Đây là hồi chuông cảnh báo về sự gia tăng tội phạm ở lứa tuổi thanh thiếu niên, đòi hỏi cần có sự quan tâm đặc biệt của gia đình, nhà trường và xã hội trong việc giáo dục quản lý các em trong độ tuổi TTN.

Từ đầu năm 2011 đến nay, tình hình vi phạm pháp luật trên địa bàn huyện Văn Yên diễn biến khá phức tạp, trong đó đáng chú ý là thanh thiếu niên vi phạm pháp luật và phạm tội có chiều hướng gia tăng. Theo con số thống kê của Công an huyện Văn Yên, 9 tháng đầu năm, Công an huyện đã khởi tố 35 vụ án hình sự gồm 43 bị can, trong đó đối tượng TTN chiếm 26 vụ 31 bị can. Ngoài ra còn xử lý  hành chính 16 đối tượng là TTN vi phạm trật tự an toàn xã hội như đánh bạc, đánh nhau gây rối trật tự công cộng.

Các vụ vi phạm pháp luật do TTN gây ra ở khu vực thị trấn, thị tứ và các địa bàn nông thôn, đặc biệt các khu vực nông thôn phát triển mạnh về kinh tế, có sự thông thương về giao thông. Hành vi vi phạm pháp luật của TTN tập trung nhiều nhất vào nhóm tội phạm như trộm cắp tài sản, đánh người gây thương tích, gây rối trật tự công cộng… Đáng báo động là ở một số địa bàn nông thôn nổi lên tình trạng TTN hư, lang thang tụ tập uống rượu rồi quậy phá về đêm như đánh người vô cớ, rú ga xe máy hú hét gây ảnh hưởng xấu đến tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội.

Nằm cách trung tâm huyện 20 km về phía Bắc, xã Đông An là một điểm nóng về tình trạng TTN lang thang, tụ tập quậy phá và có những hành vi vi phạm pháp luật. Từ năm 2010, hai cây cầu bắc qua sông Hồng và qua suối Ngòi Hút được khánh thành đưa vào sử dụng, nối xã Đông An với thị tứ Trái Hút, các xã vùng thượng huyện và vùng quế Phong Dụ, vùng đất  thuần nông này đã bị hút dần vào vòng xoáy của nền kinh tế thị trường.

Cùng với đó, dự án đường cao tốc đi qua 7 thôn trên địa bàn xã đã làm cho nhiều hộ gia đình sau một đêm bỗng trở nên giàu có từ tiền đền bù đất. Nhà xây, xe đẹp, quán ăn, quán bia, game online mọc lên nhan nhản. Hệ lụy của sự phát triển đó là nhiều gia đình lâm vào cảnh thiếu đất  sản xuất, thanh niên trở nên lười biếng, la cà quán xá chơi bời,  uống rượu rồi gây sự đánh nhau. Hai cây cầu trở thành địa điểm tụ tập hàng đêm của các nhóm thanh niên đua đòi ăn chơi, nhiều vụ vi phạm pháp luật cũng xuất phát từ những nhóm TTN đêm đêm lang thang, tụ tập trên cầu.

Chỉ trong 9 tháng đầu năm, trên địa bàn xã Đông An đã xảy ra 25 vụ vi phạm pháp luật gồm 74 đối tượng là thanh niên có độ tuổi từ 18 đến 35 gây ra, trong đó có 12 vụ đánh người gây thương tích, 7 vụ trộm cắp tài sản công dân, 3 vụ đánh bạc, công an đã ngăn chặn 1 vụ nghi buôn bán trẻ em và 1 vụ trẻ em vị thành niên bán dâm.

Tiếp cận với Nông Văn Thêm ở thôn Khe Gai, xã Đông An là đối tượng đã tham gia 2 vụ trộm cắp tài sản trên địa bàn xã Đông An được biết, vì thiếu hiểu biết, thiếu việc làm, không có tiền để thoả mãn thói quen tiêu xài và uống rượu nên  Thêm đã cùng bạn bè rủ nhau đi đập chó của dân về uống rượu và bị công an xã Đông An bắt quả tang.

Chỉ sau đó một tuần, vì thiếu tiền đổ xăng đi chơi, Thêm lại cùng đồng bọn trộm cắp ắc qui xe cơ giới, trên đường đem đi tiêu thụ thì bị công an thị trấn Mậu A bắt quả tang.  Cùng đồng phạm với Thêm trong 2 vụ trộm cắp tài sản công dân,  Nguyễn Văn Thành ở thôn Đông Lý xã Đông An có thêm một tiền án bất hảo.

Cách đây gần một năm, Thành cùng em trai là Nguyễn Tuấn Anh sinh năm 1993 vác dao đánh nhau với một nhóm thanh niên ở xã Châu Quế Hạ. Hậu quả hai anh em đầu gấu làng này đã chém 3 thanh niên bị thương và bố mẹ của Thành phải vay mượn khắp nơi, nai lưng ra làm kiếm tiền để đền bù cho những người bị thương gần 20 triệu đồng, bài học đó không làm Thành hối cải mà vẫn trượt tiếp vào con đường vi phạm pháp luật.

