Thực trạng báo động

Thật đau lòng khi chúng tôi được bố mẹ của cháu K (tên nhân vật đã được thay đổi) kể về đứa con gái mình vừa tròn 5 tuổi bị Nguyễn Văn H, người cùng thôn thuộc xã Quy Mông (Trấn Yên) dụ dỗ bằng những viên kẹo và thực hiện hành vi hiếp dâm ngay tại nhà H. Đó là sự việc xảy ra vào khoảng 13h ngày 21/9/2007, khi cháu K. 5 tuổi, cùng mẹ sang cửa hàng của anh Th. mua đèn ông sao. nhưng anh Th. đi vắng, chỉ có Nguyễn Văn H, 14 tuổi trông nhà. Khi nghe H bảo bố mẹ đi vắng, không bán hàng được, chị T, mẹ cháu K qua nhà hàng xóm chơi, còn K và bạn là C (học cùng trường mầm non) chơi với H. Khi mẹ của K đi, H cho C mấy cái kẹo dừa để C ngồi "canh gác", còn mình rủ K lên giường và hứa cho K hai cái kẹo dừa rồi thực hiện hành vi hiếp dâm...

Đầu tháng 5/2009 tại thôn Đồng Tỵ, xã Phúc An (Yên Bình) xảy ra vụ bé gái Th, 12 tuổi bị Hà Văn L (đã có vợ), người cùng thôn xâm hại tình dục. Theo lời khai, Hà Văn L sinh năm 1984. Vào khoảng 13 giờ ngày 18/5, Th xuống nhà L xem ti vi. Nhân lúc vắng người, L đã kéo Th ra khỏi nhà rồi dở hành vi đồi bại, sau đó dọa Th không được nói với ai... Đó là hai trong số nhiều vụ xâm hại tình dục trẻ em mà trong những năm qua trên địa bàn Yên Bái đã xảy ra, làm tổn hại không nhỏ đến thể xác và tinh thần cũng như danh dự và phẩm chất của những bé gái ngây thơ.

Theo báo cáo của Công an tỉnh Yên Bái thì trong 3 năm (2006-2008) đã có 54 vụ với 82 đối tượng, xâm hại 62 trẻ em, trong đó, hiếp dâm 41 vụ với 59 đối tượng, giao cấu với trẻ em 4 vụ, dâm ô với trẻ em 3 vụ và mua bán trẻ làm mại dâm 6 vụ. Điều tra mới nhất của Sở Lao động, Thương binh - Xã hội thì hầu hết các em sống trong gia đình có mức sống trung bình và nghèo (90,3%); về nghề nghiệp: 74,4% gia đình làm nông nghiệp; về trình độ: 20,9% gia đình không biết chữ; 20,9% gia đình có trình độ tiểu học, 27,9% có trình độ trung học cơ sở và 50% trong tổng số gia đình ít quan tâm đến con cái (không để ý, ít nói chuyện với nhau hoặc bất hoà..).

Bên cạnh đó là nhận thức của trẻ em và gia đình về hình thức xâm hại tình dục trẻ em. Về đối tượng xâm hại thì 70% cho rằng đối tượng xâm hại thường là người say rượu, kẻ bệnh hoạn. Về cách giải quyết, khi trẻ em bị xâm hại thì có 74,4% đưa trẻ đi khám sức khoẻ, 4,7% giấu kín, 7% không biết phải làm gì.

Vậy đâu là nguyên nhân? Theo các nhà nghiên cứu hàng đầu về trẻ em thì có hàng trăm nguyên nhân dẫn đến tình trạng xâm hại tình dục trẻ em. Nếu xét về mặt kinh tế - xã hội thì hiện nay, đất nước đang ở giai đoạn đầu phát triển kinh tế thị trường, có những thay đổi xã hội, nổi lên là sự phân hoá giàu nghèo, mức sống chênh lệch giữa các tầng lớp dân cư, giữa các vùng, miền dẫn đến sự gia tăng đối tượng là trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt như: trẻ em lang thang kiếm sống, trẻ em bị lạm dụng, bóc lột sức lao động.

