Chúng tôi đến thăm gia đình chị Mè Thị Mai ở khu V, thị trấn Trạm Tấu. Một ngôi nhà nhỏ gọn gàng, ngăn nắp, phía bên phải là di ảnh của anh Tuấn chồng chị mới qua đời vì nhiễm AIDS. Tiếp chúng tôi chị không ngần ngại chia sẻ về căn bệnh của chồng và mong muốn mọi người hãy sống tốt để tránh xa căn bệnh này. Chị Mai chỉ mong những người nhiễm “H” có thêm nghị lực sống.

Mang trong mình căn bệnh thế kỷ, chị Mai luôn ý thức được phải làm thế nào để không lây nhiễm cho người khác nhưng đã không ít lần chị bị mọi người xa lánh. “Một lần tôi xát gạo đem bán cho một người dân ở thị trấn. Được mấy hôm người mua gạo hỏi một người bạn của tôi rằng không biết mua gạo của tôi thì có bị lây bệnh không. Tôi không hiểu vì cố tình hay do nhận thức hạn chế mà người ta lại nói như vậy...

Những lúc như thế tôi thấy nản lắm, tính buông xuôi tất cả. Nhưng nghĩ đi thì nghĩ lại tôi còn con, còn bố mẹ, còn bà con lối xóm luôn gần gũi động viên. Tôi chỉ mong mọi người đừng xa lánh, kỳ thị với những người có “H”, chị Mai tâm sự.

Ông Nguyễn Trung Kiên, Phó chủ tịch UBND thị trấn Trạm Tấu, Trưởng Ban chỉ đạo phòng chống HIV/AIDS thị trấn Trạm Tấu cho biết: “Là địa bàn có số người nhiễm bệnh nhiều nhất huyện, Ban chỉ đạo phòng chống HIV/AIDS thị trấn đã tích cực tuyên truyền phòng chống HIV/AIDS đến mọi người dân thông qua các buổi họp khu phố, các buổi sinh hoạt song hiệu quả vẫn chưa được như mong đợi, đặc biệt là chống phân biệt, kỳ thị với những người nhiễm “H”. Vẫn biết căn bệnh này chỉ lây truyền qua đường máu, quan hệ tình dục và từ mẹ sang con nhưng vẫn còn không ít người dân có thái độ kỳ thị ra mặt đối với những người nhiễm “H”.

Từ trường hợp đầu tiên được phát hiện vào ngày 16/12/2002, đến ngày 30/09/2012, trên địa bàn huyện Trạm Tấu đã có 21 trường hợp nhiễm HIV có hồ sơ quản lý trong đó có 11 trường hợp đã tử vong. HIV/AIDS đã len lỏi vào 4 xã, thị trấn trên địa bàn huyện gồm: thị trấn Trạm Tấu, Hát Lừu, Phình Hồ và xã Túc Đán trong đó nhiều nhất là ở thị trấn Trạm Tấu với 13 trường hợp. Trung bình mỗi năm huyện phát hiện mới 2 trường hợp mắc mới HIV. Theo đánh giá của Ban chỉ đạo 138 huyện Trạm Tấu, HIV trên địa bàn huyện chủ yếu lây nhiễm qua đường máu (55,6%), qua đường tình dục (44,4%) và nam giới chiếm 83,3%...

Theo ông Đinh Xuân Thực - Trưởng khoa Kiểm soát HIV/AIDS Trung tâm Y tế huyện Trạm Tấu, công tác phòng chống HIV/AIDS trên địa bàn huyện Trạm Tấu bên cạnh thuận lợi thì cũng gặp không ít khó khăn đó là: trình độ dân trí không đồng đều, ngôn ngữ bất đồng, tập quán còn nhiều lạc hậu, nhận thức của người dân về căn bệnh HIV/AIDS và cách dự phòng còn hạn chế, phương tiện, kỹ năng truyền thông của y tế cơ sở còn yếu. Bên cạnh đó, thông điệp tuyên truyền phòng chống HIV/AIDS bằng băng tiếng, đĩa tiếng, đĩa hình sử dụng tại tuyến xã hiệu quả không cao…

Cùng với khó khăn trong công tác phòng chống, việc chăm sóc đối với người nhiễm HIV cũng gặp không ít khó khăn. Đến nay, huyện vẫn chưa thành lập được câu lạc bộ của những người nhiễm HIV, vì chỉ có rất ít đối tượng nhận thức được sự cần thiết phải có câu lạc bộ dành riêng cho họ để những người cùng chung cảnh ngộ được chia sẻ kinh nghiệm trong cuộc sống để họ được tiếp thêm nghị lực vượt qua căn bệnh thế kỷ này. Còn lại phần lớn các đối tượng vẫn mặc cảm e dè, không tham gia. Có một thực tế là hầu hết những người nhiễm “H” trên địa bàn huyện đều không có việc làm ổn định, chủ yếu là lao động tự do, lao động thuần nông. Do vậy. đời sống của những người có “H” ở vùng cao Trạm Tấu càng thêm khó khăn.

Với chủ đề "Hướng tới không còn người nhiễm mới HIV" của tháng hành động năm 2012, huyện Trạm Tấu đã tập trung vào các hoạt động chủ yếu như: tổ chức tuyên truyền qua hệ thống phát thanh, truyền thanh từ huyện đến thôn, bản. Ban chỉ đạo các xã, thị trấn chỉ đạo các ban, ngành, đoàn thể phối hợp với trạm y tế xã tổ chức các buổi tuyên truyền trực tiếp về phòng, chống lây nhiễm HIV tại các thôn, bản, tư vấn xét nghiệm tự nguyện, giám sát các xã trọng điểm, khám và điều trị cho những bệnh nhân đang điều trị thuốc kháng vi rút HIV, hoàn thành thủ tục xét duyệt và cấp thuốc điều trị cho bệnh nhân mới có nhu cầu điều trị...

Thu Hằng - Duy Hùng