Vào lúc 3h sáng ngày 10.10.2005, nhận được tin báo của nhân dân, có một số đối tượng vận chuyển gỗ pơ mu bằng xe mô tô đi từ phía thị trấn Nông trường Liên Sơn về phía thị xã Nghĩa Lộ, tổ công tác Hạt Kiểm lâm Nghĩa Lộ do anh Phạm Ngọc Vượng làm tổ trưởng cùng các anh Nguyễn Thành Long, Trần Xuân Dưỡng, Phạm Minh Đức, Đỗ Khắc Tiệp, Lại Thanh Tú và Đỗ Bá Đạt dùng phương tiện mô tô và ô tô đi phục bắt.

Khi xe ô tô đến khu vực Km 206 + 800 thuộc địa phận xã Sơn A (Văn Chấn) thì phát hiện ra 3 xe mô tô Minsk chở gỗ do Đào Văn Châu (Sơn Lương, Văn Chấn), Nguyễn Thành Long, Hà Minh Huyên đều trú tại phường Trung Tâm, thị xã Nghĩa Lộ điều khiển. Tổ công tác triển khai phương án bắt giữ thì Nguyễn Thành Long và Hà Minh Huyên điều khiển xe mô tô bỏ chạy còn Đào Văn Châu bị tổ công tác bắt giữ và thu được 43 thanh gỗ pơ mu với khối lượng 0,5 m³. Lợi dụng lúc tổ công tác lập biên bản và chuyển gỗ lên ô tô, Châu đã bỏ chạy về hướng Nghĩa Lộ, đúng lúc đó 3 đối tượng khác là Phạm Tiến Học, Nguyễn Xuân Thành và Đặng Thanh Hải đang đi xe Minsk chở gỗ từ hướng thị trấn Nông trường Liên Sơn đi tới, Thành và Học kịp quay đầu xe bỏ chạy còn Đặng Thanh Hải bị kiểm lâm bắt giữ.

Nguyễn Xuân Thành sau khi cất giấu gỗ xong đã quay lại nơi kiểm lâm đang làm việc và ngay sau đó các đối tượng sau khi đã chạy thoát, cất giấu gỗ xong đều quay lại hiện trường, bọn chúng năn nỉ xin lại gỗ và xe, thấy không được, liền lăng mạ và tấn công cán bộ kiểm lâm. Hà Minh Huyên đánh anh Tú và anh Đạt. Nguyễn Thành Long và Nguyễn Xuân Thành đánh anh Vượng ngã lăn xuống lề đường, Đặng Thanh Hải thì đuổi đánh anh Đạt. Riêng cán bộ kiểm lâm Nguyễn Thành Long bị chúng đánh vào đầu phải đưa đi cấp cứu với mức tổn hại sức khoẻ là 25%.

Vụ việc đơn giản đến vậy mà nhùng nhằng mãi tới ngày 20.7.2006, cơ quan cảnh sát điều tra Công an huyện Văn Chấn mới kết thúc điều tra. Điều trớ trêu là, bản kết thúc điều tra có nhiều tình tiết “bất thường, nương nhẹ” cho lâm tặc hung hãn, cố tình chống người thi hành công vụ, coi thường luật pháp cũng như tính mạng và sức khoẻ con người. 5/7 cán bộ kiểm lâm bị đánh, người nào bỏ chạy để bảo toàn tính mạng chúng vẫn cố tình đuổi đánh, có kiểm lâm viên bị đánh, tổn hại sức khoẻ lên đến 25%, đó là hành động côn đồ, hung hãn, quyết tâm gây án của lâm tặc.

Toàn bộ hồ sơ vụ án đã được chuyển sang Viện Kiểm sát huyện Văn Chấn song Viện Kiểm sát đã có Quyết định số 86 ngày 22.9.2006 yêu cầu điều tra bổ sung vụ án chống người thi hành công vụ ngày 10.10.2005 tại xã Sơn A, huyện Văn Chấn. Tuy nhiên, kết quả điều tra bổ sung của cơ quan cảnh sát điều tra Công an huyện Văn Chấn cũng không làm được rõ vấn đề của vụ án và mong mỏi của công luận cũng như bao cán bộ chiến sỹ ngành kiểm lâm. Kết quả điều tra không có gì mới, vẫn xác định ông Nguyễn Thành Long là cán bộ kiểm lâm bị số đối tượng hành hung, đánh gây thương tích làm tổn hại 25% sức khỏe.

Kiểm lâm chống lâm tặc để bảo vệ rừng vậy ai sẽ bảo vệ kiểm lâm?

Cơ quan cảnh sát điều tra Công an huyện Văn Chấn trong quá trình điều tra đã không xác định được đối tượng nào đã gây thương tích cho ông Nguyễn Thành Long. Lý do: thời gian xảy ra sự việc và anh Long bị đánh diễn ra rất nhanh, trời lại tối nên anh Nguyễn Thành Long và những người (chủ yếu là số cán bộ kiểm lâm) có mặt tại hiện trường lúc đó không xác định được hung khí và đối tượng cụ thể nào đã đánh vào đầu ông Long và cho rằng việc ông Long bị đánh là do Hà Minh Huyên, Nguyễn Thành Long, Nguyễn Xuân Thành và các bị can khác có mặt lúc đó phải chịu trách nhiệm.