Mặt khác, một số giá trị văn hoá, đạo đức truyền thống tốt đẹp chưa được phát huy, sự biến tướng một số giá trị đạo đức và lối sống theo hướng tiêu cực, gia tăng các tệ nạn xã hội, không coi trọng mối quan hệ ruột thịt, gia đình, dòng họ..., coi thường sinh mạng và phẩm giá con người. Do non nớt về thể chất, tinh thần, sức tự đề kháng yếu nên trẻ em bao giờ cũng là đối tượng dễ bị xâm hại, bóc lột, lạm dụng.

Tình trạng xâm hại tình dục trẻ em xảy ra thường nạn nhân ở các gia đình có hoàn cảnh kinh tế khó khăn, nhận thức về xã hội còn hạn chế. Nhiều gia đình lo làm ăn, bỏ mặc con nhỏ nên dễ bị các đối tượng xấu xâm hại; thiếu kiến thức, kỹ năng phòng ngừa các nguy cơ xâm hại trẻ em. Hơn nữa, khi xảy ra tình trạng xâm hại tình dục do sợ mất danh dự, ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ nên nhiều gia đình giấu diếm, tự thoả thuận hoặc không dám tố cáo. Đó là nguyên nhân khiến nhiều thủ phạm vẫn nhởn nhơ và tiếp tục thực hiện hành vi đồi bại với những trẻ em khác.

Bà Lê Thị Lan - Phó giám đốc Sở Lao động, Thương binh – Xã hội cho biết: “Đây là vấn đề nóng. Vì vậy trong thời gian qua, ngành đã triển khai thực hiện 2 mô hình phòng chống xâm hại tình dục trẻ em dựa vào cộng đồng và sơ bộ điều tra kết quả nhận thức, thái độ về xâm hại tình dục và giảm thiểu tình trạng xâm hại tình dục trẻ em ở xã Hán Đà (Yên Bình) và phường Nguyễn Thái Học (thành phố Yên Bái), đồng thời lập một đề tài nghiên cứu về vấn đề này, mong sớm có giải pháp tối ưu trong công tác bảo vệ trẻ em, tránh bị xâm hại”.

Không đặt trẻ em đằng sau mọi việc

Để làm tốt công tác BVCSTE nói chung và phòng chống xâm hại trẻ em nói riêng cần đưa công tác BVCSTE vào mục tiêu và giải pháp trong kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội dài hạn và hàng năm của các cấp, với phương châm “không đặt trẻ em đằng sau mọi việc”. Cần rà soát, đánh giá các văn bản pháp luật, chính sách về BVCSTE để kiến nghị bổ sung, điều chỉnh cho phù hợp với tình hình mới, tăng khả năng phòng ngừa xâm hại trẻ em bằng pháp luật, chính sách.

Đẩy mạnh và đổi mới công tác tuyên truyền phổ biến các chỉ thị, nghị quyết của Đảng và chính sách pháp luật của Nhà nước. Xây dựng môi trường gia đình, nhà trường, cộng đồng lành mạnh phù hợp với trẻ em, tạo điều kiện để trẻ phát triển toàn diện về thể chất, đạo đức, tinh thần. Sớm ổn định hệ thống tổ chức, cán bộ làm công tác BVCSTE; xây dựng mạng lưới bảo vệ trẻ em dựa vào cộng đồng, mạng lưới dịch vụ hỗ trợ, can thiệp được kết nối phù hợp, thông suốt từ trung ương đến cộng đồng.

Tổ chức lồng ghép các lớp tập huấn, các buổi truyền thông về phòng chống buôn bán phụ nữ trẻ em và phòng chống xâm hại tình dục trẻ em cho cán bộ lãnh đạo xã, cán bộ làm công tác lao động, thương binh và xã hội, hội viên phụ nữ, cán bộ tư pháp, công an, cán bộ y tế xã để thực hiện có hiệu quả công tác phối hợp về BVCSTE...

 Sông Lam