Suy dinh dưỡng (SDD) trẻ em dưới 5 tuổi là vấn đề quan tâm của các cấp, các ngành và toàn xã hội. Nghị quyết Đại hội Đảng bộ thành phố Yên Bái khoá XVII (nhiệm kỳ 2005 - 2010) xác định mục tiêu giảm tỷ lệ trẻ em SDD dưới 5 tuổi còn 8% vào năm 2010. Tỷ lệ SDD trẻ em các năm qua đang có chiều hướng giảm dần, nhưng để đạt mục tiêu đề ra đòi hỏi thành phố Yên Bái tiếp tục có giải pháp tích cực.

Theo thống kê, hiện tại các chỉ tiêu tỷ lệ SDD trẻ em dưới 5 tuổi của 11 xã, phường thuộc thành phố Yên Bái trước đây là 10,1%. Nếu tính chung cả 17 xã, phường trên toàn địa bàn thì còn ở mức khá cao: 11,2%. Qua điều tra khảo sát thực tế tình trạng SDD trẻ em dưới 5 tuổi theo tiêu chí cân nặng (11/2009) của thành phố có sự chênh lệnh về tỷ lệ trẻ SDD giữa các xã, phường, giữa nghề nghiệp của cha mẹ trẻ SDD...

Nguyên nhân khách quan cho thấy do điều kiện sống trên từng địa bàn, mỗi gia đình và đặc điểm khí hậu, thời tiết ảnh hưởng không nhỏ tới việc chăm sóc sức khoẻ trẻ em

. Mặt khác, chế độ nghỉ thai sản còn bất cập, theo khuyến cáo của ngành y tế, trẻ cần được bú mẹ 100% trong 6 tháng đầu sau khi sinh, nhưng hầu hết bà mẹ chỉ được nghỉ đẻ 4 tháng. Đã có quy định độ tuổi trẻ được nhận vào các trường mầm non nhưng do nhiều lý do khác nhau các trường chỉ nhận trẻ tử 2 tuổi trở lên, số trẻ dưới 2 tuổi do gia đình tự chăm sóc hoặc gửi ngoài.

Về chủ quan cho thấy, công tác truyền thông phòng chống SDD đã được quan tâm triển khai nhưng hiệu quả chưa cao, chủ đề còn chung chung. Trong khi cán bộ chuyên trách, cộng tác viên dinh dưỡng còn chưa yên tâm công tác do thay đổi về tổ chức, chế độ chính sách cho họ chưa thật thỏa đáng, thậm chí cán bộ dinh dưỡng không thuộc các xã trọng điểm còn bị cắt hỗ trợ (10.000 đồng/tháng); trang thiết bị phục vụ hoạt động chương trình còn thiếu, 145 cộng tác viên trên địa bàn nhưng chỉ có 76 chiếc cân (kể cả cân hỏng); chăm sóc y tế tại cộng đồng chưa tốt, chưa quản lý, phát hiện sớm điều trị các bệnh thường gặp gây SDD ở trẻ em như: nhiễm khuẩn đường hô hấp, tiêu chảy, rối loạn tiêu hoá... Cán bộ y tế cơ sở làm chương trình phòng chống SDD nhìn chung chưa đáp ứng yêu cầu chuyên môn, nhiều khi chưa nắm chắc được danh sách trẻ em SDD tại địa bàn.

Trước thực trạng và nguyên nhân trên, hàng năm công tác phòng chống SDD trẻ em được Thành ủy, Hội đồng nhân dân thành phố đưa vào nghị quyết và được cụ thể hoá bằng các kế hoạch hoạt động của UBND.

Ban chăm sóc sức khoẻ nhân dân thành phố phối hợp với các ngành, đoàn thể, các xã, phường triển khai các hoạt động chuyên môn lồng ghép với các chương trình y tế quốc gia khác nhằm hạ tỷ lệ SDD trẻ em. Cơ quan thường trực chuyên môn tham mưu cho Ban chỉ đạo xây dựng kế hoạch hoạt động, chỉ đạo các trạm y tế trên địa bàn thực hiện các chương trình hỗ trợ, chương trình phòng chống SDD như: tiêm chủng mở rộng, uống vitamin A; phòng, chống tiêu chảy; phòng, chống nhiễm khuẩn hô hấp cấp (ARI).

