Với sự dày công nghiên cứu, khảo sát của các tác giả: Hà Văn Tấn, Nguyễn Văn Kự, Phạm Ngọc Long, cuốn sách giới thiệu đến bạn đọc 122 ngôi chùa trên cả nước. Theo GS. Hà Văn Tấn, “khảo sát những ngôi chùa đó, chúng ta không những thấy được đặc điểm của Phật giáo Việt Nam, đặc điểm của tôn giáo và tín ngưỡng Việt Nam mà còn giúp chúng ta hiểu được một mặt quan trọng của lịch sử văn hóa và tư tưởng Việt Nam”.

Đặc biệt, trong lần in này, cuốn sách giới thiệu về những ngôi chùa trên quần đảo Trường Sa, tỉnh Khánh Hòa, gồm: chùa Song Tử Tây, chùa Sinh Tồn, chùa Trường Sa Lớn. Đó là những ngôi chùa mới được xây dựng trong những năm gần đây, tạo nên nét văn hóa truyền thống mang tính tâm linh người Việt, góp phần khẳng định chủ quyền biển đảo bền vững của Tổ quốc.

Cuốn sách “Chùa Việt Nam” gồm ba phần: Phần một, “Tổng luận về chùa Việt Nam” của GS. Hà Văn Tấn gồm ba chương:

Chương một, “Chùa Việt Nam: một cái nhìn chung”, trình bày các kiến thức chung quanh ngôi chùa Việt Nam, từ khái niệm về chùa đến công việc xây chùa, từ việc chọn đất xây chùa đến các kiểu chùa và cách bài trí tượng thờ trong chùa.

Chương hai, “Chùa Việt Nam qua các thời kỳ lịch sử”, trình bày diễn biến của một ngôi chùa từ lúc khởi đầu từ đầu Công nguyên, vốn hãy còn là các giả thiết đến dấu tích tháp Nhạn (Nghệ An) thế kỷ VII – IX, từ các cột kinh Phật thế kỷ X ở Hoa Lư cho đến tình hình xây dựng chùa tháp thời Lý, thời Trần, thời Mạc, thời Trung hưng, từ các ngôi chùa phía bắc cho đến các ngôi chùa ở Trung Bộ, Nam Bộ.

Chương ba, “Chùa Việt Nam trong đời sống văn hóa cộng đồng”, trình bày vai trò của ngôi chùa trong đời sống văn hoá Việt Nam, trong đó mỗi ngôi chùa cổ vừa là một bảo tàng lắng đọng quá khứ, một bảo tàng sống khi nó vẫn hàng ngày tham gia vào đời sống văn hoá cộng đồng, khi mà chùa chiền là nơi siêu độ cho các linh hồn, nơi tiến hành các nghi lễ gắn bó chặt chẽ với việc cầu mưa, nơi diễn ra các lễ hội, các nghi lễ cổ truyền.

Phần hai của cuốn sách giới thiệu 122 ngôi chùa tiêu biểu trên khắp mọi miền đất nước qua các thời kỳ: từ đầu Công nguyên, nhà Đinh, nhà Lê, nhà Lý, nhà Trần, nhà Nguyễn đến những ngôi chùa mới phục dựng gần đây như chùa Non (Hà Nội), chùa đang trong giai đoạn hoàn thiện như chùa Bái Đính (Ninh Bình), chùa Thanh Long (Bình Phước)… Mỗi ngôi chùa có một phần viết tóm tắt lịch sử. Kèm theo đó là các bản vẽ, ảnh minh họa đẹp về di tích và di vật.

Phần ba là danh sách 773 ngôi chùa được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Quyết định xếp hạng Di tích Quốc gia (tính đến ngày 31-12-2012).

Hiểu các giá trị văn hóa vô giá qua các ngôi chùa mà cha ông ta đã để lại, Chùa Việt Nam không quên nhắc nhở các thế hệ con cháu cần cố gắng bảo tồn vốn quý đó trong sự nghiệp bảo tồn di sản văn hóa Việt Nam.

Cuốn sách “Chùa Việt Nam” tái bản lần thứ năm, năm 2013, dày 538 trang, khổ 22x26cm, in trên giấy couche, bìa cứng với 1.100 ảnh màu, ảnh đen trắng; 20 bản vẽ; do NXB Thế giới ấn hành.

Bìa cuốn sách “Chùa Việt Nam”.

Chùa Thiên Mụ, Thừa Thiên-Huế.

Chùa Vĩnh Nghiêm, TP Hồ Chí Minh.

Chùa Munivongsa, tỉnh Cà Mau.

Chùa Dâu, Bắc Ninh.

 Chùa Song Tử Tây trên quần đảo Trường Sa,  tỉnh Khánh Hòa.

(Theo NDĐT)