Tháng 3 năm 2008, trên địa bàn xã đã xảy ra vụ xâm hại tình dục trẻ em tại cộng đồng khá nghiêm trọng. Nhằm tăng cường các biện pháp chỉ đạo trực tiếp của cấp ủy, chính quyền và sự phối hợp liên ngành tại cơ sở, cộng đồng, đặc biệt là trong công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức, khả năng chủ động của cụm dân cư, các gia đình và bản thân trẻ em trong việc phòng ngừa xâm hại, Hán Đà được chọn là một trong những xã của huyện Yên Bình làm điểm triển khai xây dựng mô hình ngăn ngừa xâm hại tình dục trẻ em tại cộng đồng. Tuy nhiên, qua đánh giá mô hình mới chỉ dừng ở việc xây dựng chứ chưa có hiệu quả xã hội.

Được triển khai từ tháng 5 năm 2009, với mục tiêu nhằm nâng cao nhận thức, sự chủ động của gia đình và bản thân trẻ em về ngăn ngừa xâm hại, phối hợp chặt chẽ trong các hoạt động, giảm thiểu nguy cơ về tình trạng trẻ bị xâm hại tại cộng đồng, nâng cao nhận thức và sự chủ động của cộng đồng..., xã Hán Đà đã thành lập ban chỉ đạo xây dựng mô hình, đồng chí Chủ tịch UBND xã làm trưởng ban; thành viên là đại diện các ngành, đoàn thể liên quan, trưởng thôn và các đơn vị trường học; phân công nhiệm vụ cụ thể cho các thành viên trong việc triển khai các hoạt động của mô hình.

Ban chỉ đạo, triển khai hoạt động mô hình tới các ngành, đoàn thể, các thôn; tuyên truyền thường xuyên qua loa truyền thanh, phát tờ rơi, tài liệu, phổ biến qua họp thôn, họp đoàn thể, sinh hoạt Đoàn, đội; tổ chức diễn đàn của trẻ em về chủ đề phòng ngừa xâm hại, tình dục trẻ em trong dịp hè.; xây dựng nhóm trẻ nòng cốt tại thôn với các hoạt động tuyên truyền, giám sát, cung cấp thông tin cho ban bảo vệ trẻ em cấp xã; giao cho Đoàn thanh niên chỉ đạo các chi đoàn tổ chức nhóm trẻ nòng cốt từ 7 - 15 trẻ, độ tuổi từ 10 - 15 tuổi, thông qua các buổi sinh hoạt nhằm thu thập, cung cấp thông tin tình hình trẻ em của thôn để báo cáo về Ban chỉ đạo; tổ chức sinh hoạt ngoại khoá cho học sinh các trường về kiến thức kỹ năng tự bảo vệ cho mình và các nội dung và phòng ngừa xâm hại tình dục trẻ em gái.

Hàng tháng, tổ chức giao ban giữa tổ trưởng nhân dân, cán bộ mặt trận Tổ quốc, Đoàn thanh niên, công an viên, chi hội phụ nữ của từng cụm dân cư về tình hình công tác bảo vệ trẻ em, phát hiện và thông tin kịp thời các trường hợp xâm hại trẻ em trên địa bàn, có nhật ký ghi chép buổi giao ban; củng cố mạng lưới cộng tác viên, về bảo vệ trẻ em trên cơ sở lực lượng chi hội trưởng phụ nữ, cộng tác viên dân số, thực hiện thường xuyên chế độ thông tin, báo cáo về tình hình trẻ em. Các hoạt động do xã thực hiện trên cơ sở có sự phối hợp chặt chẽ của các ban, ngành, hội, đoàn thể; cán bộ lao động - thương binh và xã hội chịu trách nhiệm tham mưu giúp Ban chỉ đạo mô hình xây dựng kế hoạch và phân công cụ thể cho các ngành, hội, đoàn thể.

Tuy nhiên, đó chỉ là những nội dung được triển khai trên sổ sách còn thực tế thì sau 8 tháng triển khai xây dựng mô hình, hiệu quả chưa được như mong muốn, bởi sự chuyển giao trách nhiệm giữa các bên liên đới chưa có sự thống nhất. Bên cạnh đó, sự phân công trách nhiệm giữa các đoàn thể trong xã chưa rõ ràng, hoạt động thiếu tính phối hợp, vẫn chung chung, hô hào là chính, chưa đi vào những vấn đề cụ thể. Gia đình và bản thân trẻ em là những đối tượng cần quan tâm không thường xuyên nhận được sự chia sẻ thông tin từ phía Ban chỉ đạo.

Nhiều đối tượng trẻ em nữ có nguy cơ bị xâm hại tình dục tại cộng đồng lại thiếu kiến thức cơ bản để tự biết cách bảo vệ mình trước những mối nguy hiểm từ xã hội. Do vậy, để mô hình đạt hiệu quả, nên chăng thời gian tới cấp uỷ, chính quyền xã cần có sự phối hợp chặt chẽ hơn nữa trong việc triển khai các hoạt động, tránh hình thức, xáo rỗng, bởi trẻ em mới chính là tâm điểm của mô hình và những điều mà trẻ em cần là những kiến thức bổ ích, phù hợp, cụ thể về cách phòng, tránh bị xâm hại, đặc biệt là những việc làm thiết thực từ phía cấp ủy, chính quyền chứ không phải là những câu hô hào mang tính khẩu hiệu.

Lê Thanh