Nhưng bên cạnh những kết quả đó, ở một số địa phương năng lực, trình độ CAX, nhất là địa bàn vùng cao đang cần được quan tâm để nâng cao chất lượng hiệu quả công tác.

Trong chuyến công tác gần đây, chúng tôi đến tìm hiểu về tình hình kinh tế- xã hội, an ninh chính trị tại xã T. huyện Lục Yên. Là một xã vùng 3 của huyện nhưng địa bàn xã tương đối thuận tiện, cơ sở vật chất đã đáp ứng phần nào cho hoạt động công tác của các ban, ngành trong xã. Tại phòng làm việc của ban công an xã, được tiếp kiến đồng chí trưởng công an xã, chúng tôi ngỏ ý muốn trao đổi một số công việc, nắm một số thông tin về tình hình an ninh trật tự địa bàn. Sau một lúc chờ giải quyết một vài công việc cần thiết ở xã, trưởng CAX cho biết vừa mới đi tập huấn về cũng không nắm được số liệu cụ thể.

Vả lại, là trưởng công an nhưng chỉ theo dõi mảng hộ khẩu, hộ tịch, mọi sổ sách số liệu báo cáo liên quan thì đồng chí phó công an xã quản lý nhưng đã đi tập huấn rồi. Tôi quay sang đồng chí công an phụ trách xã cũng chỉ có thông tin "chưa thể nắm hết vì mới phụ trách địa bàn được 1 năm”. Có những lần đến một số xã của huyện Trạm Tấu, Văn Yên, Mù Cang Chải cũng vậy, việc nắm bắt tình hình, hay sổ sách thống kê, giao ban theo dõi các vụ việc của các ban CAX còn lỏng lẻo, sai sót, chưa thống nhất. Công tác đảm bảo an ninh trực tại xã chưa được coi trọng, nhiều khi vi phạm chế độ trực tại xã.

Về trình độ công an xã nhiều nơi còn rất yếu. Ví dụ như vụ phá rừng xảy ra tại Túc Đán (Trạm Tấu), các lực lượng cùng nhân dân đã phát hiện, thu giữ gỗ, phương tiện ngay tại hiện trường, nhưng ban công an xã lại không lập biên bản. Khi giải quyết vụ việc hỏi đến biên bản thì CAX mới cho hay: "Chủ tịch UBND xã bảo không phải lập biên bản!?".

Thiết nghĩ, nhiều nơi đội ngũ CAX làm việc rất có hiệu quả, quy trình quy phạm chặt chẽ, có thể lấy đó làm điểm chỉ đạo các đơn vị khác học tập, nhân rộng. Như tại phòng làm việc của Ban CAX Hán Đà (Yên Bình) thường xuyên có sổ sách trực ban, bàn giao công việc, thậm chí sổ theo dõi, ghi chép tình hình an ninh trật tự hàng ngày, hàng tuần của từng thôn cũng được treo ngay tại phòng trực ban. Như vậy rất thuận tiện để lãnh đạo, trực ban có thể thường xuyên theo dõi, nắm được những nảy sinh ở cơ sở và tổng hợp khi cần thiết.

Qua tìm hiểu, cũng phải nhìn nhận do hiện nay đội ngũ CAX, công an viên cơ sở chưa được đào tạo bài bản nhiều. Trình độ am hiểu, tiếp thu luật chưa tốt nên giải quyết, xử lý vụ việc ngay tại cơ sở còn hạn chế. Ở vùng cao, có tới 90% đội ngũ CAX có trình độ cấp I, hoặc cấp II, còn lại cấp III chỉ đạt khoảng 10%. Do đó, nhiều vụ việc có thể giải quyết ngay tại địa bàn, chưa đến mức phải chuyển lên trên nhưng công an huyện vẫn phải về hỗ trợ hoặc trực tiếp giải quyết.

Mặt khác, kinh phí cho lực lượng CAX hoạt động có hạn. Phụ cấp cho công an viên còn thấp, mỗi người 100 ngàn đồng/tháng, trong khi địa bàn các xã vùng cao đi lại khó khăn, phụ cấp nhiều khi không đủ phục vụ công tác và những khi có vụ việc ở cơ sở. Trao đổi với thiếu tá Bùi Đình Xuân- Phó Công an huyện Trạm Tấu về vấn đề này được biết: Là địa bàn vùng cao, thời gian qua, Công an huyện đã quan tâm tới đội ngũ cơ sở, bổ nhiệm và thay thế 2 trưởng công an xã do năng lực công tác yếu, thay thế bổ nhiệm mới 3 phó công an xã có trình độ học vấn thấp.

Đối với lực lượng công an viên, huyện cũng đã củng cố thay thế 20 người với nhiều lý do về trình độ, năng lực yếu, không nhiệt tình công tác. Cử 5 trưởng, phó công an đi đào tạo lớp trung học tại Trường Quân sự tỉnh. Hàng năm, Công an huyện đều cử CAX đi tập huấn công tác nghiệp vụ tại tỉnh, huyện. Việc tìm nguồn bổ sung cũng rất khó khăn. Ngay như có nơi còn thiếu 1 trưởng công an do đồng chí này đã chuyển sang làm lãnh đạo xã nhưng hiện nay vẫn chưa có nguồn thay thế.

Để tháo gỡ những khó khăn, từng bước củng cố, xây dựng lực lượng CAX đáp ứng yêu cầu hiện nay, ngoài mở các lớp tập huấn nâng cao nghiệp vụ, hàng năm cho đội ngũ CAX, cần có chiến lược đào tạo, tạo nguồn lâu dài cho đội ngũ công an cơ sở. Bên cạnh đó, tăng cường kiểm tra đẩy mạnh hoạt động công tác của công an xã. Có những quy trình, quy phạm đảm bảo thực hiện việc nắm bắt, xử lý thông tin, vụ việc đạt hiệu quả cao nhất.

Huy Văn