Năm nay, ở các hạng mục tham dự giải có 6 phim truyện nhựa, 8 phim tài liệu nhựa, 29 phim tài liệu video, 13 phim truyền hình dài tập (với tổng số tập phim mà Ban giám khảo phải xem là gần 200 tập), 12 phim video ngắn 1-5 tập, 7 phim hoạt hình và 5 công trình nghiên cứu lý luận phê bình điện ảnh. Ngoại trừ phim nhựa, các thể loại khác vẫn giữ số lượng ở mức tương đối so với mọi năm. Phim nhựa luôn là giải thưởng được quan tâm nhất tại các kỳ liên hoan Cánh diều vàng.

Trả lời về việc tại sao số lượng phim nhựa giảm đến hơn 30% so với Cánh diều vàng 2007, ông Nguyễn Văn Tân, Chánh văn phòng Hội điện ảnh Việt Nam, cho biết: “Năm nay không khí sản xuất phim lắng, đến giờ chỉ có 6 phim truyện nhựa của các nãng phim nhà nước và ngoài nhà nước đã được cấp phép phổ biến. Điều đáng mừng là 100% số phim này đều tham gia tranh giải chứng tỏ Cánh diều vàng có sức thu hút với các nhà làm phim”.

"Giải cứu thần chết" là câu chuyện về cô bé hậu đậu luôn mong muốn có thần chết xuất hiện để giúp đỡ nhưng không ngờ gặp phải một anh chàng "í ẹ". Thông qua việc giúp đỡ thần chết trẻ tuổi trở về địa ngục, cô đã khám phá được khả năng của chính mình và tình cảm của những người xung quanh.

Trong 6 bộ phim kể trên, có 5 tác phẩm do hãng tư nhân sản xuất: Giải cứu thần chết (Thiên Ngân), Huyền thoại bất tử (Phước Sang), Chuyện tình xa xứ (Công ty cổ phần giải trí Thần Đồng), Đẹp từng centimet (BHD), Cú và chim se sẻ (Chánh Phương hợp tác với An Nam). Duy nhất có Trăng nơi đáy giếng thuộc về Hãng phim Giải Phóng của nhà nước. Hãng phim truyện Việt Nam vốn có truyền thống tham gia Cánh diều vàng trong những năm qua cũng không có phim nào tham dự giải năm nay. Hai phim Trung úy và Được sống của họ đành chờ tranh giải tại Cánh diều năm sau vì đang trong giai đoạn hậu kỳ.

Sự lấn lướt của phim tư nhân so với phim nhà nước còn có thể thấy chính ở sức phổ biến của nó. Huyền thoại bất tử, Giải cứu thần chết, Đẹp từng centimet là ba bộ phim chiếu Tết được quảng bá rộng khắp suốt thời gian dài. Chuyện tình xa xứ ra mắt sau gần hai tháng nhưng cũng được công chiếu rầm rộ trên tất cả các rạp và là phim Việt duy nhất mùa Valentine năm nay. Cú và chim se sẻ đã có những buổi chiếu trong phạm vi nghiên cứu cho sinh viên điện ảnh cả hai miền. Duy nhất Trăng nơi đáy giếng chưa một khán giả nào được xem. Đây là điều thiệt thòi cho bộ phim của đạo diễn Nguyễn Vinh Sơn khi lần đầu tiên Cánh diều vàng có giải do khán giả bầu chọn.

"Huyền thoại bất tử" - câu chuyện xúc động về một chàng trai thiểu năng nhưng giỏi võ muốn tìm đường sang Mỹ để đặt hài cốt mẹ mình cạnh cha.

Tuy nhiên, nếu xét theo tiêu chí yếu tố nghệ thuật - thị trường thì có sự khá cân bằng giữa các bộ phim này. Đại diện dòng thị trường có Giải cứu thần chết, Đẹp từng centimet, Chuyện tình xa xứ đi sâu khai thác các yếu tố hài hước, lãng mạn, sexy đánh vào tâm lý khán giả. Đại diện cho dòng phim nghệ thuật có Trăng nơi đáy giếng, Cú và chim se sẻ, Huyền thoại bất tử chú trọng đến tính nhân văn, nội dung sâu sắc, gây xúc động cho người xem. Ông Nguyễn Văn Tân cho rằng: “Nhiều nhà sản xuất tư nhân không chỉ nắm bắt nhu cầu giải trí thông thường mà đã biết cân bằng nó với yếu tố nghệ thuật. Hãng Phước Sang đang phát triển theo hướng này từ vài năm nay với Áo lụa Hà Đông và Huyền thoại bất tử”.

Nhận định về khả năng giành giải của từng bộ phim, nhiều đạo diễn tên tuổi tỏ ra khá e dè bởi chưa được xem Trăng nơi đáy giếng, và các bộ phim tư nhân còn lại đều có những điểm mạnh riêng. Ngô Quang Hải đánh giá cao những bộ phim tham gia giải năm nay. Theo anh, tuy số lượng ít nhưng đều là những phim có chất lượng. Anh dự đoán, vinh dự nhận Cánh diều vàng cho nữ diễn viên chính gần như nằm chắc trong tay Hồng Ánh bởi sức nặng của giải Nữ diễn viên chính xuất sắc mà cô nhận được trong Liên hoan phim quốc tế Dubai. Hơn thế nữa, Hồng Ánh còn đáp ứng cả tiêu chuẩn chính thống lẫn sự ủng hộ của đông đảo khán giả từng yêu quý cô qua nhiều vai diễn trước đó. Đạo diễn từng nhận giải Cánh diều vàng 2005 cũng cho rằng, với khả năng đạo diễn, sự kỹ tính, khắt khe của Nguyễn Vinh Sơn, Trăng nơi đáy giếng còn có khả năng giành được nhiều giải thưởng quan trọng khác. Tuy nhiên theo ông Nguyễn Văn Tân, giải thưởng mà Hồng Ánh đạt được tại Liên hoan phim quốc tế Dubai sẽ không tác động nhiều đến cán cân của Ban giám khảo. Hình ảnh diễn viên này được chọn in trên tất cả vé xem phim miễn phí của Cánh diều 2008.