Đặc biệt, từ tháng 8/2008 đến nay, thành phố Chevilly - Larue (Cộng hoà Pháp) phối hợp với Phòng Giáo dục - Đào tạo thành phố hỗ trợ kinh phí tập huấn cho cán bộ quản lý, giáo viên mầm non và nhân viên nấu ăn về dinh dưỡng và an toàn vệ sinh thực phẩm trong các bếp ăn tập thể; triển khai mô hình sữa đậu nành cho các trường mầm non tại 4 xã: Nam Cường, Tuy Lộc, Minh Bảo, Tân Thịnh.

Công tác phòng chống SDD trẻ em trên địa bàn được các cấp, các ngành quan tâm triển khai tương đối tốt, tỷ lệ trẻ SDD trên địa bàn thành phố đã giảm qua các năm (năm 2005 là 13,3%, năm 2009 còn 11,2%).

Tuy nhiên, tỷ lệ trẻ SDD giảm hàng năm còn thấp (0,6% - 1,3%/năm) đòi hỏi chính quyền địa phương tiếp tục chỉ đạo, đề ra giải pháp thực hiện thiết thực, hiệu quả nhằm giảm tỷ lệ trẻ SDD một cách nhanh chóng và bền vững. Để đạt được mục tiêu này, thành phố Yên Bái đã xây dựng Đề án Phòng chống SDD trẻ em dưới 5 tuổi (giai đoạn 2010 - 2015) và được Hội đồng nhân dân thông qua.

Theo đó, thành phố tiếp tục chỉ đạo tạo sự chuyển biến rõ nét về nhận thức của cấp ủy Đảng, chính quyền, nhà trường, gia đình và xã hội về công tác phòng chống SDD trẻ em. Mục tiêu cụ thể, phấn đấu giảm tỷ lệ SDD trẻ em dưới 5 tuổi trên địa bàn thành phố từ 11,2% xuống 9% năm 2010 và còn 7% vào năm 2015.

Nhiệm vụ trọng tâm năm 2010, thành phố sẽ tăng cường các hoạt động thông tin, tuyên truyền, phấn đấu 100% bà mẹ có con dưới 5 tuổi SDD, phụ nữ đang mang thai trên địa bàn được trang bị kiến thức tự chăm sóc bản thân trong thời kỳ thai nghén, bổ sung các kiến thức nuôi con khoa học và thực hành dinh dưỡng hợp lý...; tập trung can thiệp tích cực để giảm được tỷ lệ trẻ SDD theo mục tiêu đề ra như: đẩy mạnh hoạt động chuyên môn, giám sát phục hồi dinh dưỡng; cung cấp vật tư, trang thiết bị (cân, thước đo chiều cao...), hỗ trợ kinh phí hoạt động cho cộng tác viên; lồng ghép với các chương trình y tế khác.

Thực hiện Đề án này, thành phố sẽ phải huy động tổng kinh phí khoảng trên 3 tỷ đồng, trong đó hỗ trợ từ ngân sách địa phương trên 1,17 tỷ đồng, nguồn từ chương trình mục tiêu quốc gia 380 triệu đồng cùng sự hỗ trợ của cộng đồng, gia đình.

Giảm tỷ lệ SDD trẻ em - vấn đề cấp bách đã được Đảng bộ, chính quyền thành phố Yên Bái đặt ra và đưa vào nghị quyết, có kế hoạch triển khai cụ thể, nhất là việc triển khai Đề án Phòng chống SDD trẻ em dưới 5 tuổi (giai đoạn 2010-2015) thể hiện sự đồng thuận của các cấp, ngành và nhân dân thành phố vì thế hệ tương lai.

Văn Trung