Trên địa bàn thành phố có hàng trăm cơ sở kinh tế ngoài quốc doanh (NQD), nhưng chủ yếu quy mô nhỏ, số lao động ít. Có doanh nghiệp chỉ mang danh nghĩa với bộ máy vài ba người, hoặc kiểu như doanh nghiệp của gia đình, họ lấy việc thuê nhân công là chính, số lượng thì luôn biến động theo thời vụ. Một số doanh nghiệp mang tiếng có 20 - 30 lao động thì hầu hết đó là những người bán hàng hưởng thù lao nên khó ràng buộc họ vào doanh nghiệp.

Chú trọng phát triển tổ chức CĐ ở các doanh nghiệp NQD, LĐLĐ thành phố Yên Bái đã có nhiều cố gắng từ việc khảo sát nắm tình hình lao động, tác động với chủ sử dụng lao động, tuyên truyền cho người lao động hiểu đến việc hướng dẫn ra mắt thành lập tổ chức CĐ. Nhiệm kỳ qua, LĐLĐ thành phố đã thành lập mới 12 tổ chức CĐ cơ sở, trong đó có 8 CĐ doanh nghiệp NQD, nâng tổng số doanh nghiệp NQD có tổ chức CĐ lên 16 đơn vị với 519 đoàn viên. Mặc dù khó khăn nhiều mặt, ngành nghề đa dạng lại phải cạnh tranh gay gắt trong cơ chế thị trường, nhưng không ít CĐ  cơ sở đã hoạt động khá, góp phần mang lại hiệu quả kinh tế và bảo vệ lợi ích cho người lao động. Trong số đó, phải kể đến các CĐ của Công ty TNHH Hòa Bình, Công ty TNHH Du lịch - Thương mại Hồng Nhung, Công ty cổ phần Ảnh màu kỹ thuật số Sao Mai…

Công ty TNHH Du lịch - Thương mại Hồng Nhung - đơn vị kinh doanh dịch vụ khách sạn được thành lập năm 2006. Nhờ làm tốt công tác tuyên truyền, Công ty đã sớm thành lập tổ chức CĐ với 100% lao động tự nguyện tham gia. Từ đặc điểm công việc, công nhân lao động chủ yếu làm việc trực tiếp nên việc giám sát thực hiện chế độ, bảo vệ quyền lợi cho người lao động luôn được CĐ quan tâm. Cụ thể là việc đề xuất với Ban giám đốc nâng mức tiền công hàng tháng phù hợp, đồng thời trả lương đúng thời hạn, tham gia xây dựng cơ chế thưởng cho người hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Một mặt, CĐ thỏa thuận với Ban giám đốc theo dõi thời gian làm việc, thái độ làm việc của công nhân lao động để bình xét khen thưởng, tạo động lực nâng cao chất lượng dịch vụ và hiệu quả kinh doanh.

Trong lĩnh vực vận tải, trên 60 đoàn viên của CĐ Hợp tác xã (HTX) vận tải Quyết Tiến là những lái xe có tay nghề lâu năm, có kinh nghiệm và là chủ phương tiện. Với hàng chục xe chở khách trên các tuyến nội ngoại tỉnh, những công nhân lao động của HTX đều phải tự quản, tự chịu trách nhiệm về hiệu quả hoạt động của mình. Không thể cứng nhắc trong quản lý đoàn viên, hoạt động của CĐ đã chủ động phổ biến tới người lao động chính sách, pháp luật của Nhà nước, trong đó có Luật An toàn giao thông đường bộ; đồng thời, coi trọng tuyên truyền nâng cao ý thức đạo đức, tinh thần phục vụ hành khách và phát động phong trào lái xe giỏi lái xe an toàn.

Qua phong trào này, nhiều lái xe của HTX đã được tham dự hội thi lái xe giỏi ở cấp tỉnh. Các đoàn viên đã thực hiện đúng thỏa ước lao động và điều lệ, quy chế HTX, cùng phấn đấu để nộp vào ngân sách trên 325 triệu đồng trong năm 2007. Gặp nhiều khó khăn khi nguyên liệu đầu vào, tiền công tăng, nhưng sản phẩm bột cao-lanh của Công ty cổ phần Thành Công vẫn phải chấp nhận bán theo giá cũ, hiệu quả kinh tế thấp. Tổ chức CĐ ở đây đã phát huy vai trò của mình trong việc phối hợp với chuyên môn áp dụng KHKT, mạnh dạn đầu tư trang thiết bị, bố trí lao động hợp lý để nâng cao năng suất lao động. Nhờ đó, từ chỗ chỉ bán được 200 tấn/tháng, năm 2007 bình quân mỗi tháng công ty bán được từ 300 tấn/tháng trở lên, thu nhập người lao động đảm bảo ở mức 1 triệu đồng/tháng. Tới đây, CĐ sẽ tham gia tích cực trong việc tiết kiệm chi phí sản xuất, tăng cường tìm kiếm khai thác nguyên liệu và từng bước đa dạng sản phẩm bán ra thị trường.

Chỉ chiếm 8 trong tổng số 71 CĐ cơ sở, nhưng các tổ chức CĐ trong các doanh nghiệp NQD của toàn thành phố Yên Bái đã góp phần bảo vệ lợi ích người lao động, tạo động lực phát triển sản xuất kinh doanh. Nhiệm kỳ tới, LĐLĐ thành phố đề ra mục tiêu mỗi năm thành lập 3 đến 5 CĐ cơ sở; trong đó chú trọng phát triển CĐ ở các đơn vị ở Khu công nghiệp Đầm Hồng, các HTX sản xuất công nghiệp-TTCN và doanh nghiệp thương mại dịch vụ. Đây là yếu tố quan trọng để thành phố Yên Bái phấn đấu đạt mức tăng trưởng 14,5%, giải quyết việc làm cho 2.500 lao động trong năm 2008.

Quang Tuấn