"Chuyện tình xa xứ" khai thác những vòng xoáy tình cảm của hai chàng trai Việt sang Mỹ du học. Một người từ chơi bời trở nên nghiêm túc trong tình yêu, trong khi người còn lại vốn hiền lành nhưng không chống được cám dỗ đã đánh mất cả hai người con gái yêu mình.

Ở giải Nam diễn viên chính xuất sắc nổi lên cái tên Dustin Nguyễn. Chàng diễn viên Hollywood đã chứng tỏ đẳng cấp của mình bằng việc nhập vai một cách chân thực, biểu đạt tinh tế, xúc động những trạng thái của một chàng trai giỏi võ nhưng thiểu năng trong Huyền thoại bất tử.

Với giải giành cho Phim được khán giả bình chọn, nhiều người tin rằng sẽ thuộc về Giải cứu thần chết. Đây cũng là bộ phim Việt có doanh thu và lượng người xem tới rạp cao nhất Tết vừa qua. Ngô Quang Hải đánh giá thành công của Giải cứu thần chết là bộ phim cover nhưng đánh đúng tâm lý của khán giả: muốn được xem những tác phẩm nổi tiếng thế giới bằng ngôn ngữ điện ảnh của đất nước mình, để cảm thấy đó là câu chuyện của mình, xảy ra xung quanh mình. "Đây là một ý hay với cách xử lý rất thông minh của Nguyễn Quang Dũng", tác giả Chuyện của Pao nói.

"Cú và chim se sẻ" kể về cô bé mồ côi 10 tuổi bỏ nhà ở quê lên thành phố lớn; một chàng trai làm việc ở sở thú, bị người yêu bỏ ngay trước khi chuẩn bị đám cưới; và một nữ tiếp viên hàng không có cuộc tình vụng trộm với cơ trưởng. Họ là ba người lạ lạc lõng và cô đơn giữa Sài Gòn, vô tình gặp nhau, và lòng tốt đưa họ xích lại nhau.

Cú và chim se sẻ (Owl and the Sparrow) của Stephane Gauger - một người Mỹ mang nửa dòng máu Việt - sẽ cạnh tranh với Chuyện tình xa xứ của Victor Vũ, Việt kiều Mỹ trong Giải thưởng dành cho phim Việt Nam có yếu tố nước ngoài. Đây cũng là giải thưởng lần đầu tiên xuất hiện tại hạng mục phim nhựa của Cánh diều vàng. Theo ông Nguyễn Văn Tân, điều này phù hợp với xu hướng hội nhập và mở cửa vì số lượng đoàn làm phim nước ngoài, kiều bào nước ngoài về Việt Nam đầu tư vào hoạt động sản xuất điện ảnh ngày càng nhiều. Phim có yếu tố nước ngoài đoạt giải cần có một trong ba yếu tố: Nước ngoài chi vốn từ 51% trở lên, phim có đạo diễn hoặc biên kịch là người nước ngoài.

Khán giả có thể dễ dàng nhận ra phong cách ngoại của nhà làm phim ở hai tác phẩm này. Chuyện tình xa xứ dù sử dụng tiếng Việt nhưng lại có cách xưng hô bình đẳng kiểu ông - tôi giữa cha và con, cách cư xử dễ dàng trong tình cảm, các cảnh quay tại Mỹ. Cú và chim se sẻ có những cú lia máy liên tục khiến mọi cảnh phim chao đảo, làm người xem chóng mặt tạo thành thứ ngôn ngữ biểu đạt khác biệt với những bộ phim Việt thông thường. Cách đạo diễn Stephane Gauger tưởng tượng về thế giới trẻ em bụi đời với những điều tốt hiếm gặp trong thực tế cuộc sống cũng bị đánh giá là hơi “hoang đường”.

"Đẹp từng centimet" là câu chuyện của cô hoa hậu Ngô Đồng và anh chàng mê chụp ảnh nude Quang Hy với nhiều tình huống dở khóc dở cười, kết thúc bằng một đám cưới hạnh phúc.

Đẹp từng centimet, theo chính lời nhận định của đạo diễn kiêm kịch tác gia Vũ Ngọc Đãng là một bộ phim mang hoàn toàn yếu tố giải trí, thị trường. Cốt truyện đơn giản cộng với cách diễn chưa thuyết phục của cặp đôi hot Tăng Thanh Hà - Lương Mạnh Hải có lẽ ít tạo được yếu tố bất ngờ tại giải Cánh diều vàng năm nay.

Lễ trao Giải thưởng Cánh diều của Hội Điện ảnh Việt Nam năm 2008 sẽ diễn ra vào 19h30 ngày 1/3 tại Cung Văn hóa Hữu nghị Hà Nội.

(Theo VnExpress)