Chưa có khảo sát cụ thể nhưng có thể nhận định rằng, trẻ em vùng nông thôn, vùng khó khăn ít bị cận thị hơn trẻ em ở thành phố, đô thị và những nơi có điều kiện kinh tế - xã hội tốt hơn. Nông thôn khó khăn, nghỉ hè các em phải dành nhiều thời gian để giúp gia đình, bớt đi áp lực học hành.

Trẻ thành thị, nhất là con em cán bộ công chức được ít hơn sự nhắc nhở của cha mẹ. Các con được giao cho ông bà quản lý, một phần đưa tới các điểm học thêm, phần tự trông nom nhau. Về cơ bản là ổn để bố mẹ yên tâm công tác, nhưng chỉ tự bọn trẻ mới có thể biết chúng làm gì và thực hiện thời gian biểu ra sao.

Sự quá tải trong học tập tại trường, khi nghỉ hè lại học thêm làm cho mắt trẻ phải làm việc hết khả năng, ít có thời gian thư giãn, nghỉ ngơi để mắt trở lại trạng thái bình thường. Rồi sự mê hoặc của những cuốn truyện tranh, chữ in nhỏ xíu làm cho trẻ có thể dán mắt vào cả buổi. Rồi chỗ ngồi đọc sách cũng chưa chắc đủ tiêu chuẩn, ánh sáng thì chủ yếu do các đèn chiếu sáng trong nhà thì làm sao có được môi trường phát triển tốt cho đôi mắt trẻ. Chưa kể có chuyện bố mẹ yêu cầu đọc ít, có em đã trùm chăn, bật đèn pin mà đọc sách thì mắt mũi còn ra gì nữa.

Làm việc với màn hình máy tính lâu, người lớn có thể mệt mỏi nhưng trẻ em thì khác, bởi ở đó có vô số những hứng thú, nhất là mạng internet đã trở nên gần gũi mỗi gia đình thì các trò chơi online sẽ gây nghiện cho trẻ. Nhiều bậc phụ huynh còn cho rằng, đây là cách để trẻ tiếp cận với tin học, nhưng ít người trong số họ quan tâm đến liều lượng và cách tiếp cận thế nào?. Vì thế, các em chẳng những phải đeo kính vì cận mà còn sẽ mắc các bệnh về cột sống, béo bệu…

Một nguyên nhân khác làm trẻ sớm cận thị lại bắt nguồn từ sự sung túc của mỗi gia đình. Với sự phát triển của công nghệ truyền hình, hàng ngày các em được xem rất nhiều kênh hấp dẫn, cũng như các đĩa hình phục vụ thiếu nhi. Chẳng cứ nghỉ hè, ngày thường các em cứ dán vào màn hình tivi hàng giờ đồng hồ, ảnh hưởng rất nhiều đến mắt và trí nhớ.

Hơn thế nữa, các màn hình lớn với công nghệ hiện đại được các gia đình mua xem “cho đã”, nhưng hầu như không ai tính đến việc bố trí một phòng chiếu đủ rộng với ánh sáng và chỗ ngồi hợp lý. Chủ yếu họ bày ngay ở phòng khách liền với bộ bàn ghế uống nước như để làm đẹp. Các cháu cứ vô tư ngồi xem mà chẳng mấy cha mẹ nhắc nhở. Thế là lợi bất cập hại, trẻ cứ vậy ngồi xem thật gần, đến khi ngồi xa nhìn chẳng rõ nữa, hậu quả là phải đeo kính để nhìn cho rõ…

Dạy trẻ là cả một nghệ thuật và cũng là câu chuyện đầy khó khăn đối với mỗi gia đình. Làm sao để bé có trí - lực dồi dào là mong mỏi của mỗi bậc phụ huynh nhưng sự nuông chiều và phương pháp thiếu khoa học đôi khi sẽ tạo ra những bất lợi cho sức khỏe của trẻ mà tình trạng cận thị ở trẻ là một thí dụ.

Mắt trẻ sẽ tốt hơn nếu các bậc cha mẹ quan tâm hơn để hình thành thói quen tốt cho trẻ ngay từ những sinh hoạt trong gia đình, tạo cho con em những khoảng thời gian thư giãn với những hình thức giải trí lành mạnh khác, giúp cho mắt trẻ nghỉ ngơi khỏe khoắn và tự tin hơn với bạn bè trong học tập cũng như sinh hoạt hàng ngày.

Quang Huy