Nhiều đứa trẻ mắc tiêu chảy dài ngày và khá nặng, một trẻ nhỏ đã tử vong. Nguyên nhân của dịch bệnh mà Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh công bố là dịch tiêu chảy mùa đông ở trẻ em do vi rút Rô-ta gây ra, một loại bệnh lây lan qua đường ăn uống và chưa có thuốc điều trị đặc hiệu.

Tháng 10, trời đã se lạnh. Về đêm, tiết trời Nậm Khắt còn rét mướt hơn, sương muối phủ trắng báo hiệu mùa đông đã đến. Năm nay, Nậm Khắt có xảy ra bệnh tiêu chảy mùa đông ở trẻ em hay không, nếu xảy ra, ngành y tế sẽ xử lý thế nào? Đó là những vấn đề mà người dân quan tâm lúc này.

Sáng 1/10, chúng tôi cùng đoàn cán bộ Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh có mặt tại Nậm Khắt để kiểm tra công tác phòng chống dịch bệnh của y tế cơ sở nơi đây. Mặc dù không được báo trước nhưng những gì mà cán bộ Trạm Y tế xã Nậm Khắt đã làm cho thấy, ngành y tế đã chuẩn bị khá tốt cho tình huống xấu nhất có thể xảy ra.

Cuốn sổ "Theo dõi dịch bệnh" ghi rõ những thông tin về tình hình dịch bệnh, từ mấy người sốt phát ban ở bản Lả Khắt, đến việc hơn 30 người bị viêm đường hô hấp ở bản Pú Cang... cho thấy tình hình dịch bệnh ở Nậm Khắt được theo dõi rất sát. Đây là yếu tố hết sức quan trọng đối với công tác kiểm soát và dập dịch.

Theo y sỹ Lò Văn Bình - phụ trách Trạm Y tế xã thì bà con các thôn bản mỗi khi ốm đau bệnh tật đều tìm đến cán bộ y tế thôn bản để xin thuốc hoặc nhờ tiêm. Qua đó, cán bộ y tế thôn bản thu thập luôn thông tin tình trạng người bệnh, thời gian mắc, số người trong gia đình, làng xóm hoặc dòng họ mắc bệnh. Trên cơ sở đó, cán bộ y tế thôn bản thông báo ngay cho trạm Y tế nếu cần thiết.

Một cuộc kiểm tra ngắn gọn kiến thức phòng ngừa dịch bệnh giữa cán bộ của Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh với cán bộ y tế xã Nậm Khắt đã diễn ra, từ việc khi phát hiện ra người bệnh thì xử lý ra sao, điều trị thế nào, triển khai công tác gì đối với cộng đồng... và điều đáng mừng là cán bộ y tế xã Nậm Khắt đã nắm vững quy trình nghiệp vụ đựơc quy định như: cho bù nước bằng ORESOL, truyền dịch, cho dùng thuốc kháng sinh đối với những bệnh nhân bị nặng, có biểu hiện sốt; tổ chức tuyên truyền cho người dân chủ động phòng trừ bằng biện pháp ăn chín, uống sôi, rửa tay trước khi ăn và xử lý phân sau khi đi vệ sinh...

Theo bác sỹ Nguyễn Văn Thế - Giám đốc Trung tâm Y tế dự phòng huyện Mù Cang Chải thì với lượng thuốc từ nguồn điều trị cho trẻ dười 6 tuổi và thuốc bảo hiểm y tế, việc điều trị cho bệnh nhân tiêu chảy nói chung và tiêu chảy mùa đông ở trẻ em nói riêng ở các xã không quá khó khăn. Quan trọng là đội ngũ cán bộ y tế xã đã nắm vững chuyên môn và quy trình xử lý dịch bệnh.

Đề phòng dịch tiêu chảy mùa đông có thể xảy ra, vừa qua Trung tâm Y tế dự phòng Mù Cang Chải đã có văn bản chỉ đạo các trạm y tế xã làm tốt công tác chuẩn bị; đẩy mạnh việc tuyên truyền hướng dẫn người dân phòng ngừa dịch bệnh, trong đó coi trọng việc nhắc nhở trực tiếp đồng bào mỗi khi có điều kiện tiếp xúc và hướng dẫn cách phòng ngừa bệnh dịch bằng tiếng đồng bào Mông thông qua hệ thống loa truyền thanh.

Qua đánh giá của hệ thống y tế dự phòng thì hệ thống y tế từ huyện đến cơ sở ở Mù Cang Chải đã nắm vững được chuyên môn, chủ động xây dựng phương án dập dịch, nhất là việc nắm bắt thông tin, kiểm soát dịch bệnh...

Mặc dù vậy câu hỏi: Liệu mùa đồng năm nay có trường hợp nào ở Nậm Khắt mắc tiêu chảy nữa hay không vẫn chưa có lời giải. Vì qua kiểm tra cho thấy, người dân vùng cao nói chung và đồng bào Mông ở xã Nậm Khắt nói riêng vẫn có thói quen sinh hoạt mất vệ sinh, như không rửa tay trước khi ăn, thường xuyên uống nước lã và nhất là đại đa số các hộ dân trong xã không có nhà vệ sinh hoặc nhà vệ sinh không đạt yêu cầu.

Nói như y tá Thào A Giàng thì: "Đồng bào mình còn quá nhiều hủ tục lạc hậu, ăn ở mất vệ sinh, trong khi số trẻ em dưới 6 tuổi trong xã rất đông, hơn 500 cháu. Khi mắc bệnh, các cháu không nói với bố mẹ ngay, khi bố mẹ biết rồi không báo cho cán bộ ngay. Có gia đình còn tổ chức cúng ma khi có người ốm nên dịch rất dễ xảy ra và có nguy cơ bùng phát cao. Để đề phòng tình huống xấu có thể xảy ra, cán bộ y tế xã và y tế thôn bản đang đẩy mạnh việc tuyên truyền, hướng dẫn người dân phòng dịch bệnh và làm thật tốt công tác giám sát, nắm bắt thông tin kịp thời".

Với tất cả những khả năng có thể và sự nỗ lực của mình, ngành y tế đang quyết tâm không để dịch bệnh tiêu chảy mùa đông ở trẻ em xảy ra tại Nậm Khắt cũng như nhiều địa xã khác trên địa bàn huyện Mù Cang Chải.

Lê Phiên