Khó có người dân Yên Bái nào có thể quên nổi trận lũ quét kinh hoàng ở các huyện phía Tây, đặc biệt là thị tứ Ba Khe, xã Cát Thịnh, huyện Văn Chấn năm 2005 đã cướp đi sinh mạng của 51 người và nhiều tài sản. Tháng 8/2006, lũ quét, sạt lở ta luy ở thành phố Yên Bái làm 4 người chết, trong năm 2007, lũ quét, sập đất đã làm 9 người chết. Ước thiệt hại kinh tế do bão lũ gây ra trong vòng 5 năm trở lại đây bình quân trên 50 tỷ đồng mỗi năm.

Mưa bão, nhất là lũ quét là một tất yếu tự nhiên vừa nằm trong quy luật vận động của sinh thái môi trường, vừa trở chứng đột biến cực đoan nhưng không có nghĩa là chúng ta không thể phòng chống, giảm thiểu thiệt hại. Để giảm nhẹ do thiên tai gây ra chúng ta phải hiểu rõ bản chất của thiên tai, ảnh hưởng của nó đối với từng người và cộng đồng. Sự chuẩn bị thường nhật để sẵn sàng đối phó với thiên tai là sự lựa chọn thông minh nhất. Như chúng ta vẫn biết, do đặc thù của tỉnh miền núi, độ dốc lớn, nhiều suối, sông diện tích rừng đầu nguồn, rừng phòng hộ ngày một suy giảm khi có mưa to ở đầu nguồn rất hay xảy ra lũ quét. Mà phạm vi của lũ quét gây hại nhiều nhất, nặng nề nhất là ở ven các bờ sông, suối vậy sao chúng ta không chủ động di dời nhà cửa ra khỏi khu vực nguy hiểm?

Trên địa bàn thành phố Yên Bái và các huyện thị không năm nào là không sạt lở ta luy gây chết người sao các hộ dân, chính quyền cơ sở chủ động phòng tránh? Cái chính là chúng ta cần căn cứ vào điều kiện cụ thể của từng vùng, từng địa phương để có quy hoạch, kế hoạch trước mắt và lâu dài nhằm bảo đảm sự phát triển ngày càng bền vững trong môi trường biến động do thiên tai gây ra.

Sau trận lũ quét làm cho Văn Chấn thiệt hại nặng nề về người và của, huyện đã có những quy hoạch, kế hoạch, hành động rất tốt trong việc di dời các hộ dân sông ven các bờ suối, triền núi cao có nguy cơ sạt lở, lũ quét về định cư ở nơi an toàn. Đáp lại những hành động, tư duy đó, thiệt hại về người và của giảm rõ rệt mặc dù bão lũ trong năm 2006, 2007 có cường độ mạnh mẽ hơn. Thành phố Yên Bái sau khi có hành động cụ thể, xử lý nghiêm các trường hợp lấn chiếm dòng chảy đã bớt ngập úng, nhưng việc đào đánh ta luy không theo quy trình kỹ thuật vẫn diễn ra đồng nghĩa với số vụ sập ta luy gây chết người. Và rồi nhà nhà vẫn bất chấp nguy hiểm đào đánh ta luy cao hàng chục mét, không theo quy trình, quy phạm để xây nhà ở.

Một mùa bão lũ 2008 đã đến và theo dự báo thời tiết có nhiều diễn biến phức tạp, mưa lớn và có lốc tố sẽ đến sớm hơn, cường độ cũng mạnh hơn mọi năm. Để thực hiện có hiệu quả công tác phòng chống và giảm nhẹ thiên tai nhằm giảm đến mức thấp nhất thiệt hại về người, tài sản của nhân dân do thiên tai gây ra, cần chủ động phòng chống và huy động mọi nguồn lực để thực hiện có hiệu quả, hạn chế thấp nhất thiệt hại về người và của trong mùa bão lũ này.

Ông Nguyễn Văn Bình - Phó chủ tịch Thường trực UBND tỉnh, Trưởng ban Phòng chống lụt bão giảm nhẹ thiên tai tỉnh cho biết: “Công việc trước mắt là tỉnh xây dựng kế hoạch bảo đảm an toàn sinh mạng và tài sản cho nhân dân trong mùa mưa bão này. Đồng thời, yêu cầu các cấp, các ngành, địa phương cần làm tốt công tác tuyên truyền đến tất cả các người dân, nhất là vùng dân nằm ven các triền núi, sông, suối chủ động phòng chống; các địa phương tập trung khơi thông dòng chảy, lấn chiếm gây ách tắc, ngập lụt; kiểm tra các nơi xung yếu, ven sông suối có nguy cơ lũ quét cao, ta luy để có biện pháp di dời nhân dân lên khu vực an toàn; các địa phương, ngành phải có phương án đối phó với thiên tai trên địa bàn, lĩnh vực mình quản lý, chuẩn bị các mặt theo phương châm "4 tại chỗ" (chỉ huy tại chỗ, hậu cần tại chỗ, lực lượng tại chỗ và chỉ huy tại chỗ) chủ động đối phó với mọi tình huống…”. 

Sự vào cuộc phòng chống quyết liệt của các cấp, các ngành và mỗi người dân chúng ta chắc chắn sẽ giảm thiểu tối đa tổn hại do thiên tai, bão lũ gây ra.

P.V