Để làm rõ hành vi này, cơ quan cảnh sát điều tra đã điều tra xác minh và truy xét đối với từng bị can nhưng không bị can nào thừa nhận đã gây thương tích cho ông Long. Do đó, không đủ cơ sở để kết luận và xử lý đối với các bị can về tội cố ý gây thương tích và cơ quan cảnh sát điều tra đã tách ra để xem xét xử lý sau (như trong bản kết luận điều tra số 22 ngày 20.7.2006 đã thể hiện)…

Tuy nhiên, Tòa án nhân dân huyện Văn Chấn đã không chấp nhận những kết luận trong hồ sơ vụ án này, ngày 19/6/2007, Toà án quyết định trả hồ sơ đề nghị điều tra bổ sung lần 2. Căn cứ Điều 39, 176, 179 của Luật Tố tụng hình sự, sau khi nghiên cứu hồ sơ vụ án hình sự sơ thẩm thụ lý số 13/2007/HSST ngày 10/5/2007, xét thấy có căn cứ cho rằng các bị cáo phạm tội khác ngoài tội danh đã bị truy tố và cần thiết xem xét thêm những chứng cứ quan trọng đối với vụ án mà không bổ sung tại phiên tòa được; trả hồ sơ vụ án hình sự cho Viện Kiểm sát nhân dân huyện Văn Chấn để điều tra bổ sung làm rõ hành vi cố ý gây thương tích đối với anh Nguyễn Thành Long, cán bộ Hạt Kiểm lâm thị xã Nghĩa Lộ đã bị thương tích mất 25% sức khỏe, để không lọt tội phạm. Bởi, tại biên bản lấy lời khai ban đầu của các bị hại được thu thập ngay sau khi vụ án xảy ra đều thể hiện: anh Nguyễn Thành Long cán bộ kiểm lâm bị các đối tượng Hà Minh Huyên, Nguyễn Xuân Thành đánh; trong đó, có đối tượng sử dụng ke sắt đèo hàng, có đối tượng dùng mũ bảo hiểm xe máy để tấn công anh Nguyễn Thành Long và lực lượng kiểm lâm (Bút lục 192-195, 199-2007).

Nhưng trong quá trình điều tra, cơ quan điều tra chưa làm rõ các vấn đề này. Chưa thực hiện hết các biện pháp nghiệp vụ điều tra để chứng minh tội phạm theo quy định tại các điều 138, 153, Luật Tố tụng hình sự. Tòa án huyện Văn Chấn yêu cầu cơ quan điều tra phục hồi điều tra vụ án cố ý gây thương tích đối với các bị can có tên nêu trên. Cụ thể tới mức, yêu cầu cơ quan điều tra:

- Thực nghiệm điều tra bằng cách dựng lại hiện trường, diễn tả lại hành vi, tình huống khi xảy ra vụ án để xác định những đối tượng nào đã tham gia đánh lực lượng kiểm lâm và trực tiếp đánh anh Nguyễn Thành Long.

- Đối chất giữa các bị hại và bị can về các vấn đề còn mâu thuẫn trong vụ án. Cụ thể là: bị can nào hô hào đánh kiểm lâm, bị can nào tham gia trực tiếp đánh anh Nguyễn Thành Long và bị can nào, đánh ai trong tổ công tác kiểm lâm? Trong khi xô sát, các bị can đã sử dụng vật gì để đánh lại kiểm lâm thị xã Nghĩa Lộ?

- Yêu cầu sắp xếp lại vai trò của các bị can trong vụ án “Chống người thi hành công vụ” theo đúng tính chất, vai trò của mỗi đồng phạm trong vụ án. 

 Một vụ án mà công luận và nhiều cán bộ trong các cơ quan pháp luật ở Văn Chấn cho rằng không quá phức tạp, tội danh chống người thi hành công vụ và cố ý gây thương tích đã quá rõ, vậy mà đã qua gần 2 năm, cơ quan cảnh sát điều tra Công an huyện Văn Chấn vẫn không thể hoàn chỉnh điều tra, bản kết luận điều tra không thể xác định được đối tượng nào là người chủ mưu, đối tượng nào đánh cán bộ kiểm lâm Long, bỏ lọt tội phạm nghiêm trọng trong vụ án.

Dư luận rất bất bình và đặt câu hỏi: không biết có phải vì non kém trong nghiệp vụ điều tra hay vì một lý do nào khác mà cơ quan cảnh sát điều tra Công an huyện Văn Chấn không thể hoàn chỉnh bản kết luận điều tra một cách khách quan, đúng người đúng tội? Và, sau lần trả hồ sơ vụ án để điều tra bổ sung lần 2 này, cơ quan cảnh sát điều tra có đáp ứng đủ các yếu tố mà toà án yêu cầu hay không hay lại vẫn một kết luận điều tra như cũ?

Thanh Phúc