Trong những năm qua, thành phố Yên Bái đã có nhiều cơ chế ưu đãi, hỗ trợ các doanh nghiệp, khuyến khích các nhà đầu tư phát triển các thành phần kinh tế, vì vậy số lượng các doanh nghiệp ngày càng tăng. Đến nay thành phố có trên 333 doanh nghiệp, công ty trách nhiệm hữu hạn tư nhân ngoài quốc doanh hoạt động.

Tuy nhiên, trong tổng số 333 doanh nghiệp, công ty thì có tới 283 doanh nghiệp, công ty TNHH có đủ điều kiện thành lập tổ chức công đoàn và 50 doanh nghiệp, công ty TNHH chưa đủ điều kiện thành lập tổ chức công đoàn. Tuy nhiên, nỗ lực tuyên truyền vận động song  mới chỉ có 13 doanh nghiệp, công ty TNHH thành lập được tổ chức công đoàn.

Như vậy, số doanh nghiệp chưa thành lập được tổ chức công đoàn là quá lớn, điều đó cũng đồng nghĩa với việc chăm lo quyền lợi và nghĩa vụ cho các đoàn viên trong các doanh nghiệp ngoài Nhà nước còn bị xem nhẹ. Vậy đâu là nguyên nhân?
Khảo sát thực tế được biết, hầu hết các doanh nghiệp, công ty TNHH này đều có quy mô nhỏ, số lượng nhân công lao động trong các doanh nghiệp ít. Hơn nữa, có nhiều công ty thành lập theo quy mô gia đình vợ, chồng, con đều là thành viên trong ban giám đốc của công ty.

Bên cạnh đó, một số doanh nghiệp, công ty TNHH lớn, có nhiều nhân công lao động nhưng họ vẫn không tham vào tổ chức công đoàn là bởi trốn tránh nghĩa vụ. Nếu thành lập tổ chức công đoàn thì theo Luật Công đoàn, hàng năm họ phải trích 2% tổng quỹ lương của công nhân lao động để cho tổ chức công đoàn hoạt động. Cái khó nhất đối với việc thành lập lập tổ chức công đoàn là nhận thức và sự hợp tác của các chủ doanh nghiệp, công ty.

Theo bà Nguyễn Thu Hà - Chủ tịch Liên đoàn Lao động thành phố, thì họ vẫn thản nhiên từ chối là vì hiện nay chúng ta chưa có chế tài ràng buộc nào đối với các doanh nghiệp, công ty. Được biết, trong số 13 tổ chức công đoàn đã thành lập thì chỉ mới có 7 tổ chức công đoàn đi vào hoạt động có hiệu quả như: Công ty cổ phần In và Quảng cáo Đông Đô, Công ty TNHH Hoà Bình, Công ty cổ phần Đào tạo Đồng Tâm, Công ty TNHH Du lịch - Thương mại Hồng Nhung, Công ty TNHH – Sao Mai, Trung tâm Hỗ trợ phát triển bền vững cộng đồng các dân tộc miền núi…, số còn lại hoạt động cầm chừng.

Trao đổi với chúng tôi về việc phát triển và thành lập công đoàn ngoài Nhà nước, bà Nguyễn Thu Hà cho biết thêm: “Nhằm đảm bảo quyền, lợi ích chính đáng của người lao động hoạt động trong các doanh nghiệp, công ty, chúng tôi đã có đề tài nghiên cứu tạo sự chuyển biến tích cực, tập hợp công nhân lao động tự nguyện ra nhập tổ chức công đoàn, gắn bó với tổ chức, đặc biệt là người lao động và người sử dụng lao động hiểu rõ lợi ích của việc thành lập công đoàn”.

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, LĐLĐ thành phố Yên Bái sẽ tiếp tục tuyên truyền, vận động mạnh các doanh nghiệp, công ty thành lập tổ chức công đoàn. Hơn nữa, cần có sự vào cuộc của các cấp, các ngành, đặc biệt là có sự ràng buộc vai trò Nhà nước, trách nhiệm của chủ doanh nghiệp trong việc thành lập tổ chức công đoàn; có  chế tài xử phạt nghiêm túc… Có như vậy mới mong tháo gỡ được khó khăn, quyền và nghĩa vụ của người lao động mới được phát huy toàn diện.

Hà Tĩnh