Giới ngoại giao cho hay, các cuộc đàm phán giữa 192 nước thành viên Liên hợp quốc có khả năng kéo dài ít nhất đến sang năm và có thể không đưa ra được giải pháp dứt khoát nào.

HĐBA, được Hiến chương LHQ uỷ quyền áp đặt trừng phạt và triển khai lực lượng gìn giữ hoà bình, hiện có 5 thành viên thường trực có quyền phủ quyết gồm Mỹ, Nga, Anh, Pháp và Trung Quốc. Ngoài ra, HĐBA có 10 nước thành viên không có quyền phủ quyết được bầu dựa trên căn cứ khu vực với nhiệm kỳ 2 năm một lần. Số lượng thành viên HĐBA như hiện nay được ấn định năm 1965 và trước đó, khi LHQ thành lập sau thế chiến II, con số này là 6.

Các quốc gia đang phát triển đã từ lâu không hài lòng với nhóm các nước có quyền phủ quyết, vốn có tiếng nói lớn do cán cân quyền lực thời hậu chiến. Hiện giờ, hầu hết các nước thuộc LHQ đều nhất trí HĐBA cần phải mở rộng nhưng vẫn chưa thống nhất được sẽ tiến hành như thế nào.

Các cuộc đàm phán do Đại sứ Afghanistan Zahir Tanin chủ trì, đã mở đầu khá lặng lẽ bằng một cuộc họp kín mà tại đó đại sứ những nước thành viên LHQ thảo luận về vấn đề thủ tục. Thương thuyết thực sự sẽ bắt đầu vào tháng 3, các quan chức cho hay.

Một hội nghị thượng đỉnh toàn cầu năm 2005 đã ra tuyên bố nói, "việc cải tổ HĐBA sẽ khiến cơ quan này mang tính đại diện hơn, hoạt động hữu hiệu và minh bạch hơn. Như vậy, các quyết định của HĐBA sẽ hiệu lực, hợp pháp và nhiều khả năng thực thi hơn".

Tuy nhiên, những ganh đua khu vực và lo ngại rằng sự vượt trội có thể bị phai nhạt của những nước lớn có thể làm các cuộc thảo luận chệch khỏi những chi tiết chủ chốt về việc làm thế nào để đạt được mục tiêu.

Trước đây, hàng loạt kế hoạch cải tổ HĐBA đã được đưa ra nhưng khác nhau về số thành viên mới nên bổ sung, nước nào sẽ được bầu, liệu những nước mới có nên giữ ghế thường trực, bán thường trực hay giới hạn thời gian, và liệu những nước mới có quyền phủ quyết hay không.

Đại sứ Thomas Matussek của Đức - một trong vài nước đang tìm cách giành một ghế thường trực tại HĐBA, bày tỏ tin tưởng rằng Đức sẽ có nhiều cơ hội hơn khi thế giới có nhu cầu về "lãnh đạo toàn cầu" do khủng hoảng tài chính. "Vấn đề ở đây là, liệu bạn muốn thế giới được điều hành bởi các nhóm G13, G15, G20 hay chỉ bởi duy nhất một thể chế toàn cầu hợp pháp - là LHQ", quan chức này nói với các phóng viên.

Từ lâu nay, đã có một đề xuất được thảo luận nhiều. Đó là trao cho Đức, Nhật, Ấn Độ, Brazil và hai nước châu Phi ghế thường trực HĐBA nhưng không có quyền phủ quyết. Ngoài ra, sẽ có thêm 4 nước không thường trực được bổ sung vào HĐBA.

Ngoài đề xuất trên, cũng có những kế hoạch khác như đưa thêm 10 ghế thành viên không thường trực vào HĐBA. Việc này được một số nước ủng hộ, trong đó có Italia và Pakistan.

Phát biểu tại cuộc họp, đại sứ Italia Giulio Terzi nhấn mạnh nguyên tắc "không có gì được thông qua cho tới khi mọi thứ được thống nhất".

(Theo VietNamNet)