Nằm giáp quốc lộ 70, xã Bảo Ái, huyện Yên Bình có địa bàn rộng, đông dân cư, những năm qua, mặc dù cấp uỷ, chính quyền và các ban, ngành, đoàn thể địa phương đã rất tích cực trong việc tuyên truyền, vận động người dân thực hiện sinh đẻ có kế hoạch, sử dụng các biện pháp tránh thai hiện đại. Song, đến nay tình trạng sinh con thứ 3 trở lên và nạn tảo hôn trên địa bàn xã vẫn chưa giảm.
 
Tìm hiểu nguyên nhân của thực trạng này, chúng tôi được chị Phí Thị Thuỳ Linh - cán bộ chuyên trách Dân số xã Bảo Ái cho biết: “Đối tượng sinh con thứ 3 trở lên (9 trường hợp) tăng trở lại trong năm nay hầu hết đều là những gia đình sinh con một bề là gái muốn có thêm con trai vào năm đẹp Nhâm Thìn để có người nối dõi tông đường. Còn 6 trường hợp tảo hôn thì đều là con em của đồng bào dân tộc thiểu số sống ở các thôn đặc biệt khó khăn của xã từ lâu đã “dựng vợ gả chồng” sớm đến nay vẫn tồn tại”.

Từ những khó khăn mà xã Bảo Ái đang gặp phải cho thấy vấn đề sinh con thứ 3 trở lên và nạn tảo hôn tăng trở lại trong năm nay cũng đang là thực trạng chung diễn ở khá nhiều các địa phương trong tỉnh, nhất là ở địa bàn các xã vùng cao, vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn và nơi có nhiều đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống.

Theo số liệu thông kê của Chi cục Dân số - Kế hoạch hoá gia đình (DS/KHHGĐ) tỉnh, 9 tháng đầu năm, toàn tỉnh có 9.903 trẻ được sinh ra (tăng 418 trẻ so với cùng kỳ năm 2011) thì có 851 trẻ là con thứ 3 trở lên và con số này chỉ giảm 1 con so với cùng kỳ năm 2011. Như vậy, có thể thấy việc ổn định quy mô dân số và giảm số người sinh con thứ 3 trở lên trong năm nay là chưa đạt hiệu quả. Yên Bái vẫn là một trong những tỉnh có mức sinh và sinh con thứ 3 trở lên cao trong toàn quốc. Đây là câu hỏi, là khó khăn, thách thức đặt ra đối với ngành dân số và các địa phương trong tỉnh.

Qua thực tế tìm hiểu và quan sát, ở một số nơi, cấp uỷ, chính quyền địa phương và các ban, ngành, đoàn thể còn chưa thực sự vào cuộc trong quá trình tuyên truyền, vận động người dân thực hiện công tác DS/KHHGĐ. Nhiều người là cán bộ, đảng viên, trưởng thôn chưa gương mẫu trong thực hiện chính sách, Pháp lệnh Dân số của Đảng và Nhà nước. Đội ngũ làm công tác dân số ở tuyến cơ sở còn bộc lộ những hạn chế, yếu kém, chưa nhiệt tình với công việc, kỹ năng truyền thông chuyển đổi hành vi về DS/KHHGĐ chưa cao…

Để từng bước ngăn chặn và giảm số người sinh con thứ 3 trở lên, thời gian tới, công tác DS/KHHGĐ của tỉnh cần tiếp tục tập trung vào các nhiệm vụ cơ bản như: hoàn thiện tổ chức bộ máy làm công tác DS/KHHGĐ, chuyên môn hóa cán bộ quản lý và tổ chức thực hiện công tác dân số, nhất là ở tuyến cơ sở; nâng cao trách nhiệm và tăng cường sự phối hợp của các cấp, các ngành, đoàn thể nhân dân; thường xuyên kiểm tra, giám sát, đánh giá tình hình thực hiện công tác dân số, xử lý nghiêm cán bộ đảng viên vi phạm chính sách DS/KHHGĐ; đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, giáo dục các chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước về DS/KHHGĐ, Luật Bình đẳng giới phù hợp với từng vùng, từng dân tộc

Cùng đó, triển khai có hiệu quả tháng cao điểm về dân số và chiến dịch truyền thông lồng ghép với cung cấp dịch vụ KHHGĐ, tập trung ở các xã vùng cao, vùng đặc biệt khó khăn; xử lý nghiêm những tập thể, cá nhân vi phạm chính sách DS/KHHGĐ; đưa chính sách DS/KHHGĐ vào hương ước, quy ước nhằm tạo phong trào toàn xã hội thực hiện các mục tiêu chính sách DS/KHHGĐ.

 H.O