Từ những ngày đầu triển khai thực hiện cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, tỉnh Yên Bái đã nhanh chóng thành lập ban chỉ đạo từ tỉnh đến cơ sở với sự tham gia của các ban, ngành, đoàn thể. Thường trực ban chỉ đạo phong trào là ngành văn hóa – thể thao và du lịch; những ngành thành viên trực tiếp phụ trách và chỉ đạo các phong trào nhánh.

Nội dung hoạt động được gắn kết chặt chẽ giữa các ban, ngành, đoàn thể và thường xuyên tổ chức những chương trình ký kết phối hợp liên ngành giữa các thành viên ban chỉ đạo.

Nhờ đó, nội dung các phong trào của cuộc vận động không ngừng được đẩy mạnh một cách toàn diện, phong phú cả nội dung và hình thức. Điểm nổi bật của phong trào là đã tạo sự chuyển biến rõ rệt trong nhận thức của các cấp ủy Đảng, chính quyền và nhân dân cũng như thực sự đi vào đời sống.

Yên Bái có trên 30 dân tộc cùng sinh sống, kinh tế - xã hội còn nhiều khó khăn nhưng qua 8 năm thực hiện phong trào, đến nay, nhiều thôn, bản ở vùng cao đã ra mắt xây dựng làng, bản, tổ dân phố văn hóa; xây dựng được hương ước, qui ước và thực hiện tốt, hạn chế nạn tảo hôn, rời chuồng gia súc xa nhà, không sinh nhiều con. Huyện vùng cao Mù Cang Chải, Trạm Tấu chủ yếu là đồng bào dân tộc Mông sinh sống song cũng đã xây dựng được làng, bản văn hóa, tiêu biểu như các xã: Dế Xu Phình, La Pán Tẩn…

Yên Bái hiện đã có 987/2.342 làng, bản, tổ dân phố được công nhận đạt chuẩn văn hóa; 28 xã, phường, thị trấn ra mắt xây dựng đạt chuẩn văn hóa; toàn tỉnh xây dựng được 911 nhà văn hóa. Phong trào xây dựng “Gia đình văn hóa” thường xuyên được tuyên truyền bằng nhiều hình thức như: vận động nhân dân tích cực học tập, thực hiện các tiêu chuẩn, đăng ký xây dựng.

Năm 2008, tỉnh Yên Bái có 149.082/164.755 hộ đăng ký thì qua bình xét, đánh giá, có 135.100/149.082 hộ đạt tiêu chuẩn. Việc đăng ký, kiểm tra, đánh giá, bình chọn gia đình và cơ quan, đơn vị văn hóa hàng năm đã đi vào nề nếp. Trong năm cũng đã có 1.285/1.360 cơ quan, đơn vị đạt chuẩn văn hóa. Những đám cưới tổ chức linh đình, gây dư luận xấu trong xã hội không còn; việc tang và lễ hội thực hiện đúng theo qui chế, bảo đảm môi trường xã hội lành mạnh.

Toàn tỉnh có 153.079 người tham gia tập luyện thể thao thường xuyên; có 17.800 gia đình, 457 câu lạc bộ luyện tập thể dục thể thao thường xuyên và có 1.516/1.932 khu dân cư đăng ký xây dựng và 1.045 khu dân cư đã được công nhận danh hiệu khu dân cư tiên tiến. Nhân dân các dân tộc tích cực tham gia chương trình phòng chống ma túy, phòng chống tội phạm và tệ nạn xã hội, bảo đảm trật tự an toàn giao thông.

Có 100% xã, phường, thị trấn đã thành lập được ban thanh tra nhân dân; có 2.653 tổ hòa giải, 1.880 tổ an ninh nhân dân hoạt động tích cực, củng cố mối quan hệ đoàn kết, tình làng nghĩa xóm, giữ gìn tốt an ninh trật tự. Phong trào “Đền ơn đáp nghĩa” đã quyên góp, ủng hộ được 167.701 triệu đồng; ủng hộ người nghèo 4.351.801 triệu đồng; ủng hộ đồng bào bị thiệt hại do bão lũ 10.555.506 triệu đồng và xóa 188 nhà dột nát với tổng số tiền 4.200 triệu đồng.

Để đạt được những kết quả trên, Ban chỉ đạo của tỉnh đã xây dựng kế hoạch ngắn hạn, dài hạn, các đề án xây dựng văn hóa cơ sở, làng văn hóa sức khỏe… phối hợp chặt chẽ với các ngành thành viên triển khai thực hiện tốt các nội dung của phong trào.

Đặc biệt, Ban chỉ đạo tỉnh đã in 500 cuốn những văn bản chỉ đạo, hướng dẫn phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” để làm tài liệu cho các thành viên ban chỉ đạo; thường xuyên tổ chức tập huấn nghiệp vụ cho cán bộ chuyên trách công tác này ở cơ sở và làm tốt công tác tuyên truyền đến nhân dân. Bên cạnh đó, in và phát hành các bản tiêu chuẩn công nhận gia đình, làng, bản, tổ dân phố, cơ quan, đơn vị văn hóa, trong đó nội dung về thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội đã được đưa vào thành tiêu chí thi đua, đánh giá.

Hàng năm, Ban chỉ đạo tỉnh tiến hành nhiều đợt kiểm tra việc thực hiện phong trào ở các huyện, thị, thành phố; kiểm tra kết quả xây dựng làng, bản, khu phố văn hóa để để nghị công nhận cấp tỉnh; kiểm tra công nhận các đơn vị văn hóa. Công tác sơ kết, tổng kết phong trào theo định kỳ hàng năm được thực hiện nghiêm túc, thường xuyên và việc khen thưởng, nhân rộng các mô hình chỉ đạo điểm được tiến hành kịp thời.

Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” ở tỉnh Yên Bái đã thực sự trở thành một phong trào quần chúng sâu rộng, thúc đẩy kinh tế – văn hóa – xã hội phát triển, góp phần giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc tỉnh Yên Bái nói riêng và bản sắc văn hóa Việt Nam nói chung.

Hồng Vân