Từ ngày 1-7-2008, những người còn trong độ tuổi lao động nhưng không thuộc diện đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc sẽ được đóng BHXH tự nguyện. Theo đó, những người buôn bán, làm nghề tự do, nông dân... có cơ hội tích lũy một phần thu nhập hàng tháng của mình để sau này được hưởng lương hưu.

Ông Cao Văn Sang - Giám đốc BHXH TP.HCM đã có cuộc trao đổi với báo giới về một số nội dung đáng lưu ý.

Đóng theo tháng, quý hay sáu tháng/lần

- Tỷ lệ đóng BHXH được quy định thế nào, thưa ông?

- Từ tháng 1-2008 đến tháng 12-2009, người tham gia BHXH tự nguyện đóng 16% thu nhập tự chọn; từ tháng 1-2010 đến tháng 12-2011: đóng 18%; từ tháng 1-2012 đến tháng 12-2013: đóng 20%; từ tháng 1-2014 trở đi: đóng 22%. Mức thu nhập tự chọn để đóng BHXH tự nguyện ít nhất bằng mức lương tối thiểu chung, cao nhất bằng 20 lần mức lương tối thiểu chung.

Tại thời điểm này, khi mức lương tối thiểu được quy định là 540.000 đồng/tháng thì từ tháng 1-2008 đến cuối năm 2009, người tham gia BHXH tự nguyện sẽ đóng ít nhất khoảng 90.000 đồng/tháng, cao nhất khoảng 1.730.000 đồng/tháng. Người tham gia BHXH tự nguyện có thể lựa chọn đóng theo tháng, quý hoặc sáu tháng/lần.

Nếu đóng hàng tháng thì phải đóng trước ngày 15 của tháng; đóng theo quý thì phải đóng tròng vòng 45 ngày đầu quý; đóng sáu tháng một lần thì phải đóng trong ba tháng đầu của kỳ. Nếu quá hạn nêu trên, xem như người tham gia tạm ngừng đóng và có thể đăng ký đóng lại vào tháng đầu kỳ sau.

- Người tham gia BHXH tự nguyện được hưởng những chế độ gì?

- Người tham gia BHXH tự nguyện đủ năm sẽ được hưởng chế độ hưu trí. Nếu không đủ điều kiện để hưu trí thì được hưởng trợ cấp một lần, nếu chết thì thân nhân được hưởng trợ cấp tuất.

Những người buôn bán, làm nghề tự do như thế này sẽ được hưởng lương hưu khi đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện.

Lương hưu tùy thuộc số năm đóng BHXH

. Khi nào thì người tham gia BHXH tự nguyện được hưởng lương hưu?

- Nam đủ 60 tuổi và nữ đủ 55 tuổi, có thời gian đóng BHXH từ 20 năm trở lên. Nếu đã đủ tuổi quy định trên và đã đóng BHXH trên 15 năm nhưng chưa đủ 20 năm thì sẽ được đóng thêm cho đủ 20 năm để được hưởng lương hưu.

. Lương hưu hàng tháng của người tham gia BHXH tự nguyện sẽ được tính như thế nào?

- Số tiền lương hưu được lãnh cao hay thấp tùy thuộc vào số năm đóng BHXH. Cụ thể: 15 năm đầu đóng BHXH, người tham gia sẽ được hưởng 45% lương bình quân đóng BHXH/tháng, từ năm thứ 16 trở đi, cứ mỗi năm đóng BHXH được tăng 2% (đối với nam) hoặc 3% (đối với nữ), tối đa người tham gia sẽ được hưởng lương hưu bằng 75% lương bình quân đóng BHXH/tháng. Lương bình quân được tính bằng tổng các mức thu nhập hàng tháng đóng BHXH chia cho tổng số tháng đóng BHXH.

Ngoài ra, nếu một người tham gia BHXH trên 25 năm (đối với nữ) hoặc trên 30 năm (đối với nam) thì từ năm thứ 26 (đối với nữ) hoặc 31 (đối với nam), mỗi năm được trợ cấp một lần bằng nửa tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH tự nguyện. (xem biểu đồ)

- Nếu người đang tham gia BHXH tự nguyện mà phải ngưng giữa chừng thì sao?

- Nếu vì điều kiện khách quan mà người tham gia BHXH phải ngưng đóng BHXH tự nguyện trước khi đủ điều kiện hưu trí thì có thể được bảo lưu chờ khi có điều kiện thì đóng tiếp, chờ đủ tuổi để hưu trí (nếu đã đóng đủ 20 năm) hoặc xin nhận trợ cấp một lần.

- Xin cảm ơn ông.

(Theo NLĐ)