Giống như Đông An, xã An Bình cũng là một “điểm nóng” về tình trạng TTN vi phạm pháp luật. Ngày 19/5/2011, Công an huyện Văn Yên đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự mua bán trẻ em, khởi tố bị can  Đặng Thị Hoa sinh năm 1988, dân tộc Dao trú tại thôn 4 xã An Bình về tội mua bán trẻ em. Ngày 13/5/2011, Hoa đã lừa em Đặng Thị Ngọc sinh năm 1996 là con cô ruột và em gái ruột của mình là Đặng Thị Huệ sinh năm 1995 đem sang Trung Quốc bán lấy 2 triệu đồng. May mắn, em Đặng Thị Ngọc đã tìm được cách trở về, còn em Đặng Thị Huệ vẫn lưu lạc ở xứ người bởi lòng tham và sự nhẫn tâm của người chị ruột.

Vụ đánh người gây thương tích đêm ngày 2/8/2011 cũng là một điển hình, sau khi tụ tập tán gẫu trên cầu Trái hút, nhóm TTN khoảng 10 đối tượng ở xã An Bình, Đông An, Đông Cuông rủ nhau đi uống rượu, trên đường về gặp anh Lê Duy Tân là công nhân Nhà máy Tinh dầu quế Văn Yên đang đứng nói chuyện với bạn gái trên cầu, “ nhìn thấy ngứa mắt” nên nhóm thanh niên này đã đánh anh Tân ngất xỉu rồi bỏ đi, hành vi côn đồ hung hãn đó đã làm anh Tân bị chấn thương phải vào bệnh viện  Văn Yên điều trị.

Gần đây nhất là vụ bạo lực học đường xảy ra vào hồi 19h50 phút ngày 18/8/2011 tại trường THPT Trần Phú xã An Bình, mẫu thuẫn phát sinh từ việc trêu chọc nhau rồi dẫn đến ẩu đả, Nguyễn Tuấn Mạnh sinh năm 1993, trú trại xã Đông An là học sinh lớp 10 đã dùng dao nhíp đâm 5 nhát làm trọng thương Lương Văn Long, sinh năm 1994 là học sinh lớp 11. Ngày 19/8/2011 Công an huyện Văn Yên đã ra quyết định khởi tố Nguyễn Tuấn Mạnh về tội giết người, hiện hồ sơ vụ việc đã được chuyển Công an tỉnh Yên Bái tiếp tục điều tra theo thẩm quyền. Giới trẻ trên địa bàn huyện Văn Yên  cũng đang chịu tác động sâu sắc của mặt trái nền kinh tế thị trường.

Cùng với lối sống thực dụng, đua đòi, buông thả thì trong các sản phẩm văn hoá dành cho thanh thiếu niên cũng tràn lan cảnh bạo lực, nhất là đối với những trò chơi trực tuyến như game oline, mạng internet có nội dung xấu đã cuốn hút thanh thiếu niên như một ma lực, khiến họ không đủ tỉnh táo để kiểm soát hành vi của mình. Đây chính là nguyên nhân xã hội đang từng giờ, từng ngày tác động tới tâm sinh lý của một bộ phận TTN.

Thiếu tá Nguyễn Đức Thọ, Phó trưởng Công an huyện Văn Yên cho rằng: “Tình hình gia tăng vi phạm pháp luật trong TTN trên địa bàn huyện có nhiều nguyên nhân, song nguyên nhân chính vẫn xuất phát từ phía gia đình. Có đến trên 80% số vụ TTN hư, vi phạm pháp luật là do thiếu sự quan tâm, chăm sóc, giáo dục của gia đình; hoặc đối tượng sống trong gia đình không có nề nếp, cha mẹ li dị hoặc mâu thuẫn gia đình nên không quan tâm đến sinh hoạt và các mối quan hệ của con em mình”.

Thiết nghĩ, cấp ủy Đảng chính quyền, các tổ chức đoàn thể, nhà trường, các cơ quan chức năng trên địa bàn huyện Văn Yên cần phối hợp đồng bộ, chặt chẽ và nghiêm túc hơn nữa trong việc quản lý, giáo dục và phòng ngừa TTN vi phạm pháp luật. Cùng với việc đa dạng hoá các hình thức tuyên truyền, giáo dục pháp luật, tạo môi trường sinh hoạt lành mạnh để TTN rèn luyện đạo đức, say mê học tập lao động, xa rời những thói hư tật xấu cần phải gắn với việc thực hiện các chương trình phát triển kinh tế, xã hội của địa phương, xoá đói giảm nghèo, hỗ trợ đào tạo nghề, giải quyết việc làm...

Hồng Vân