Theo cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Mù Cang Chải (Yên Bái), trong 10 năm trở lại đây, trên địa bàn huyện có trên 100 phụ nữ là người dân tộc Mông, đa phần từ 16 đến 25 tuổi vắng mặt khỏi địa bàn không rõ lý do, nghi bị lừa bán, xuất cảnh trái phép sang Trung Quốc.

Đây là dấu hiệu về tình trạng mua bán người đang diễn ra khá phức tạp cần sớm có những biện pháp ngăn chặn.

Đội Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự xã hội Công an Mù Cang Chải hiện lưu giữ rất nhiều danh sách phụ nữ là người dân tộc Mông đi khỏi địa bàn không rõ lý do từ năm 2002 đến nay. Trong đó hầu hết đều liên quan đến việc nghi xuất cảnh trái phép sang Trung Quốc, là nạn nhân của hành vi mua bán người.

Riêng năm 2009 có 6 trường hợp, năm 2010: 17 trường hợp, năm 2011: 28 trường hợp và 7 tháng năm 2012: 13 trường hợp. Những địa phương có phụ nữ đi khỏi địa bàn với số lượng lớn: Khao Mang: 24 người, Lao Chải: 25 người và Nậm Có: 27 người…

Qua nhận định, đánh giá cho thấy bọn tội phạm đã lợi dụng đây là địa bàn vùng cao, có nhiều khu vực giáp ranh với tỉnh bạn như: Lào Cai, Sơn La, Lai Châu, giao thông đi lại khó khăn, với trên 90% dân số là đồng bào Mông sinh sống, trình độ dân trí thấp… nên bọn tội phạm đã móc nối với các đối tượng tại địa phương lôi kéo phụ nữ đưa sang Trung Quốc bán.

Theo đồng chí Hà Ngọc Đương - Trưởng Công an huyện thì đây là vấn đề khiến lực lượng công an huyện trăn trở trong nhiều năm qua, rất khó điều tra xử lý bởi địa bàn rộng, núi non hiểm trở, rất khó cho việc quản lý tạm trú, tạm vắng đối tượng, do trình độ dân trí của người dân còn thấp, nhiều người thân của bị hại từ khi phát hiện con, em mình đi khỏi địa bàn từ 2 - 7 ngày, thậm chí nhiều trường hợp không báo cho chính quyền địa phương và lực lượng công an để truy đuổi hay phối hợp với công an các huyện, xã bạn để bắt giữ.

Một phần nữa là do đời sống nhân dân còn gặp nhiều khó khăn, bởi vậy nhiều đối tượng trước đây là người ở địa phương đang ở bên Trung Quốc đã lợi dụng vấn đề này để kết nối với các cô con gái trẻ bằng thủ đoạn mời gọi lấy chồng giàu sang, có việc làm ổn định, không vất vả mà lại có thu nhập cao để dụ dỗ lôi kéo đối tượng.

Nhiều trường hợp từ bé đến lớn chỉ biết làm ruộng, làm nương, thiếu sự hiểu biết với bên ngoài, do vậy dễ bị lừa gạt. Đây là những vấn đề mà lực lượng chức năng Công an huyện nắm bắt từ công tác quản lý người tạm trú, tạm vắng trên địa bàn, nhưng trên thực tế thì rất ít nhận được thông tin tố giác của bị hại về việc bị lừa bán, do vậy, rất khó khăn cho việc điều tra, bắt giữ truy tố đối tượng phạm tội.

Mặc dù công tác tuyên truyền, vận động của nhiều cấp, nhiều ngành cho người dân về bản chất của những lời dụ dỗ nhưng tâm lý của bị hại thường là muốn thay đổi cuộc sống nên việc đi khỏi địa bàn rất khó ngăn cản kiểm soát…

Thực tế ở Mù Cang Chải đã có vụ việc cơ quan điều tra đã nắm chắc đối tượng có hành vi mua bán người và khi đối tượng bị triệu tập, đã thừa nhận đưa nạn nhân đi Trung Quốc bán nhưng đến nay cơ quan điều tra vẫn chưa xử lý được đối tượng vì bị hại không có đơn tố giác, không quay về địa phương, do đó toàn bộ quá trình phạm tội diễn ra chỉ có đối tượng và nạn nhân biết, hoặc đối tượng liên quan là người bên kia biên giới, vì thế cơ quan chức năng không xác định được lai lịch, địa chỉ để phối hợp bắt giữ.

Điển hình như vụ Giàng A Chầu, sinh năm 1990, trú tại bản Nả Dề Thàng, xã Khao Mang. Chầu khai nhận với cơ quan điều tra đã lừa và đưa 2 bị hại là Giàng Thị Xủ và Giàng Thị Dà, đều trú tại xã Lao Chải, sang Trung Quốc bán cho một người không biết tên từ khoảng tháng 10/2011.

Hiện nay, 2 bị hại chưa quay về địa phương, do vậy cơ quan điều tra không có đủ tài liệu chứng minh từ bị hại và người nhà bị hại và chưa đủ điều kiện để đưa Chầu ra xét xử trước pháp luật mà chỉ đưa vào diện quản lý theo dõi.

Mới đây, vào khoảng 10 giờ ngày 10/7/2012, nhận được tin báo của quần chúng nhân dân, trên xe khách tuyến Nghĩa Lộ - Mù Cang Chải, nghi 1 đối tượng có hành vi lôi kéo người sang Trung Quốc bán, lãnh đạo Công an huyện đã chỉ đạo Đội Cảnh sát giao thông huyện tiến hành kiểm tra.

Qua kiểm tra phát hiện Mùa Thị Pàng, sinh năm 1987, trú tại bản Huy Páo, xã Nậm Có đi cùng với 4 người khác gồm: Sùng Thị Vang, sinh năm 1993, Mùa Thị Xú, sinh năm 1992, trú tại bản Tu San và Chang Thị Sua, sinh năm 1989, Lý Thị Nhà, sinh năm 1996, trú tại bản Thào Sa Chải, tất cả đều là người xã Nậm Có.

Tại cơ quan điều tra, Pàng đã khai nhận, từ tháng 4/2012 xuất cảnh trái phép và đã lấy chồng Trung Quốc. Ngày 6/7 về thăm gia đình và rủ rê 4 cô gái đi cùng với ý định xuất cảnh trái phép sang Trung Quốc để lấy chồng thì bị bắt. Vụ việc được Công an huyện hoàn tất hồ sơ, ra quyết định tạm giữ Mùa Thị Pàng về hành vi tổ chức, lôi kéo người trốn ra nước ngoài.

Mua bán người là hành vi xâm phạm đến danh dự, nhân phẩm, quyền tự do của con người được Hiến pháp và pháp luật quy định. Vấn đề này còn liên quan đến trật tự an toàn xã hội của mỗi địa phương, gây hoang mang trong nhân dân, phá vỡ hạnh phúc nhiều gia đình…

Để ngăn chặn hành vi mua bán người hiện nay, trách nhiệm chính là từ mỗi gia đình, của các cấp, các ngành và toàn xã hội trong công tác tuyên truyền, vận động, giáo dục thuyết phục cho thế hệ trẻ, thận trọng tránh xa những lời nói hứa hẹn giàu sang, sung sướng cạm bẫy của kẻ xấu. 

 Thạch Phong