựa chọn.

Qua đó, nhiều ông lang bà mế đã chủ động lựa chọn con cháu truyền nghề và nhiều thanh niên đã biết yêu quý nghề làm thuốc của cha ông, tích cực học tập. Trong Hội, đã có nhiều gia đình hội viên có các cặp cha con, mẹ con, ông cháu cùng làm nghề có uy tín như: cha con ông Khương Văn Chờ ở xã Yên Thắng, huyện Lục Yên; mẹ con bà Hà Thị Phòng ở xã Thượng Bằng La, huyện Văn Chấn; mẹ con bà Hà Thị Kế ở xã Yên Phú, huyện Văn Yên; ông cháu ông Nguyễn Văn Được ở xã Nga Quán, huyện Trấn Yên...

Với thành tích trong những năm qua, Hội Đông y Yên Bái vinh dự được Nhà nước trao tặng Huân chương Lao động hạng Ba; có 6 xã đang được đề nghị Bộ Y tế công nhận xã tiên tiến về y học cổ truyền là: An Thịnh, Đông Cuông (Văn Yên); Nga Quán (Trấn Yên); Nghĩa Phúc (thị xã Nghĩa Lộ); Thượng Bằng La (Văn Chấn); Nam Cường (TP Yên Bái)...

Để y học cổ truyền tiếp tục phát triển, Hội Đông y Yên Bái cần hơn nữa sự quan tâm của cấp ủy, chính quyền từ tỉnh đến cơ sở. Hiện nay, Thường trực Tỉnh Hội vẫn chưa có nhà làm việc; cán bộ huyện, thị hội vẫn hoạt động kiêm nhiệm, lồng ghép nên còn bị động. Nhiều nơi do chia tách nên sự chỉ đạo hoạt động lồng ghép thiếu tập trung, hội đông y không còn được quan tâm như trước, đó là những yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động của hội cũng như công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân bằng y học cổ truyền.

Minh Bảo