Đây là phản ứng ngoại giao tích cực chưa từng có trong quan hệ Nga - Mỹ kể từ sau Chiến tranh lạnh xung quanh các vụ triển khai tên lửa của hai cường quốc hạt nhân hàng đầu thế giới này.   

Ngày 7-10, khi đang công cán ở U-crai-na, Ngoại trưởng Nga Xéc-gây La-vrốp đã tuyên bố: "Kế hoạch mới của Tổng thống Mỹ Ba-rắc Ô-ba-ma thay thế kế hoạch cũ của cựu Tổng thống G.Bu-sơ đã mang lại những điều kiện thuận lợi cho đối thoại song phương. Theo đánh giá của phía Nga, kế hoạch mới này không đe dọa tới những lợi ích an ninh quốc gia của Nga". Ngoại trưởng Nga đưa ra tuyên bố trên là do trước đó 24 giờ, Lầu Năm Góc đã trao đề xuất mới của Mỹ trong lĩnh vực phòng thủ tên lửa cho Ba Lan. Theo đó, Mỹ sẽ lập căn cứ hậu cần và chỉ huy tên lửa đánh chặn YH-3 tại Ba Lan. Ngoại trưởng La-vrốp còn cho rằng, hiện Mỹ và Nga đã hội tụ đầy đủ các điều kiện thuận lợi để tiến hành các cuộc đối thoại song phương về vấn đề phòng thủ tên lửa. Phía Ba Lan cũng đã xác nhận thông tin trên; đồng thời cho hay sẽ thảo luận với Mỹ các vấn đề kỹ thuật liên quan cũng như việc Mỹ giúp nâng cấp hệ thống phòng không cho Ba Lan bằng một số dàn tên lửa Pa-tri-ốt. Như vậy "ngòi nổ" tên lửa Nga - Mỹ từng làm nóng cả châu Âu suốt nửa cuối năm 2008 đã được tháo. Ít nhất vào thời điểm này, châu Âu nói riêng và thế giới nói chung đã thở phào nhẹ nhõm khi thoát khỏi nỗi ám ảnh tên lửa Nga - Mỹ gây tranh cãi trên hầu khắp các diễn đàn quốc tế thời gian qua.

Trung tuần tháng 9 vừa rồi, Tổng thống Mỹ B.Ô-ba-ma đã tuyên bố từ bỏ kế hoạch triển khai hệ thống ra-đa tại CH Séc và 10 tên lửa đánh chặn tầm xa tại Ba Lan. Mát-xcơ-va đã đáp lại khi Tổng thống Nga Đmi-tơ-ri Mét-vê-đép cho biết, Nga sẽ "gác" kế hoạch triển khai tên lửa I-xcan-đơ-M tại khu vực Ca-li-nin-grát, gần biên giới Ba Lan. Đây được xem là "một bước đột phá" trong quan hệ hai nước ngay trước cuộc gặp thượng đỉnh song phương Nga - Mỹ tại Liên hợp quốc (ngày 23-9). Nhìn lại, ngay từ buổi đầu, kế hoạch triển khai Hệ thống phòng thủ lá chắn tên lửa (NMD) của Mỹ ở Đông Âu đã trở thành "viên sỏi trong đôi giày tên lửa" Nga - Mỹ, gây sóng gió trong quan hệ Mát-xcơ-va - Oa-sinh-tơn. Mặc dù chính quyền G.Bu-sơ lúc đó luôn cho rằng, NMD tại CH Séc và Ba Lan là để ngăn chặn đạn đạo từ I-ran và các quốc gia thù địch; nhưng chưa bao giờ lời giải thích của Oa-sinh-tơn khiến Mát-xcơ-va yên lòng. Vì vậy, việc ngừng thực hiện kế hoạch này là một tin tốt cho quan hệ Nga - Mỹ và cả châu Âu.  

Trở lại kế hoạch mới mà Lầu Năm Góc vừa trao cho Ba Lan, theo đó, thay vì triển khai một căn cứ gồm 10 tên lửa đánh chặn trên lãnh thổ Ba Lan như trước đây, NMD tại châu Âu sẽ chỉ triển khai trên các chiến hạm của hải quân tại một số vùng biển Đại Tây Dương. 

Như vậy, một lần nữa Tổng thống Mỹ B.Ô-ba-ma đã cho thấy rõ hơn chính sách mà Oa-sinh-tơn đang theo đuổi trong giải quyết vấn đề an ninh toàn cầu, chống lại các mối đe dọa hạt nhân cũng như làm rõ hơn quan hệ đối ngoại của Mỹ. Với bước đi mới, chính sách ngoại giao của Tổng thống B.Ô-ba-ma với ưu tiên bình thường hóa quan hệ với Nga đã rõ nét hơn. Rõ ràng nhận được sự ủng hộ của Nga, Mỹ có thêm công cụ để giải quyết nhiều vấn đề quốc tế gai góc từ Trung Đông đến chiến trường Áp-ga-ni-xtan cũng như vấn đề hạt nhân của I-ran và con đường phi hạt nhân trên bán đảo Triều Tiên... 

Quyết định từ bỏ NMD và bước đi bất ngờ với YH-3 của Mỹ tại châu Âu đang phát đi một thông điệp tích cực. Nó không chỉ giúp loại bỏ tiếp mối hoài nghi dai dẳng giữa 2 cường quốc lớn nhất thế giới mà dường như còn đặt dấu ấn cho một thời kỳ hòa hoãn mới trên phạm vi toàn cầu.

(Theo HNMO)